نسل پنجم اینترنت؛ صداوسیما و فرکانس‌هایی که آزاد نمی‌شوند

نمایی از ساختمان صداوسیمای دولتی ایران

ایران در چند سال آینده چالش‌هایی در زمینه توسعه نسل پنجم اینترنت همراه، موسوم به فایو جی (5G) خواهد داشت، که یکی از آن‌ها نیاز به آزاد شدن فرکانس‌های صدا و سیما است.

ایسنا گزارش داده است بخشی از باند فرکانسی ۷۰۰ و ۸۰۰ مگاهرتزی که قبلا برای سرویس آنالوگ پخش همگانی استفاده می‌شد، اکنون آزاد شده و از این باند فرکانسی می‌توان برای توسعه موبایلی و تلفن همراه استفاده کرد.

در این راستا و بر اساس مقررات بین‌المللی و توافقات انجام‌شده در کشورهای مختلف، این باند به توسعه موبایلی و تلفن همراه اختصاص پیدا کرده است، اما ظاهرا صداوسیما در ایران برخلاف دیجیتالی شدن و بلااستفاده بودن این باند، ادعای مالکیت آن را دارد. درحالی که مطابق مقررات موجود همچون سایر باندهای فرکانسی باید برای توسعه زیرساخت و شبکه‌ها از آن استفاده شود.

شرکت اریکسون می‌گوید در سال ۲۰۲۴ نزدیک به دو میلیارد نفر به شبکه فایو جی دسترسی خواهند داشت. یعنی تا آن زمان یک چهارم مردم زمین زیر پوشش شبکه فایو جی قرار خواهند گرفت.


شرکت سوئدی اریکسون می‌گوید در سال ۲۰۲۴ نزدیک به دو میلیارد نفر به شبکه فایو جی دسترسی خواهند داشت. یعنی تا آن زمان یک چهارم مردم زمین زیر پوشش شبکه فایو جی قرار خواهند گرفت.

تخمین‌های قبلی پیش‌بینی می‌کردند تا این زمان حدود ۱.۵ میلیارد نفر به این تجهیزات دسترسی داشته باشند. در سال جاری میلادی هم پیش‌بینی می‌شود حدود ۱۰ میلیون نفر به سیستم فایو جی دسترسی پیدا کنند.

به همین دلیل، ایران باید هرچه سریع‌تر مقدمات و زیرساخت‌های این شبکه را ایجاد کند تا در زمینه توسعه فناوری، از کشورهای دیگر عقب نباشد.

براساس جدیدترین ارزیابی‌ها، فروش گوشی‌های هوشمند مجهز به فناوری فایو جی در سال ۲۰۲۳ بیشتر از گوشی‌های دیگر خواهد شد. پیش‌بینی می‌شود در این زمان بیش از ۵۰ درصد فروش گوشی‌های هوشمند به گوشی‌هایی اختصاص داشته باشد که از نسل پنجم اینترنت پشتیبانی می‌کنند.

بهزاد اکبری عضو هیئت عامل سازمان فناوری اطلاعات ایران گفته است «اگر بخواهیم سرویس فایو جی را فراگیر کنیم، صداوسیما باید طیفی را که در اختیار دارد، آزاد کند تا بتوان از آن در توسعه فایو جی استفاده کرد. مطالعات درباره این نسل از اینترنت شروع شده و شرکت‌های بزرگی مانند نوکیا، اریکسون و هواوی فناوری‌های مورد نیاز در این زمینه را تکمیل کرده‌اند و دانشگاه‌ها نیز پژوهش و مطالعه‌هایی در این زمینه انجام داده‌اند.»

ویژگی‌های فایو جی در چند بعد قابل بررسی است؛ از جمله سرعت بسیار بالا یعنی بیش از یک گیگابیت در ثانیه، اطمینان‌پذیری بسیار بالا و تاخیر بسیار کم.
توسعه فایو جی همچنین می‌تواند رسانه‌ها را به طور کلی متحول کند. با این روش ارسال محتوا با کیفیت و سرعت بالا در دسترس خواهد بود.


وی با بیان این‌که تا فراگیر شدن فایو جی فاصله زیادی وجود دارد، گفت: اصلی‌ترین چالش‌های رسیدن به فایو جی، سرمایه‌گذاری و زیرساخت است. برای رسیدن به سرعت و ضریب اطمینان و تاخیر کم، نیاز به افزارش تعداد BTS‌هاست که حداقل ۱۰ برابر حجم فعلی است. پیش‌بینی می‌شود فایو جی در سال ۲۰۲۰ شروع و در سال ۲۰۲۵ به صورت تجاری فراگیر شود. البته امکان فعال‌سازی و اجرا در سطح بسیار کوچک مانند مراکز تجاری وجود دارد، اما برای فراگیر شدن در تمام سطح شهر نیاز به زمان است.

محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران گفته است «ایران در حال آماده‌سازی شرایط و بسترهای لازم برای جذب این فناوری از طریق ایجاد زیرساخت‌ها و نیز افزایش آگاهی و علاقه مردم نسبت به کاربردهای متعدد و متنوعی است که این فناوری برای زندگی آن‌ها به ارمغان خواهد آورد.»

شرکت‌های سامسونگ و هواوی در حال حاضر بخش زیادی از بازار ایران را در اختیار دارند. این دو شرکت از پیشتازان در زمینه توسعه فناوری فایو جی هستند.

اولین مودم فایو جی ساخت شرکت کوالکام است و تا سرعت پنج گیگابیت بر ثانیه را پشتیبانی می‌کند. چنین سرعتی ۲۵۷ برابر بیشتر از پرسرعت‌‌ترین شبکه ال‌تی‌ئی موجود در آمریکا است.

ویژگی‌های فایو جی در چند بعد قابل بررسی است؛ سرعت بسیار بالا یعنی بیش از یک گیگابیت در ثانیه، اطمینان‌پذیری بسیار بالا و تاخیر بسیار کم (کمتر از ۱۰ میلی ثانیه). ویژگی تاخیر بسیار پایین را می‌توان در کاربردهای صنعتی، واقعیت مجازی و جراحی از راه دور دید. در واقع عمل‌های جراحی از راه دور و به کمک ربات را زمانی می‌توان انجام داد که تاخیر زیادی در انتقال و دریافت اطلاعات رخ ندهد، زیرا تاخیر زیاد در این مورد می‌تواند فاجعه‌بار باشد.

برای توسعه خودروهای خودارن، هوش مصنوعی و کاربرد آن در صنایع مختلف هم توسعه شبکه فایو جی لازم است.

توسعه فایو جی همچنین می‌تواند رسانه‌ها را به طور کلی متحول کند. با این روش ارسال محتوا با کیفیت و سرعت بالا در دسترس خواهد بود.