ابرنفتکش آدریان دریا ۱ که حامل بیش از دو میلیون بشکه نفت سبک ایران است، از ۱۳ تیرماه که در نزدیکی جبل‌الطارق توقیف شد تا امروز تبدیل به یکی از «زیرِذره‌بین‌ترین» نفتکش‌های دنیا شده است.
دولت جبل‌الطارق، تحت قیمومیت بریتانیا، نفتکش آدریان دریا ۱ را که در آن زمان گریس ۱ نام داشت، متهم کرد که با قصد ارسال محموله به سوریه، تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه حکومت بشار اسد را نقض کرده است.
پس از کش‌وقوس‌های فراوان حقوقی و دیپلماتیک، در نهایت روز ۲۴ مرداد این نفتکش رفع توقیف شد و پس از چندین روز تغییر مسیر در مدیترانه، سرانجام در نزدیکی بندر طرطوس سوریه لنگر انداخت.
دولت‌های بریتانیا و آمریکا ایران را متهم کرده‌اند که محموله این نفتکش را به سوریه انتقال داده است.
مورگان اورتگاس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، روز پنج‌شنبه گفت ایالات متحده شواهدی در اختیار دارد که محموله آدریان دریا ۱ به سوریه منتقل شده است.
اما سایت رهگیر نفتکش‌ها (تنکرترکرز) می‌گوید همه دو میلیون بشکه نفت آدریان دریا ۱ هنوز در این کشتی است.
سمیر مدنی، یکی از بنیانگذاران این وب‌سایت، در این باره به رادیوفردا گفت: «ما از تصاویر، از طریق طول سایه‌ها در کنار کشتی و در مقایسه با سایر کشتی‌ها در همان منطقه، می‌توانیم ببینیم که این نفتکش هنوز پر است و در آب فرو رفته. وقتی یک کشتی با این عظمت، دو میلیون بشکه نفت خود را تخلیه کند، حدود ده متر از آب بیرون می‌آید و سایه‌ای بلند از خود به جا می‌گذارد. چنین سایه‌ای را اکنون نمی‌بینیم.»
Your browser doesn’t support HTML5
گفت‌وگوی اختصاصی رادیو فردا با مدیر سایت «رهگیری نفتکش‌ها» درباره آدریان دریا-۱
جان بولتون، مشاور پیشین امنیت ملی آمریکا، در زمانی که هنوز متصدی این پست بود، تصویری ماهواره‌ای از آدریان دریا ۱ توییت کرد که این کشتی را در فاصله حدوداً چهار کیلومتریِ بندر طرطوس نشان می‌داد.
سمیر مدنی می‌گوید این کشتی به دلایل فنی نمی‌تواند در طرطوس پهلو بگیرد: «شمال طرطوس، منطقه تخلیه سوخت است و این نقطه‌ای نیست که آنها بتوانند نفت خود را خالی کنند. زیرا طرطوس برای نفتکشی مانند آدریان دریا ۱ بسیار کم‌عمق است.»
آقای مدنی همچنین اضافه می‌کند که «در خودِ وب‌سایت‌های سوری قید شده که هم ترمینال طرطوس و هم ترمینال بانیاس، تنها می‌توانند کشتی‌هایی را بپذیرند که تا ۱۶ متر زیر دریا فرو رفته باشند. آدریان دریا حدود ۲۲ متر در دریا فرو رفته است.»
مقام‌های ایرانی می‌گویند محموله کشتی را به یک شرکت خصوصی فروخته‌اند و این خریدار است که تصمیم می‌گیرد با محموله چه کند. هویت این شرکت خصوصی اعلام نشده و مشخص نیست.
سمیر مدنی می‌گوید انتقال نفت به سوریه از طریق آدریان دریا ۱ یا گریس ۱ سابق نمی‌توانسته تصمیم عاقلانه‌ای باشد: «ایرانی‌ها گفته بودند که در تلاش‌اند تا نفت را به اروپا بفروشند. ما بر این باوریم که سفر این کشتی به مدیترانه، از راهی طولانی همچون جنوب آفریقا، در واقع نوعی خریدِ وقت برای یافتن مشتری بود، وگرنه انتقال نفت به سوریه از این راه برای ایران وقت هدر دادن است. آن هم وقتی که آنها تا همین امروز به طور مستمر از طریق کانال سوئز [به سوریه] نفت می‌رساندند.»
سوریه یا هر جای دیگر، به گفته سمیر مدنی، محموله نفت آدریان دریا ۱ اکنون مانند ماده‌ای رادیواکتیو است که تشعشعات ناشی از تحویل گرفتن آن دامن هر خریداری را خواهد گرفت.