با بازنگری بانک مرکزی در مجموعه مقررات ارزی و در راستای سیاست یکسانسازی نرخ ارز، اختصاص ارز مبادلهای به ایرلاینهای ایرانی متوقف شده است. با توجه به این توقف برخی از احتمال افزایش بهای بلیت هواپیما در ایران خبر میدهند.
توقف پرداخت ارز مبادلهای به ایرلاینها در شرایطی در روزهای گذشته تصویب و اعلام شده است، که از شهریورماه امسال ارز مسافرتی حذف شد و دیگر پرداخت ۲۰۰ دلار برای زائران و ۳۰۰ دلار برای سایر مسافران کنار گذاشته شد. و با تصمیم اخیر ارز مبادلهای از عرصه حمل و نقل هوایی حذف شده است.
مقصود اسعدی سامانی، دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی ایران درباره اهمیت تخصیص ارز مبادله ای به ایرلاینها به ایسنا گفته است «بیش از ۶۰ درصد هزینه جاری ایرلاینها به شکل ارزی انجام میشود. از آنجاییکه در سالهای گذشته نرخ ارز چند جهش داشت، طبق قانون تصویب شده در سال ۱۳۹۱، ایرلاینها از بانک مرکزی برای برخی از هزینههایشان ارز مبادلاتی دریافت میکردند، موضوعی که در حال حاضر پرداخت آن متوقف شده است.»
دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی ایران با بیان اینکه « ایرلاینها برای حفظ شرایط خود نیاز به دریافت این ارز مبادلاتی دارند»، یادآور شده است « در حال حاضر تامین ارز مبادلاتی برای عبور از هزینههای ثابت دغدغه ای جدی است که اگر به آن رسیدگی نشود، شاید ادامه فعالیت برخی شرکتهای داخلی با اما و اگر روبه رو باشد».
توقف تخصیص ارز مبادله ای به ایرلاینها میتواند منجر به افزایش نرخ ارز شود. مسعود اسعدی سامانی در توضیح این پیش بینی گفته است «در شرایطی که نرخ ارز در بازار آزاد به بیش از چهار هزار تومان رسیده است، قطعا ورود ایرلاینها به این بازار میتواند به افزایش تقاضا و حتی بالا رفتن قیمتها منجر شود.»
یکی از اثرهای منفی قطع دسترسی ایرلاینها به ارز مبادله ای کاهش توان این شرکتها برای تجهیز و نوسازی ناوگان است. محمد علی جدیدی مدیرعامل شرکت هواپیمایی کیشایر، با تاکید بر این موضوع افزوده است «اگر در این فضای سخت شرایط جدیدی تحمیل شود که حتی هزینههای سابق نیز کفایت نکند نمیتوان انتظار داشت ایرلاینها به حیات خود با شکل فعلی ادامه دهند.»
وی همچنین به مشکلات ایرلاینها در عرصه بین المللی در پی توقف ارز مبادلاتی اشاره کردهاست.
با توجه به وابستگی زیاد ایرلاینها به ارز، نمیتوان انتظار داشت، ایرلاینها قیمتها و شرایط فعلی را بعد از افزایش نرخ ارز حفظ کنند. و بهطور قطع این موضوع میتواند زمینهساز شروع درخواست ایرلاینها برای افزایش قیمت بلیت هواپیما باشد. نکتهای که مدیرانی مانند مدیرعامل شرکت هواپیمایی کیشایر نیز آن را دور از انتظار نمیداند.
طی چند سال گذشته چندین بار نرخ بلیت هواپیما در مسیرهای داخلی و خارجی افزایش داشته است بی آنکه تغییر محسوسی در کیفیت پروازها دیده شود و یا ایرلاینها از شمار و زمان تاخیرهای مکرر خود بکاهند.
اختصاص ارز مبادلهای به خطوط هوایی از اواخر سال ۱۳۹۱ و اوایل ۱۳۹۲ در دستور کار قرار گرفت. در آن زمان با توجه به نوسانات شدید در بازار ارز و بالا رفتن هزینههای این شرکتها، حتی افزایش نرخ بلیتها هم نتوانست پاسخگوی هزینههای ایرلاینها باشد. بنابراین تصمیم بر آن شد ارز مبادلهای به خطوط هوایی پرداخت شود.
بندی از مجموعه مقررات ارزی به فروش ارز بابت هزینههای سوخت، ناوبری، هندلینگ، لندینگ، حقوق خدمات خارجی و حق بیمه شرکتهای هواپیمایی ایرانی اختصاص دارد؛ اما با تغییراتی که در مجموعه مقررات ارزی انجام شده، این مقررات دیگر قابلیت اجرا ندارند.