محمد احمدیان معاون سازمان انرژی اتمی ایران می گوید «سال آینده اداره نیروگاه اتمی بوشهر با اما و اگر همراه است».
وی پنج شنبه دوم اسفندماه به خبرگزاری مجلس (خانه ملت) گفت «در حال حاضر قیمت فروش برق بسیار پایین است. متوسط قیمت هر کیلووات برقی که به شبکه سراسری فروخته می‌شود ۶۰ تومان است. از سوی دیگر افزایش شدید نرخ ارز در سال جاری مشکلات متعددی مانند کمبود منابع مالی به منظور تأمین سوخت، خرید قطعات یدکی و … را برای نیروگاه اتمی بوشهر ایجاد کرده است».
احمدیان می‌گوید اگرچه هزینه‌های ارزی نیروگاه بوشهر به دلیل استفاده از خدمات و امکانات شرکت‌های داخلی نسبت به سال نخست راه اندازی نصف شده است، اما در سال آینده به دلیل قیمت پایین فروش برق ما قادر به اداره این نیروگاه با شرایط موجود نخواهیم بود.
نیروگاه بوشهر بعد از سالها تاخیر، نهایتا ۱۳۹۰ راه اندازی شد، اما فعالیت آن نیز چندین بار متوقف شده است. بر اساس آمارهای وزارت نیرو، این نیروگاه سال گذشته با ظرفیت کامل فعالیت کرده و بیش از ۸ میلیارد کیلووات ساعت انرژی برقی تولید کرده است که سهمی بیش از ۲.۵ درصدی در کل تولید برق ایران داشت.
احمدیان می‌گوید دولت تقریباً به تمام نیروگاههای حرارتی سوخت رایگان یا سوخت با قیمت‌های بسیار پایین تحویل می‌دهد. بگفته وی، اگرچه دولت در سالهای گذشته بخشی از هزینه سوخت نیروگاه اتمی بوشهر را پرداخت می‌کرد، اما به دلیل افزایش نرخ ارز در حال حاضر این کمک برای تأمین سوخت کافی نیست.
قیمت سوخت برای نیروگاههای برقی
بر اساس لایحه بودجه ۹۸، قیمت هر متر مکعب گاز تحویلی به نیروگاهها ۴۵۰ ریال در نظر گرفته شده است که نسبت به سال جاری تنها ۱۵.۴ درصد افزایش یافته است. اما، ریال نسبت به دلار طی یک سال گذشته تقریبا ۷۰ درصد ارزش خود را از دست داده و طی هفته‌های گذشته نیز قیمت دلار روند صعودی داشته است.
اگر با دلار آزاد محاسبه کنیم، قیمت هر متر مکعب گاز در ایران حتی به نیم سنت نیز نمی رسد، در حالی که قیمت گاز صادراتی ایران به ترکیه و عراق هم اکنون ۲۵ سنت است. لایحه بودجه ۹۸ پیش بینی کرده است نیروگاههای حرارتی ایران در سال آینده ۷۴ میلیارد متر مکعب مصرف گاز داشته باشند. به عبارتی ارزش این میزان از گاز برای تحویل به نیروگاهها حدود ۲۵۰ میلیون دلار است، در حالی که اگر صادر می شد، ۱۸.۵ میلیارد دلار بود.
به هر تقدیر، خود نیروگاههای گازی نیز از دو طرف تحت فشار هستند. قیمت بسیار نازل برق در ایران و راندمان بسیار پایین نیروگاهها. راندمان نیروگاههای گازی ایران حدود ۳۱.۵ درصد است، در حالی نیروگاههای مدرن دو برابر این میزان راندمان دارند. تقریبا ۹۰ درصد برق کشور از نیروگاههای حرارتی تولید می شود و ۹۰ درصد سوخت مورد نیاز نیروگاههای حرارتی کشور نیز با گاز تامین می شود.
هزینه‌های تولید برق
بر اساس ارزیابی آژانس بین المللی انرژی هسته ای، همچنین مجمع جهانی هسته‌ای و آژانس بین المللی انرژی، تولید برق هسته‌ای در کشورهایی که دسترسی به منابع سوخت فسیلی دارند، رقابت پذیر با نیروگاههای حرارتی نیست.
مثال بارز آن خود آمریکا است که بزرگترین تولیدکننده گاز جهان است و هزینه تولید برق از نیروگاههای گازی آن ۲۰ درصد کمتر از نیروگاههای هسته‌ای است، خصوصا در دهه‌های گذشته که هزینه احداث نیروگاههای هسته‌ای جهش یافته است.
به گزارش مجمع جهانی هسته‌ای، تولید برق اتمی بیشتر در شرق آسیا و غرب اروپا که دسترسی به گاز ارزان وجود ندارد، یا بخش بزرگی از نیروگاهها آنها با زغال سنگ که آلایندگی بسیار بالایی دارد کار می کند، از لحاظ اقتصادی و زیست محیط توجیه‌پذیر است. البته، ایران نیز با آلودگی شدید هوا مواجه هست و بر اساس آمارهای «پروژه جهانی کربن» در سال ۲۰۱۷ حدود ۶۷۲ میلیون تن دی اکسید کربن تولید کرده است، اما سهم نیروگاههای گازی از انتشار گازهای گلخانه‌ای ایران کم است و علت کار را در بخشهای دیگر باید جستجو کرد.
در مورد نیروگاه بوشهر و زیان دهی آن بخاطر قیمت پایین برق، ذکر این نکته مهم است که بر اساس برآوردهای مجمع جهانی هسته‌ای، تنها ۱۴ درصد هزینه تولید برق اتمی بخاطر مصرف سوخت (اورانیوم) است و بخش اصلی هزینه‌ها مربوط به ساخت نیروگاه می شود، در حالی که برای نمونه در نیروگاههای گازی ۸۷ درصد کل هزینه تولید برق مربوط به مصرف گاز آنها می‌شود.