رئیس بانک مرکزی ایران میگوید در پی «التهابات وحشتناک» در باراز ارز در سال ۹۷ موفق به مدیریت این بازار شدند، اما از حوادث آبان ۹۸ به بعد با ایجاد شدن انتظارات منفی در جامعه، روند افزایش بهای ارز و کاهش ارزش ریال مجدداً آغاز شد.
عبدالناصر همتی، رئیس بانک مرکزی، که شامگاه جمعه، ۱۷ مرداد، در یک برنامه تلویزیونی سخن میگفت، توضیحی درباره انتظارات منفی جامعه در آبان ۹۸ نداد، اما اضافه کرد که پس از این حوادث نیز شیوع ویروس کرونا موجب به هم خوردن سیستم تجاری و اقتصادی ایران شد.
در آبان سال ۹۸، در پی افزایش ناگهانی و سهبرابری قیمت بنزین که به تصویب سران قوا با هماهنگی رهبر جمهوری اسلامی رسیده بود، اعتراضات گستردهای در شمار زیادی از شهرهای ایران شکل گرفت که با سرکوب شدید حکومت مواجه شد و طی آن صدها تن از معترضان کشته شدند.
رئیس بانک مرکزی در سخنان تازه خود با بیان اینکه بخشی از مشکلات ارزی به «مسائل امنیتی و سیاسی و دشمنان» مربوط میشود، مدعی شد نرخ واقعی ارز «رقمی بسیار پایینتر از قیمت فعلی» است و گفت بانک مرکزی همه ابزارها را به کار میبرد تا این نرخ را تعدیل کند.
بیشتر در این باره: «۲۷ میلیارد دلار» ارز برنگشته ولی دولت روحانی فقط گزارش «هفت میلیارد دلار» را داده است
قیمت دلار ابتدای سال جاری ۱۶ هزار تومان و ابتدای تیرماه ۱۸ هزار تومان و ابتدای مردادماه حدود ۲۱ هزار تومان بود.
در پی اوجگیری نرخ ارز، بانک مرکزی طی یک هفته حدود یک میلیارد دلار به بازار ارز تزریق کرد که باعث شد مقداری از قیمت آن کاسته شود، اما پس از یک هفته ارزش دلار در مقابل ریال دوباره روند افزایشی گرفته است.
عبدالناصر همتی قبلاً اعلام کرده بود طی ۱۵ سال گذشته ۲۸۰ میلیارد دلار ارز به بازار تزریق شده است.
در این مدت همواره تراز تجارت خارجی ایران مثبت بود و دولت میتوانست با تزریق ارز و بهصورت مصنوعی جلوی افت ارزش ریال را بگیرد، اما گزارشها حاکی است برای اولین بار تراز تجارت خارجی ایران منفی شده و کشور با کمبود ارز مواجه است.
به گفته آقای همتی، ۲۷ میلیارد دلار ارز مربوط به دو سال گذشته همچنان در اختیار صادرکنندگان است که اسامی ۲۵۰ نفر از آنان را بانک مرکزی به قوه قضاییه اعلام کرده است.
او همچنین افزود: «این ۲۵۰ نفر تولیدکننده نبودند و یک دلار هم ارز نیاورده بودند، اما بقیه بخشی تولیدکننده و برخی شرکتهایی هستند که درصدی از ارز خود را آوردهاند.»
رئیس بانک مرکزی توضیحی درباره میزان دقیق ارز برگشتی به خزانه دولت ارائه نکرد.
از زمان خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت ۱۳۹۷، ارزش پول ایران حدود شش برابر کمتر شده است.