طرح نظریه «خرابکاری» در ماجرای سقوط هواپیما؛ دفاع مقامات از حاجی‌زاده

احمد جنتی

یک روز پس از اظهارات یک مقام ستاد کل نیروهای مسلح ایران مبنی بر بررسی آیین‌نامه‌های پدافند هوایی در حوزه «سایبری و الکترونیک»، دبیر شورای نگهبان نیز از مطرح بودن فرضیه «خرابکاری دشمن» در پرونده سقوط هواپیما سخن گفت.

احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان، در جلسه صبح روز چهارشنبه، ۲۵ دی، این شورا با بیان این موضوع، اظهارات فرماندهان نظامی جمهوری اسلامی مبنی بر نقش «خطای انسانی» در سرنگونی این هواپیمای مسافربری را تکرار کرد.

وی اضافه کرد که اگرچه «فرضیه خرابکاری دشمن نیز مطرح است و باید منتظر ماند تا نتایج بررسی‌های مسئولین مشخص شود.»

این اظهارات پس از آن بیان می‌شود که بوئینگ ۷۳۷ خط هوایی اوکراین در مسیر تهران-کی‌یف روز ۱۸ دی توسط یگان پدافندی سپاه پاسداران سرنگون شد. در این سانحه ۱۷۶ نفر جان باختند.

پس از آن بود که شماری از هواداران جمهوری اسلامی در فضای مجازی و برخی چهره‌های سیاسی از جمله اردشیر نوریان، عضو کمیسیون امنیت ملی، از احتمال «نفوذ، خرابکاری یا هک سیستم» پدافند هوایی ایران سخن گفتند.

تازه‌ترین ویدئوی منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد پدافند هوایی ایران دو موشک به فاصله حدود ۳۰ ثانیه به این هواپیما پرتاب کرده و به همین دلیل، فرضیه «خطای انسانی» که ستاد کل نیروهای مسلح ایران و علی حاجی‌زاده، فرمانده هوافضای سپاه بر آن تاکید دارند، از سوی برخی کاربران فضای مجازی با تردید مواجه شده است.

علی عبداللهی، معاون هماهنگ‌کننده ستاد کل نیروهای مسلح، نیز سه‌شنبه شب در برنامه گفت‌وگوی ویژه تلویزیونی گفت: «پس از این حادثه و در همین مدت کوتاه بخش زیادی از آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها را بازنگری کردیم و بخش دیگری نیز در حال بازنگری است تا اگر اشکالات احتمالی وجود دارد، رفع شود.»

وی در خصوص احتمال «جنگ الکترونیک» آمریکا گفت: «با توجه به سامانه مربوطه و هواپیما، مقداری سخت است که اعلام کنیم چنین اتفاقی افتاده است»، ولی «تیم بررسی سایبری و جنگ الکترونیک هم تشکیل داده‌ایم تا این بررسی را انجام دهند.»

آقای عبداللهی همچنین در خصوص احتمال «نفوذ» گفت که «سیستم اطلاعاتی» در حال بررسی این موضوع است و هنوز تحقیقات در این زمینه تمام نشده است که احتمال آن رد شود.

بیشتر در این باره: روحانی: در سرنگونی هواپیما «نمی‌تواند فقط یک فرد مقصر باشد»؛ دادگاه ویژه تشکیل شود


در همین حال پس از اظهارات حسن روحانی، رئیس‌ جمهوری ایران، مبنی بر مخالفت با تقلیل دادن اتفاق رخ‌داده به «خطای یک نفر» و دست داشتن دیگران در این ماجرا، شماری از چهره‌های سیاسی به دفاع از سپاه پاسداران و فرمانده هوافضای آن پرداختند.

این در حالی است که با فاصله سه روز پس از سقوط هواپیما، امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده هوافضای سپاه، در برابر دوربین‌ها مسئولیت این اشتباه را کاملا بر عهده گرفت.

بیشتر در این باره: حاجی‌زاده: وقتی مطلع شدم، آرزوی مرگ کردم؛ تمام مسئولیت را می‌پذیرم


با این حال احمد سالک، عضو فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس، روز چهارشنبه از افرادی گفته که «به دنبال تسویه حساب سیاسی و انتقام گرفتن» از آقای حاجی‌زاده هستند و در ادامه این افراد را «معاند»هایی خوانده که «آبشخور آنان در توبره بیگانگان است.»

این نماینده محافظه‌کار در گفت‌و‌گو با خبرگزاری مهر مدعی شد که منتقدان فرمانده هوافضای سپاه، «هویت و شخصیت مستقلی ندارند و دست‌نشانده آمریکا و اذنابش هستند» و اظهارات این فرمانده در پذیرفتن شلیک موشک از سوی سپاه به هواپیمای اوکراینی، موجب «افزایش محبوبیت» وی شده است.

به گزارش مهر، یدالله جوانی، معاون سیاسی سپاه پاسداران، نیز انتقادها از حاجی‌زاده و سپاه پاسداران در این زمینه را «کینه‌توزی و تخریب» نامیده و علت آن را نیز «شکست‌های متعدد دشمنان از سپاه» عنوان کرد.

وی همچنین آقای حاجی‌زاده را «پدر نقطه‌زن کردن موشک‌های بالیستیک ایران» خواند.

لطف‌الله دژکام، نماینده ولی فقیه در استان فارس و امام جمعه شیراز، هم از اینکه برخی «تلاش» دارند سرنگونی هواپیمای اوکراینی را «جنایت» جلوه دهند انتقاد کرد و گفت: «وقتی می‌توان موضوعی را جنایت دانست که عامدانه انجام شده باشد.»

این روحانی همچنین گفت: «بعضی در این بین سپاه را جای آمریکا قرار داده‌اند و جای شهید و جلاد را عوض کرده‌اند.»

مقام‌های مسئول در زمینه سقوط هواپیمای مسافربری اوکراین که تعداد زیادی شهروند ایران در آن بود، پس از سقوط هواپیما، بارها احتمال سرنگونی آن از سوی پدافند هوایی ایران را رد کردند و تنها پس از انتشار ویدئویی در این زمینه و اظهارات رهبران کانادا و آمریکا، سرانجام مسئولیت آن را پذیرفتند.

آنها در روزهای اخیر بارها بر «خطای انسانی» به عنوان عامل اصلی بروز این فاجعه اصرار کرده‌اند؛ ادعایی که پس از انتشار دومین ویدئو مبنی بر شلیک دو موشک به این پرنده، جنجال تازه‌ای در فضای مجازی برپا کرده است.

منابع: خبرگزاری‌های مهر، فارس، تسنیم و رادیوفردا/ ب. ب./ ف. دو.