در پی تاکید چندباره رهبر جمهوری اسلامی، سازمان انرژی اتمی ایران روز چهارشنبه، دهم مهرماه، در بیانیهای اعلام کرد که روند گام به گام «کاهش تعهدات» ایران در چارچوب برجام ادامه خواهد یافت.
بیانیه این سازمان که متولی فعالیتهای هستهای ایران است تنها ساعاتی پس از آن منتشر شد که آیتالله علی خامنهای در دیدار با فرماندهان سپاه به ادامه کاهش تعهدات حکم داد.
رهبر جمهوری اسلامی روز چهارشنبه، ۱۰ مهر، در دیدار با فرماندهان سپاه پاسداران از آنان خواست که آمادگی خود برای مواجهه با «حوادث بزرگ» را «حفظ کنند».
او در همین دیدار همچنین دستور داد که «باید این کاهش تعهّداتی را که دولت جمهوری اسلامی بیان کرده... به طور دقیق و به طور کامل و جامع... ادامه پیدا بکند تا وقتی که ما به نتیجه مطلوب برسیم....»
رهبر جمهوری اسلامی توضیح نداد که این «نتیجه مطلوب» چیست و تنها در ادامه مسئولیت اقدام در جهت کنارهگیری از برجام را بر عهده سازمان انرژی اتمی ایران دانست.
در پاسخ به این اظهار نظر، این سازمان روز چهارشنبه در بیانیهای اعلام کرد که «کاهش تعهدات هستهای کشور در برجام» همچنان ادامه خواهد یافت.
ایران از ۱۸ اردیبهشت سال جاری، همزمان با سالگرد خروج آمریکا از برجام، در اعتراض به «کمکاری اروپا» در نجات برجام، سه بار اقدام به توقف برخی از تعهدات اتمیاش ذیل توافق هستهای موسوم به برجام کرد.
سومین مرحله از این اقدام، موسوم به «گام سوم»، در نیمه دوم شهریورماه انجام شد و آژانس بینالمللی انرژی اتمی دو هفته پیش تأیید کرد که ایران اکنون سرگرم نصب سانتریفیوژهای پیشرفته است و با این کار تعداد سانتریفیوژهای پیشرفته ایران برای غنیسازی اورانیوم «دو برابر» میشود.
موعد گام چهارم ایران نیمه آبانماه آینده است.
خبرگزاری مهر به نقل از سازمان انرژی اتمی نوشت: «کاهش تعهدات هستهای کشور... به منظور رسیدن به تعادل در تعهدات کشور در مقابل بهرهگیری از مزایای این توافق انجام میشود، [و] امری قانونی و حقوقی بوده و هیچ نقض تعهدی در آن وجود ندارد.»
در عین حال در این بیانیه بار دیگر آمده است: «در صورتی که طرفهای توافق برجام به تعهداتشان احترام بگذارند و آنها را عملیاتی کنند، جمهوری اسلامی ایران نیز به اجرای کامل برجام بازخواهد گشت.»
دستور رهبر جمهوری اسلامی و تاکید سازمان انرژی اتمی بر ادامه کنار کشیدن ایران از توافق اتمی در حالی خبری شده است که هفته گذشته روزنامه گاردین در گزارشی خبر داد که اتحادیه اروپا در مورد خروج خود از برجام به جمهوری اسلامی هشدار داده است.
گاردین نوشته بود که مقامات اروپایی در نیویورک به مقامات جمهوری اسلامی هشدار دادهاند که گامی دیگر از طرف ایران برای خروج از برجام این اتحادیه را «وادار به» کنارهگیری از توافق اتمی خواهد کرد.
به نوشته این روزنامه، اروپاییها همچنین تهدید کرده بودند که در چنین حالتی به بند مکانیسم حل اختلاف در برجام معروف به «مکانیسم ماشه» رجوع خواهند کرد.
بر اساس بند ۳۷ برجام، سازوکار حل اختلاف که «مکانیسم ماشه» نیز خوانده میشود به طور خودکار میتواند در نهایت تمام تحریمهای بینالمللی گذشته ایران را بار دیگر فعال کند.