آژانس بین المللی انرژی اتمی روز سه شنبه ۲۸ بهمن ماه تایید کرد که نامه ایران درباره توقف اجرای اقدامات داوطلبانه در چارچوب توافق هستهای موسوم به برجام را دریافت کرده است. همزمان مدیرکل این آژانس پیشنهاد کرده است تا در راستای دستیابی به راه حلی برای تداوم همکاری این نهاد بین المللی به تهران سفر کند.
به گزارش رویترز، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی به اعضای این آژانس اطلاعات داده است که ایران از روز ۲۳ فوریه (۵ اسفند) «اجرای اقدامات شفاف داوطلبانه» در چارچوب برجام را متوقف میکند.
آژانس بین المللی انرژی اتمی میگوید، رافائل گروسی پیشنهاد کرده است جهت دستیابی به یک راه حل قابل قبول برای آژانس در مورد تداوم فعالیتهای اساسی راستیآزمایی به ایران سفر کند.
ایران در ماههای اخیر عدول از تعهدات خود در چارچوب توافق برجام را تشدید کرده است.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق آمریکا با خروج از برجام در اردیبهشت ۹۷ ٬ در چارچوب راهبرد «فشار حداکثری»، تحریمهای گسترده و شدیدی علیه ایران وضع کرد.
ایران نیز در واکنش به این اقدام آمریکا عدول از تعهدات هستهای خود را از سال ۱۳۹۸ آغاز کرده است.
در همین حال، کاظم غریبآبادی، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی نزد سازمانهای بینالمللی در وین روز گذشته اعلام کرد که نامه توقف اجرای اقدامات داوطلبانه ایران در چارچوب برجام به آژانس ارائه شده است و ایران از «۲۳ فوریه ۲۰۲۱ برابر با ۵ اسفند» اقدامات داوطلبانه خود را متوقف میکند و این موضوع شامل «اجرای پروتکل الحاقی» نیز میشود.
براساس پروتکل پروتکل الحاقی پیمان منع گسترش سلاح هستهای، «انپیتی»، که ایران در چارچوب برجام اجرای داوطلبانه آن را پذیرفته است، بازرسان آژانس اجازه دارند هر زمان که لازم بدانند، به طور سرزده از تأسیسات هستهای ایران بازرسی کنند.
بیشتر در این باره: آلمان در مورد اخراج بازرسان آژانس به ایران «هشدار داد»رویترز میگوید، آژانس بین المللی انرژی اتمی روز سهشنبه در گزارشی به اعضای خود جزییات بیشتری از نامه ایران ارائه کرده است.
طبق این گزارش یکی از مواردی که ایران قرار است همکاری خود را متوقف کند درباره «استفاده از فناوری های مدرن و حضور درازمدت آژانس در ایران» است.
«اقدامات شفاف ساز در رابطه با غنی سازی» یکی دیگر از مواردی است که ایران به آژانس اطلاع داده است که متوقف خواهد کرد.
سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران، دو روز پیش هشدار داده بود که در صورت عدم لغو تحریمهای ایران تا هفته اول اسفند، اجرای «پروتکل الحاقی قطعا متوقف خواهد شد».
مقامهای ایران میگویند نامه به آژانس بین المللی انرژی اتمی در راستای اجرای مصوبه مجلس شورای اسلامی «برای لغو تحریمها و صیانت از منافع ملت ایران» است.
مجلس ایران در مصوبه ۱۱ آذر امسال خود که به تایید شورای نگهبان نیز رسید، دولت را ملزم کرد که اگر تا سوم اسفند، تحریمهای مالی، بانکی و نفت حذف نشود، بازرسان آژانس از ایران اخراج شوند و ایران اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کند.
دولت جو بایدن، رئیس جمهوری جدید آمریکا که از ماه گذشته کار خود را شروع کرده٬ است بر لزوم دیپلماسی در قبال ایران تاکید میکند و میگوید، ایران میبایست ابتدا به طور کامل به اجرای تعهدات هستهای خود طبق برجام بازگردد، آنگاه آمریکا نیز به برجام بازخواهد گشت.
دولت ایران در مقابل اعلام کرده که آمریکا باید پیش از بازگشت به برجام یا همزمان با بازگشت به برجام، اقدام به لغو تحریمها کند و پس از آن ایران شروع به بازگشت به تعهدات خود میکند.
رئیسجمهوری آمریکا روز ۱۹ بهمن گفت ایالات متحده تحریمها علیه ایران را لغو نمیکند برای اینکه تهران به میز مذاکره برای احیای برجام برگردد.