۱۰ روز؛ زمین‌لرزه کرمانشاه و وقایع پس از آن

در همان ساعت‌های پایانی شب مشخص بود که قدرت زمین‌لرزه و ویرانی‌های ناشی از آن در مناطق غربی، اگر نه بی‌سابقه، کم‌سابقه‌ است.

بسیاری از امدادگران و نیروهای داوطلب به کمک آسیب‌دیدگان شتافتند؛ آن‌هم در حالی‌که زمین‌لرزه بیمارستان‌های برخی از مناطق را نیز ویران کرده بود.

سخت‌ترین کار امدادگران یافتن کسانی‌ست که زیر آوار مانده‌اند.

این کار نه تنها باید به‌صورت کاملا حرفه‌ای و با دقت انجام شود، در عین حال سرعت نیز در آن نقش بسیار مهمی دارد.

هزاران نفر از مردم شهرها و روستاهای مختلف، به‌‌ویژه مناطقی که بیشترین آسیب را دیدند، مانند سرپل ذهاب چه در ساعت‌های اولیه پس از زمین‌لرزه، چه روزها پس از آن، مجبور شدند در فضای باز باقی بمانند.

چندی نگذشت که نخستین بحران‌ها هویدا شد؛ بسیاری از مردم چادر و وسایل گرمایشی نداشتند. یک هفته بعد از زمین‌لرزه، فرهاد تجری، نماینده قصرشیرین، گیلان‌غرب و سرپل ذهاب گفت: «اگر شرایط مدیریت نشود قطعاً بحران شدید و بدتر از زلزله گریبان‌گیر مردم خواهد شد».

در ساعت‌ها و روزهای پس از زمین‌لرزه شمار قربانیان رو به فزونی گذاشت، اما اندکی نگذشت که موضوع تعداد جان‌باختگان خود به بحث‌هایی در فضای سیاسی و اجتماعی ایران تبدیل شد.

نماینده کرمانشاه در مجلس شورای اسلامی ۲۴ آبان ماه گفت «بیش از هزار نفر تا کنون جان باخته‌اند». هم‌زمان نماینده اسلام‌آباد غرب گفته‌است اعلام رقمی دو برابر آمار رسمی «تحت تاثیر فضای احساسی طرح شده‌است».

حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران به مناطق زمین‌لرزه‌زده سفر کرد؛ در زمانی‌که نمایندگان مجلس ایران می‌گفتند وضعیت امدادرسانی در کشوری که تقریبا سراسر بر گسل‌های مختلف قرار دارد، در ۱۴ سال گذشته رشدی نداشته‌است.

در این میان موضوع «مسکن مهر» و گسترده خرابی‌ها و شمار جان‌باختگان ساکن آن‌ها، به بحث و کشمکش‌های دیگری تبدیل شد.

 اسحاق جهانگیری، معاون اول حسن روحانی، اعلام کرده بود که «بیشتر خانه‌های تخریب شده در زلزله متعلق به ساختمان‌های مسکن مهر است» اما معاون امور ویژه دفتر رهبر جمهوری اسلامی شدیدا به این گفته‌های جهانگیری تاخت و گفت «خدا لعنت کند معاون اول رئیس‌جمهور، آقای جهانگیری را که اولین تخم لق سیاسی را گذاشت​»

بنا بر آمار رسمی، دست‌کم ۱۲ هزار واحد مسکونی، در کنار برخی دیگر سازه‌های اساسی، مانند بیمارستان‌ها، در جریان زمین‌لرزه کرمانشاه، صد در صد ویران شدند.

رهبر جمهوری اسلامی روز دوشنبه ۲۹ آبان،‌ به مناطق زلزله‌زده سفر کرد. بنابر تازه‌ترین آماری که خبرگزاری دولتی ایرنا منتشر کرده، زمین‌لرزه کرمانشاه ۴۳۷ کشته و بیش از ۱۰ هزار مصدوم برجای گذاشته‌است.

تقریبا سراسر سرزمین ایران، از البرز و آذربایجان، تا زاگرس، از مناطق شرق و جنوب‌شرق تا مناطق کویری روی گسل‌های خطرناکی قرار دارند که بالقوه می‌توانند زمین‌لرزه‌های شدیدی را سبب شوند. انتقادها از بحران در کمک‌رسانی به مناطق کم‌جمعیت زمین‌لرزه کرمانشاه در حالی‌ست، که همچنان در مورد زمین‌لرزه‌های احتمالی در شهرهای بزرگ هشدار داده می‌شود.