«خانه پدری» کیانوش عیاری برای سومین بار رفع توقیف شد

مهدی هاشمی و شهاب حسینی در نمایی از فیلم «خانه پدری»

یکی از معاونان سازمان سینمایی ایران روز چهارشنبه، ۲۲ آبان، از رفع توقیف مجدد فیلم «خانه پدری» ساخته کیانوش عیاری خبر داد.

بنا به اعلام رسمی روابط عمومی سازمان سینمایی، محمدمهدی طباطبایی‌نژاد، معاون ارزشیابی و نظارت این سازمان، با اعلام این‌ که امروز نامه دادستانی تهران مبنی بر رفع توقیف این فیلم را دریافت کرده‌اند، از پیگیری «شخصی» وزیر ارشاد و رایزنی او با رئیس قوه قضاییه در این باره خبر داد و گفت «از آقای کیانوش عیاری هم سپاسگزاریم که در سه چهار روز اخیر همراهی‌های لازم را معمول داشتند».

در اطلاعیه روابط عمومی سازمان سینمایی به جزئیات همراهی آقای عیاری اشاره نشده و هنوز مشخص نیست که این فیلم برای اکران مجدد دچار اصلاحات دیگری هم شده است یا نه.

فیلم «خانه پدری» کیانوش عیاری در سال ۸۹ ساخته شد اما به‌دلیل تکان‌دهنده بودن اپیزود اول آن که قتل و دفن پنهانی دختر خانواده به دست پدر و برادرش را نمایش می‌دهد، اجازه شرکت در جشنواره یا نمایش عمومی پیدا نکرد و عملاً توقیف ماند.

در سال ۹۲ این فیلم رفع توقیف شد و فرصت نمایش محدودی در جشنواره فجر سی‌ودوم پیدا کرد.

یک سال بعد از آن اعلام شد که به «خانه پدری» اجازه اکران در گروه سینمایی «هنر و تجربه» داده می‌شود، اما پس از دو روز نمایش در سئانس‌هایی محدود، به خاطر فشارهای کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی از پرده پایین کشیده شد.

در مرحله بعد، اوایل آبان سال جاری، این فیلم با «اصلاحاتی مختصر» اجازه اکران به‌طور محدود برای رده سنی بالای ۱۵ سال پیدا کرد، اما این بار نیز، در پی واکنش تند برخی رسانه‌های وابسته به حکومت مبنی بر «خشونت‌آمیز بودن برخی صحنه‌ها و وقوع قتل در خانواده‌ای مذهبی»، با دستور دادستانی تهران توقیف شد.

بیشتر در این باره: توقیف «خانه پدری»؛ «مقصرین» صدور مجوز نمایش فیلم تحت تعقیب قرار گرفتند

دادستانی در روز ششم آبان در اطلاعیه‌‌ای مدعی شده بود که اکران این فیلم «بازتاب بسیار منفی و گسترده‌ای در اذهان جامعه بشری به دنبال داشته» است و اضافه کرده بود که «مرتکبین و مقصرین» صدور مجوز نمایش این فیلم نیز تحت تعقیب قانونی قرار گرفته‌اند.

چند روز پس از توقیف مجدد فیلم «خانه پدری»، بیش از ۲۰۰ سینماگر از طیف‌های گوناگون، روز ۱۱ آبان، با انتشار بیانیه‌ای تند و البته بدون اشاره صریح به هیچ فیلم و فیلمسازی، به مواردی چون «اختناق و سانسور، ناتوانی قوه مجریه در اجرای قانون و ورود سرمایه‌های مشکوک به سینما» اعتراض کردند و اعلام کردند «بیزاری خود را از سیاست‌های تفتیش شکل و محتوا به هر نحوی اعلام می‌کنیم و خواهان آزادی بیان و اندیشه هستیم».

بیشتر در این باره: اعتراض سینماگران ایرانی به اختناق و سانسور؛ نامه خانه سینما به رئیس قوه قضاییه

همزمان با انتشار این بیانیه، خانه سینما نیز با انتشار نامه‌ای خواهان دیدار فوری مدیران این تشکل صنفی با رئیس قوه قضاییه شد و اعلام کرد «ما با این پرسش بی‌پاسخ روبه‌رو هستیم که چه دست‌هایی مانع از این است که جامعه فرهنگی – هنری و خصوصاً فیلمسازان احساس آرامش کنند؟»

دور روز بعد نیز انجمن تهیه‌کنندگان مستقل سینمای ایران نیز از وزارت ارشاد خواست که از مجوزهایی که صادر می‌کند، حراست کند و اگر امکان این کار را ندارد، به آنها اعلام کند تا «اهالی فرهنگ به سراغ نهادهایی بروند که پای امضا مجوزهای خود می‌ایستند».

از سوی دیگر، سازمان سینمایی ایران نیز در واکنش به انتقادها از هر دو سو اعلام کرد که موضوع نمایش عمومی فیلم «خانه پدری» در جلسه ۲۳ مرداد شورای پروانه نمایش مطرح شده و این شورا «پس از بحث و بررسی مجدد سوابق موجود، به این نتیجه رسید که نحوه اکران فیلم را با شرایط محدودیت سنی (۱۵+) به صلاحدید ریاست سازمان سینمایی» واگذار کند.

بر اساس اعلان سازمان سینمایی، «تعدیل صحنه‌های خشونت» جزو این مصوبه نبود، اما با مذاکره معاون ارزشیابی و نظارت سازمان با تهیه‌کننده فیلم، «با تعدیل صحنه خشونت و محدودیت سنی، فیلم با طی همه مراحل قانونی و رویه‌های معمول با محدودیت سالن و مدت اکران در گروه آزاد به نمایش درآمد.»

اکران تقریباً تمام فیلم‌هایی که کیانوش عیاری به‌عنوان کارگردان – مؤلف طی سی سال اخیر ساخته با مشکل توقیف یا سانسور روبه‌رو بوده است. در این میان، «خانه پدری» جنجالی‌ترین فیلم اوست که رکورد سه بار توقیف طی ده سال و حالا دریافت سه بار مجوز اکران طی ده سال را از آن خود کرده است.

بیشتر در این باره: کیانوش عیاری و قفل بسته «خانه پدری»

در این فیلم که کارشناسان آن را «نقد خشونت علیه زنان و به چالش کشیدن باورهای نادرست سنتی» قلمداد کرده‌اند، ناصر هاشمی (نقش جوانی) و مهدی هاشمی (نقش میانسالی و پیری) شخصیت اصلی این فیلم با نام محتشم را بازی کرده‌اند که روایتی است از زندگی او از ۱۵ سالگی تا ۸۰ سالگی. شهاب حسینی، مینا ساداتی، مهران رجبی و نازنین فراهانی از دیگر بازیگران این فیلم هستند.

به‌ گفته معاون سازمان سینمایی، نمایش سه‌باره «خانه پدری» با رده‌بندی سنی ۱۵+ و محدودیت سالن نمایش از امشب، ۲۲ آبان، ادامه پیدا می‌کند.