یک سند محرمانه وزارت نفت که نسخهای از آن به دست رادیو فردا رسیده، نشان میدهد تنها یکپنجم بنزین تولیدی کشور استانداردهای یورو ۴ و یورو ۵ را دارد.
بر اساس این سند، روزانه تنها ۷.۳ میلیون لیتر بنزین یورو ۴ در پالایشگاه شازند و ۱۵ میلیون لیتر بنزین یورو ۵ در پالایشگاههای اصفهان، تبریز و بندرعباس تولید میشود.
این گزارش همچنین میافزاید کل تولید بنزین پالایشگاههای کشور روزانه حدود ۹۶ میلیون لیتر است که پس از آمیخته شدن با مواد پتروشیمی، آروماتیک و اکتانافزاها به بیش از ۱۰۷ میلیون لیتر میرسد.
جمهوری اسلامی از تابستان پارسال با کسری بنزین مواجه شده و برای جبران آن، مقادیر زیادی مواد غیراستاندارد مانند محصولات پتروشیمی و مواد آروماتیک را با بنزین تولیدی پالایشگاهها مخلوط میکند.
در مجموع طی دو ماه نخست امسال، تولید بنزین با احتساب مواد افزودهشده، روزانه ۴ میلیون لیتر بیشتر از مصرف بنزین کشور بوده است.
آمارهای سند یادشده نشان میدهد با مخلوط کردن این مواد، تولید بنزین کشور بر مصرف آن فزونی گرفته و ذخایر استراتژیک بنزین کشور تا پایان اردیبهشت به ۱.۴۳ میلیارد لیتر رسیده که معادل دو هفته مصرف بنزین کشور است.
بیشتر در این باره: امتناع عراق و افغانستان از خرید بنزین صادراتی ایران به خاطر «کیفیت پایین»اسفند پارسال ذخایر استراتژیک بنزین کشور به کمترین میزان خود رسید و تنها کفاف پنج روز مصرف داخلی را میداد.
البته بخشی از اوجگیری مصرف بنزین کشور در زمستان و کسری چشمگیر آن به خاطر کسری گاز کشور در این فصل بود؛ بهطوری که افت تحویل گاز فشرده «سیانجی» به خودروها، باعث جایگزین شدن بنزین با سوخت «سیانجی» در خودروهای دوگانهسوز شده بود.
خبرگزاری رویترز نیز فروردین امسال از آغاز صادرات بنزین روسیه به ایران خبر داده بود و احمد معروفخانی، رئیس اتحادیه صادرکنندگان نفت ایران، ۲۷ فروردین به «تجارتنیوز» گفته بود که ایران هر تن از فرآوردههای نفتی روسیه را ۱۵۰ دلار گرانتر از قیمتهای جهانی وارد میکنید.
مجموعه این عوامل باعث شده تا ذخایر استراتژیک بنزین ایران در پایان اردیبهشت امسال دوباره افزایش یابد، اما نسبت به اول اردیبهشت پارسال باز هم ۶ درصد کاهش نشان میدهد.
بخش دیگری از آمارهای سند وزارت نفت نشان میدهد که تجهیزات کهنه و قدیمی پالایشگاهها باعث میشود دستاندرکاران در ایران، یک سوم نفت دریافتی را به محصولات بیکیفیت مازوت و قیر تبدیل کنند؛ در حالی که این رقم در پالایشگاههای پیشرفته کمتر از پنج درصد است و بخش اعظم خروجی پالایشگاهها، محصولات باکیفیت مانند بنزین است.
بزرگترین پالایشگاه ایران، آبادان، ۴۶ درصد نفت دریافتی را به قیر و مازوت تبدیل میکند. بعد از این پالایشگاه با قدمت بیش از یک قرن، پالایشگاههای کرمانشاه و بندرعباس بیشترین خروجی مازوت و قیر را دارند.