مذاکرات احیای برجام؛ ایران پیشنهاد گفت‌وگوی مستقیم با آمریکا را رد کرد

سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران در واکنش به پیشنهاد آمریکا برای مذاکره مستقیم در وین، این پیشنهاد را رد کرده و گفته است: «اگر آمریکا برای رفع تحریم‌ها و رفع واقعی تحریم‌ها بیاید می‌تواند بلیت بازگشت به اتاق برجام را دریافت کند».

او که در نشست خبری روز دوشنبه، ۸ آذر به سوالات خبرنگاران پاسخ می‌داد، همچنین با انتقاد از مقاله مشترک وزرای خارجه بریتانیا و اسرائیل برای جلوگیری از تبدیل شدن ایران به یک قدرت هسته‌ای، گفت هدف برخی کشورهای اروپایی طولانی کردن مذاکرات است.

رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، روز جمعه از مذاکره‌کنندگان ایرانی خواست اگر خواهان نتیجه سریع‌تر هستند، به جای واسطه قرار دادن اروپایی‌ها، مستقیما با آمریکا به مذاکره بنشینند.

آخرین دور مذاکرات ایران و اعضای برجام شامل چین، روسیه، بریتانیا، فرانسه و آلمان ۳۱ خرداد انجام شد و ایران از آن زمان برای بازگشت به میز مذاکرات تعلل کرده بود. دور جدید مذاکرات قرار است امروز شروع شود.

علی باقری کنی٬ نماینده ارشد ایران در مذاکرات احیای توافق هسته‌ای موسوم به برجام، گفته است در این مذاکرات به احتمال قوی «چارچوب و دوره زمانی» گفت‌وگوها مشخص خواهد شد.

نماینده ارشد ایران در مذاکرات احیای برجام با اشاره به این که «دوره زمانی برای این دور از گفت‌وگوها را نمی‌شود پیش‌بینی کرد».

میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در کمیسیون برجام، نیز با انتشار توئیتی از دیدار سه جانبه نمایندگان روسیه، ایران و چین در آستانه مذاکرات هسته‌ای برای انجام «مشورت‌های غیررسمی» خبر داد و آن را «مفید» خواند، «خصوصا برای درک موضع ایران در مذاکرات». ‎

او روز شنبه هم گفته بود بیش از پنج ماه از آخرین دور مذاکرات می‌گذرد و این وقفه «بسیار طولانی» است و مذاکرات نمی‌تواند تا ابد ادامه یابد و شتاب روند مذاکرات ضروری است.

علی باقری کنی همچنین روز شنبه وارد وین شد و روز یکشنبه در مقاله‌ای که روزنامه فایننشال تایمز از وی چاپ کرد، مدعی شد که «غرب باید تاوان دهد».

او در این مقاله گفته است: «مذاکرات» اصولا واژه درستی نیست، چرا که به ادعای وی، «غرب و مخصوصا آمریکا بدون وقفه در تلاش هستند» که از طریق آنچه «مذاکره» می‌نامند، «برنامه هسته‌ای ایران را محدود کرده و امتیازاتی فراتر از برنامه هسته‌ای از جمهوری اسلامی بگیرند».

ظاهرا اشاره معاون سیاسی وزیر خارجه ایران به درخواست برخی از مقام‌های آمریکایی، اروپایی، عربی و اسرائیلی برای پاسخگویی ایران در زمینه برنامه موشکی و نقش ایران در منطقه است که به گفته آن‌ها، «مخرب و برهم‌زننده ثبات در خاورمیانه است».

آقای باقری کنی در بخش دیگری از مقاله خود در فایننشال تایمز گفته است که از منظر ایران اما مذاکرات ماهیت دیگری دارد و باید در چهارچوب آن، حق ایران برای برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز، از جمله فناوری غنی‌سازی اورانیوم برای اهداف صنعتی به رسمیت شناخته شده و تحریم‌ها علیه ایران برداشته شود.

دولت جو بایدن که از ژانویه امسال جایگزین دولت ترامپ شده است، بارها اعلام کرده که در صورت بازگشت ایران به انجام تعهداتش در چارچوب برجام، آماده است که به این توافق بازگردد. ایران از سال ۱۳۹۸ به صورت تدریجی از بسیاری از تعهداتش در برجام عدول کرده است.

هنوز دقیقا معلوم نیست ایران با چه شروط جدیدی راهی مذاکرات هسته‌ای شده است، اما حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران اخیرا اعلام کرده بود که مذاکرات نباید از جایی آغاز شود که متوقف شده بود؛ موضوعی که حتی روسیه نیز آن را رد کرده و خواهان ادامه مذاکرات از نقطه‌ای است که آخر خرداد امسال متوقف شده بود.

در این میان روزنامه بریتانیایی «گاردین» نیز گزارش داده است که دولت جدید ایران به‌دنبال ارائه شروط جدیدی از جمله درخواست غرامت از آمریکا به خاطر اعمال تحریم‌ها علیه ایران و گرفتن تضمین از واشینگتن برای عدم خروج دوباره این کشور از برجام در دولت‌های آتی است.

آمریکا قبلا اعلام کرده بود که دولت اختیار دادن چنین تضمینی را ندارد و کشورهای اروپایی عضو برجام نیز هشدار داده‌اند که عدم شروع مذاکرات از نقطه‌ای که متوقف شده است، منجر به شکست مذاکرات خواهد شد.

با استفاده از گزارش‌های خبرگزاری فرانسه، فایننشال تایمز، گاردین، رادیو فردا/د.خ/ک.ر