روز شنبه ۲۵ آذر، در پاریس کنفرانسی با شرکت چند تن از مقام‌ها و فرماندهان ارشد سابق آمریکا و سیاستمدارانی از اروپا، کانادا و کشورهای خاورمیانه و آفریقا برگزار شد.
این کنفرانس را شورای ملی مقاومت تشکل سیاسی مشتمل بر سازمان مجاهدین خلق ایران برنامه‌ریزی کرده بود و سخنرانان در این کنفرانس درباره نقش و دخالت ایران در کشورهای منطقه، اوضاع داخلی و وضعیت کنونی حکومت ایران صحبت کردند.
ژنرال جیمز کانوی، فرمانده سابق تفنگداران دریایی آمریکا و یکی از فرماندهان ارشد ارتش این کشور در حمله به عراق در سال ۲۰۰۳ در حاشیه این کنفرانس به پرسش‌های رادیو فردا درباره سیاست آمریکا در قبال ایران و تجربیاتش در عراق پاسخ داده است.
Your browser doesn’t support HTML5
ارزیابی فرمانده سابق تفنگداران دریایی آمریکا درباره راهبرد واشینگتن در قبال ایران
دولت آمریکا به شدت از توافق هسته‌ای با ایران انتقاد کرده و دو مسئله دیگر مربوط به ایران هم در واشینگتن مطرح شده؛ یکی برنامه موشکی ایران و دیگری نقش ایران در منطقه. ایران ادعا می‌کند که برنامه موشکی‌اش صرفاً جنبه دفاعی دارد و بخشی از توافق هسته‌ای نیست. و همچنین می‌گوید که در امور داخلی دیگر کشورها دخالت نمی‌کند. به نظر شما دولت آمریکا چه راهبردی را می‌تواند در برابر برنامه موشکی ایران و نقشش در منطقه پیش بگیرد؟
اولاً که این مسئله خیلی مشکلی است وگرنه ما تا الان این کار را کرده بودیم. امروز در سخنرانی‌ام در این کنفرانس گفتم که آمریکا تمایل دارد که در همکاری و ائئلاف با دیگران این کار را انجام دهد و نه به تنهایی. فکر می‌کنم تاریخچه اخیر ما این را نشان می‌دهد. امروز در اینجا ما سخنرانان عرب، اروپایی و شمال آمریکا داشتیم و چیزی که من متوجه شدم اینه که همه نظرات ما درباره اینکه چه قدم‌هایی برداریم همسو نیست و البته من از این موضوع متعجب نیستم.
برخی کشورها و شخصتی‌های مهم هستند که فکر می‌کنند تجارت با ایران برای‌شان مهم‌تر است از دخالت این کشور در امور دیگران یا حقوق مدنی و دیگر مسائل. فکر نمی‌کنم که آمریکا چنین نظری داشته باشد و این پرسش مطرح می‌شود که به عنوان بخشی از یک ائتلاف چکار می‌تونیم بکنیم و مؤثر باشبیم .
به نظر می‌رسد کارهایی که تا کنون شده، تأثیری نداشته. شما وقتی دست به کاری می‌زنید طبیعتاً می‌خواهید به نتیجه‌ای قابل قبول برسید.
پس به نظر شما تشکیل ائتلافی از اروپایی‌ها و چندین کشور خاورمیانه بهترین گزینه خواهد بود؟
بله این طور فکر می‌کنم و حتی سازمان ملل را باید در این کار دخالت داد. ایران محدودیت‌های در نظر گرفته شده از طرف سازمان ملل در مورد موشک‌های بالیستیک را نقض کرده است. پس واکنش سازمان ملل چیست؟ ما علاقه داریم کاری را که درست و در چارچوب قانون است انجام دهیم. سازمان ملل باید به دقت فعالیت‌های ایران را ارزیابی کند و تصمیم بگیرد که ایا ایران احکام سازمان ملل را انجام داده یا نه. اگر انجام نداده پس باید واکنش نشان دهد.
شما در جنگ عراق در سال ۲۰۰۳ با ژنرال متیس که الان وزیر دفاع آمریکاست کار می‌کردید. روز جمعه آقای متیس در کنفرانس مطبوعاتی در پنتاگون درباره ایران گفت که «برای آمریکا نقشی نظامی در افشا کردن فعالیت‌های ایران قائل نیستیم. دلیل اینکه خانم هیلی نه یکی از ژنرال‌های ما درباره موشک پرتاب شده از یمن صحبت کرد، این است که این تلاشی دیپلماتیک برای نشان دادن فعالیت‌ها و اهداف ایران به جامعه جهانی است». به نظر شما آمریکا چطور می‌خواهد این کار را انجام دهد؟ شما به تشکیل یک ائتلاف اشاره کردید. اگر این تلاش به نتیجه نرسد گزینه بعدی چیست؟
من فکر می‌کنم نظر متیس درباره هر گونه دخالت نظامی در ابعاد گسترده کاملاً درست است. اطلاع دارید که ما تا اندازه‌ای فعالیت نظامی در عراق داریم که ایران هم در آنجا حضور دارد. همین طور در سوریه هم که آنها هستند. ما به قدرت‌های منطقه‌ای خاورمیانه کمک معنوی می‌کنیم در حالی که آنها در یمن، سوریه، لبنان و حتی صحرای سینا در مصر در گیر هستند.
بنابر این مقداری نقش نظامی داریم ولی آن چیزی که ژنرال متیس درباره آن حرف می‌زند گسترده‌تر و مهم‌تر از اینهاست. می‌دانید که اخیراً سپاه پاسداران را سازمانی تروریسم اعلام کردیم. امیدوار هستیم که اروپا و دیگر کشورها هم چنین موضعی اتخاذ کنند. نتیجه این کار این بوده که تعامل بسیار زیادی درباره این اقدام از جانب ایران صورت گرفته و فکر می‌کنم این کار می‌تواند در مهار فعالیت‌های آخوندها و رهبران سپاه پاسداران که در سال‌های اخیر شاهد آن بودیم مؤثر باشد.
پرسش بعدی من درباره عراق است. شما در حمله نظامی به عراق در سال ۲۰۰۳ شرکت داشتید و با مسائل سیاسی و سیاستمداران عراق آشنایی دارید. با توجه به شکست داعش، مسئله کردها و نقش کشورهای دیگر مثل ایران در عراق چه آینده‌ای برای این کشور متصور هستید؟
من از اتفاقاتی که افتاده خیلی ناامید شدم. من در سال ۲۰۰۳ هرگز نمی‌توانستم واقیعتی را که امروز در عراق می‌بینیم تصور کنم. عراقی‌ها مردمان مغروری هستند ولی به نظر می‌رسد که کشورشان را به دست ایران سپرده‌اند، و کارهایی را که آیت‌الله دوست دارند می‌کنند. امیدوارم روزی دولت عراق به این اشتباه بزرگ پی ببرد اما الان آنها هنوز به این نتیجه نرسیده‌اند و ایران بر آنچه در آن کشور اتفاق می‌افتد، نفوذ خیلی زیادی دارد. ما در سال ۲۰۰۳ هیچ موقع تصور چنین چیزی را نداشتیم.
پس این مسئله را از راه‌های دیپلماتیک چگونه می‌شود حل کرد؟
فکر نمی‌کنم که حل این مسئله وظیفه آمریکاست. ما می‌توانیم به تشویق عراق به اتخاذ سیاست درست ادامه دهیم. واقعیت این است که عراق کشوری است با اکثریت شیعه. کردها و سنی‌ها نیازی به دخالت ایران در دولت عراق ندارند و شاید از راه‌های دموکراتیک یا فشار به دولت‌شان بتوانند کشورشان را پس بگیرند. اما به نظر نمی‌رسد که الان اوضاع به این سمت پیش می‌رود.
پرسش بعدی من درباره تنشی است که بین ایران و عربستان وجود دارد و روز به روز بیشتر هم می‌شود. آمریکا چه راهبردی را می‌تواند پیش بگیرد که از تنش در منطقه کاسته شود؟
این مسئله خطرناکی است. اگر ایرانی‌ها در پایان ۸ سال بر اساس ارزیابی‌ها اجازه یابند برنامه هسته‌ای خودشان را به طور کامل پیش ببرند، این مسئله عربستان و دیگر قدرت‌های منطقه‌ای را بسیار نگران خواهد ساخت مصر و ترکیه را هم نباید فراموش کرد. حتی امارات متحده عربی را.
بنابر این آیا ما در ۱۰ سال آینده شاهد توسعه سلاح‌های هسته‌ای در خاورمیانه خواهیم بود؟ امیدوارم اینچنین نباشد. تنش بین دو کشور همیشه بوده و الان هم آمریکا نمی‌خواهد وارد ماجرا شود و اقدامی بکند، ولی مطمئناً ما از عربستان که تلاش می‌کند دخالت مخرب ایران در خاورمیانه را مهار کند، کاملاً حمایت می‌کنیم.
اما مقام‌های ایران و برخی از کشورهای دیگر به نقش عربستان در منطقه مثل یمن اشاره می‌کنند. عربستان حملات نظامی به یمن را در دفاع از دولت قانونی آن کشور آغاز کرد و تا الان هم این جنگ داخلی ادامه دارد.
فکر نمی‌کنم که سعودی‌ها اجازه دهند چنین نفوذی در مرزهای جنوبی‌شان به وجود آید. این مسئه خیلی مهمی برای سعودی‌هاست. آنها به ندرت دست به عملیات نظامی می‌زنند اما در این موضوع کاملاً درگیر هستند تا مطمئن باشند در مرزهای جنوبی‌شان خطری نباشد. آمریکا از آنها حمایت معنوی و در برخی موارد حمایت عملی می‌کند تا آنها از آنچه که خظر امنیت ملی می‌دانند در امان باشند.