حمله اسرائیل در بامداد شنبه پنجم آبان به تأسیسات تولید موشک و سامانه‌های دفاع ضد‌هوایی ایران ضربه زده و در نتیجه قابلیت‌های آن برای حملات دوربرد را تضعیف کرده است.
به عبارت دیگر، اسرائیل با حمله به پایگاه‌ها و تأسیسات نظامی حساس، تعادل استراتژیک بین دو کشور را به نفع خود تغییر داده و قدرت تهاجمی و دفاعی ایران را تضعیف کرده است.
علاوه بر این، اسرائیل با هدف قرار دادن تأسیسات راداری و همین‌طور مراکز استقرار سامانه‌های ضد‌هوایی روسی اس۳۰۰ تلاش کرد قابلیت‌های ایران برای مقابله با حملات هوایی را تضعیف کند.
به‌گفتۀ یک کارشناس، اسرائیل به توانایی ایران برای تولید موشک‌های بالستیک دوربرد که نگرانی اصلی اسرائیل است «ضربۀ شدیدی» وارد کرده است.
حکومت ایرن بلافاصله میزان خسارت و پیامدهای حملات اسرائیل به مراکز نظامی مهم این کشور در بامداد شنبه پنجم آبان را کم‌اهمیت جلوه داد، ولی به‌گفتۀ کارشناسان، تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهند که دراین حملات به سامانه‌های دفاع ضد‌هوایی و تأسیسات تولید موشک خسارات شدیدی وارد شده است.
فابیان هینز، فابیان هینز، کارشناس موشکی و متخصص امور ایران در مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک در لندن، می‌گوید اسرائیل در این حملات به قابلیت‌های ایران برای تولید موشک‌های بالستیک دوربرد «لطمۀ شدیدی» زد.
قابلیت انجام و تداوم حملات دوربرد
ایران روز ۱۰ مهر با شلیک حدود ۲۰۰ موشک بالستیک بزرگ‌ترین حمله مستقیم خود به اسرائیل را انجام داد. ده‌ها مورد از این موشک‌ها که هدف‌شان پایگاه‌ها و تأسیسات نظامی بود، از سپر دفاع ضد‌هوایی نیرومند و چندلایۀ اسرائیل عبور کردند.
به‌گفتۀ فابیان هینز، یکی از اهداف اصلیِ حملات اسرائیل در پنجم آبان، تضعیف قابلیت‌های ایران در تولید موشک‌های بالستیک با سوخت جامد بود که در حمله به اسرائیل مورد استفاده قرار گرفت و «یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های این کشور است».
این کارشناس افزود موشک مجهز به پیش‌رانی که از سوخت جامد استفاده می‌کند، در مقایسه با موشکی که سوخت مایع دارد، در مرحلۀ آمادگی برای پرتاب، به پرسنل و زمان کم‌تری نیاز دارد و در نتیجه برای شلیک در امواج متوالی و سریع، جنگ‌افزار بسیار مطلوبی است.
از اطلاعاتی که تاکنون در منابع علنی منتشر شده چنین برمی‌آید که تأسیسات تولید موشک در اطراف تهران، از جمله مجموعه نظامی پرچین و پایگاه خجیر، مرکز فضایی سپاه پاسداران در شاهرود و کارخانه‌ای در محدوده صنعتی شمس‌آباد از جمله اهداف حمله اخیر اسرائیل بوده‌اند.
جرمی بینی، کارشناس امور دفاعی خاورمیانه در مؤسسه دفاعی-اطلاعاتی «جینز»، معتقد است ابعاد خساراتی که به این تأسیسات وارد شده، هنوز مشخص نیست.
او می‌گوید که به احتمال فراوان هدف اسرائیل از حمله به این تأسیسات پیشگیری یا کاستن از قابلیت‌های ایران در شلیک ممتد موشک به سوی اسرائیل بوده است، به‌خصوص که ایران برای رخنه در سامانه ضد‌هوایی نیرومند اسرائیل به موشک‌های زیادی نیاز دارد.
جرمی بینی به راديوفردا می‌گوید: «احتمالاً اسرائیل دقیقاً نمی‌داند که ایران چند موشک بالستیک با بردِ لازم دارد ولی در حملات اخیر تلاش کرده قابلیت‌های ایران برای تولید این نوع موشک‌ها را کاهش دهد.»
آیا ایران از نظر دفاعی و تهاجمی کور شده؟
یکی دیگر از اهداف حملات اخیر اسرائیل تضعیف قابلیت‌های ایران برای مقابله با حملات هوایی بود و به همین خاطر سامانه‌های رادار و رهگیری پدافند ضد‌هوایی و مراکز استقرار موشک‌های روسی اس۳۰۰ نيز هدف حمله قرار گرفتند.
گزارش‌های تأییدنشده به‌نقل از مقامات آمریکایی و اسرائیلی ادعا می‌کنند که در این حملات سه سامانۀ موشکی اس۳۰۰ منهدم شده‌اند.
جرمی بینی، کارشناس مؤسسه دفاعی- اطلاعاتی «جینز»، می‌گوید: «موشک‌های روسی اس۳۰۰ کارآمدترین سامانه پدافند ضد‌هوایی ایران است. بنابراین هدف گرفتن آن‌ها نیز نشانۀ دیگری از تلاش اسرائیل برای تضعیف قدرت دفاع ضد‌هوایی ایران و فراهم کردن آزادی عمل بیشتر برای نیروی هوایی اسرائیل در حملات بعدی است.»
تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهند دست‌کم دو مرکز رادار ایران، یکی در استان ایلام و دیگری در استان خوزستان، هدف حملات اسرائیل قرار گرفته‌اند.
فابیان هینز، کارشناس موشکی، به رادیوفردا می‌گوید: مراکز و سامانه‌های رادار بخشی حیاتی از سیستم هشداردهی اولیه ایران هستند.
به‌گفتۀ این کارشناس، «از بین بردن این سامانه‌ها به این معنی است که اسرائیل توانایی ایران برای مقابله با حملات هوایی را بیش از پیش تضعیف کرده و در نتیجه ايران آسیب‌پذیرتر خواهد بود».
شبکۀ خبری «فاکس نیوز» از قول یک مقام دفاعی آمریکا گزارش داد که این سامانه‌های راداری عملکرد تهاجمی هم دارند و ایران هنگام حملات موشکی از آن‌ها برای رهگیری و در صورت لزوم تصحیح مسیر حرکت موشک‌ها استفاده می‌کند.
جرمی بینی این نوع استفاده از رادارها را غیر‌معمول می‌داند ولی می‌افزاید: «شاید ایران با استفاده از چنین روشی توانسته است در حملات موشکی خود به اسرائیل نشانه‌گیری نسبتاً دقیقی داشته باشد، هرچند دقت هدف‌گیری در حدی نبود که خسارات جدی به بار آورد»
یک جنگنده اسرائیلی در حال خروج از آشیانه در مکانی نامعلوم
تاثیر حملات بر واکنش حکومت ایران
همزمان با مشخص شدن میزان خسارات ناشی از حملۀ اخیر اسرائیل، گزارش‌های بیشتری حاکی از تصمیم ایران به تلافی کردن این حملات منتشر می‌شود.
به اعتقاد کارشناسان، با توجه به این‌که قابلیت‌های دفاعی و تهاجمی ایران ضربه خورده است، امکان یک حملۀ موشکی گسترده توسط ایران هنوز قطعی نیست.
جرمی بینی، کارشناس مؤسسه دفاعی- اطلاعاتی «جینز»، معتقد است که استقرار یک سامانۀ دفاع ضد‌موشکی «تاد» توسط آمریکا در خاک اسرائیل تعادل قوا را به نفع این کشور تغییر می‌دهد.
رسانه‌های غربی و اسرائیلی در روزهای اخیر به‌نقل از مقامات اسرائیلی گزارش دادند که ایران خود را برای انجام حملات پهپادی و موشکی به خاک اسرائیل توسط شبه‌نظامیان شیعه عراقیِ مورد حمایت خود آماده می‌کند.
اگر چنین طرحی در کار باشد، به این معنا خواهد بود که جمهوری اسلامی ايران امیدوار است نیروهای نیابتی‌اش بخش عمدۀ ضربات ناشی از حملات تلافی‌جویانۀ اسرائیل را تحمل کنند.