دیپلماتها روز پنجشنبه ۲۹ خرداد به خبرگزاری رویترز گفتهاند، به دنبال مخالفت چین با صدور قطعنامهای علیه ایران در جریان نشست مجازی شورای حکام آژانس، قرار شد که این شورا فردا جلسهای حضوری برگزار کند.
دیپلماتهای حاضر در این نشست میگویند، بریتانیا، آلمان و فرانسه، سه کشور عضو توافق هستهای با ایران موسوم به برجام، با ارائه قطعنامهای به شورای حکام، از ایران خواستهاند به جلوگیری از بازدید بازرسان آژانس از دو سایت هستهای پایان داده و به طور کامل در این زمینه با آژانس همکاری کند.
طبق این گزارش شورای حکام ترجیح میدهد که قطعنامههای خود را با توافق همه ۳۵ کشور عضو تصویب کند و تا زمانی که کشوری با قطعنامهای مخالفت نکند، نیازی به رای گیری نمیبیند.
دیپلماتها همچنین گفتهاند که روسیه، متحد ایران، به شورای حکام اعلام کرده که نیازی به تصویب قطعنامه نیست، اما چین به طور روشن با این قطعنامه مخالفت کرد و دبیر شورای حکام تصمیم گرفت که از اعضا بخواهد تا در جلسه روز جمعه برای رایزنی بیشتر و احتمالا رای گیری به طور حضوری شرکت کنند.
بیشتر در این باره: حمایت کامل آمریکا از قطعنامه توبیخی سه کشور اروپایی علیه ایرانچین در بیانیهای اعلام کرده است، برخی از کشورها در حالی برای پیشبرد پیش نویس قطعنامه تلاش میکنند که خطر چنین اقدامی را نادیده میگیرند.
چین در ادامه چنین رویکردی را «غیر مسئولانه» خوانده است.
رویترز میگوید در صورت تصویب این قطعنامه در شورای حکام، فشار بر ایران تشدید خواهد شد تا به بازرسان آژانس اجازه دهد از این دو سایت هسته ای بازدید کنند. خبرگزاریهای بینالمللی، از جمله رویترز، با اشاره به اینکه برخی گزارشهای آژانس را دیدهاند میگویند٬ این دو محل سایتهایی هستند که در سالهای ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴ احتمالا به دلیل از بین بردن رد اورانیوم تخریب شدهاند.
در همین حال، چین تاکید کرده است که در صورتی که این قطعنامه «غیر اضطراری» در شورای حکام به تصویب برسد، می تواند زمینه ساز اقدام شورای امنیت شده و در نهایت توافق هسته ای موسوم به برجام دچار فروپاشی شود.
واکنش ظریف
محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران نیز در توییتی با اشاره به این که جمهوری اسلامی «چیزی برای پنهان کردن» ندارد، نوشته است، راه حل قابل توافق ممکن است، اما قطعنامه آن را از بین میبرد.
محمد جواد ظریف توضیح بیشتری در خصوص «راه حل قابل توافق» ارائه نکرده است.
این در حالی است که آمریکا از پیش نویس قطعنامه سه کشور اروپایی علیه ایران حمایت کرده است.
نمایندگی آمریکا در آژانس بینالمللی انرژی اتمی در بیانیهای اعلام کرد: «قطعنامهای که فرانسه، آلمان و بریتانیا ارائه دادهاند، واکنشی متعادل و منصفانه نسبت به امتناع هشداردهنده ایران از انجام تعهدات قانونی خود تحت توافقنامه جامع پادمان و پروتکل الحاقی آن است.»
این بیانیه میافزاید: «در حالی که ما قاطعانه اعتقاد داریم متن این قطعنامه جای تقویت دارد تا بر ماهیت اساسی درخواستهای کلیدی آژانس بینالمللی انرژی هستهای تأکید بیشتری کند، ایالات متحده این قطعنامه را میپذیرد و کاملاً از آن پشتیبانی میکند و از سایر اعضای هیئت مدیره هم میخواهد همین کار را انجام دهند.»
مدیرکل آژانس در گزارش اخیر خود برای دومین بار به عدم همکاری ایران در زمینه پاسخ به پرسشهای این نهاد و ندادن مجوز دسترسی به دو مکان اشاره کرده است.
آژانس میگوید احتمال دارد در این اماکن در اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی، فعالیتهایی انجام شده باشد که ایران پیشتر دربارهٔ آن گزارش نداده بود.
تهران با رد این رویکردها یکی از دلایل مخالفت با دسترسی را مبنای ادعاهای آژانس عنوان میکند که آرشیو هستهای است که توسط اسرائیل از ایران خارج شده است.