ایکائو اعلام کرده برای پاسخ به تقاضای رو به گسترش حمل و نقل هوایی تا سال ۲۰۳۶، «صدها هزار» خلبان جدید نیاز خواهد بود. همزمان گزارشها حاکیست در ایران شمار زیادی خلبان بیکار وجود دارد.
در سالهای اخیر تعداد خرید هواپیما افزایش یافتهاست و به ویژه ایرلاینهای آسیایی، هواپیماهای جدیدی را به ارزش صدها میلیارد دلار به شرکتهایی چون ایرباس و بوئینگ، سفارش دادهاند. این مسئله باعث کمبود خلبان ماهر شدهاست و به نظر میرسد این وضعیت در آینده نمود بیشتری پیدا کند.
خبرگزاری فرانسه، به نقل از فانگ لیو دبیر کل سازمان ایکائو، گفتهاست: «پیش بینی میشود تعداد پروازهای تجاری و مسافران در ۱۵ سال آینده دو برابر شود، در حالی که تعداد خلبانان و کارکنان صنعت هوایی رو به کاهش است».
طبق اعلام ایکائو، تا سال ۲۰۳۶ به حداقل ۶۲۰ هزار خلبان با قابلیت به پرواز درآوردن هواپیماهایی با ۱۰۰ مسافر و بیشتر نیاز است و تنها هشت درصد از این تعداد تاکنون تربیت شدهاند. البته شبکه خبری بلومبرگ به نقل از شرکت هواپیمایی بوئینگ آمریکا تعداد خلبانهای مورد نیاز تا سال ۲۰۳۶ را بالاتر و ۶۳۷ هزار خلبان جدید اعلام کردهاست.
آن طور که شرکت آمریکایی بوئینگ پیشبینی کردهاست، بیشتر خلبانهای مورد نیاز در آینده، برای کار در ایرلاینهای منطقه آسیا-اقیانوسیه لازم خواهند بود. این منطقه ۴۰ درصد از کل خلبانان مورد نیاز را شامل میشود که بیشتر از مجموع نیاز منطقههای اروپا و آمریکای شمالی است. دو منطقه اروپا سهم ۱۷ درصدی و منطقه آمریکای شمالی ۱۸ درصد از خلبانهای مورد پیشبینی را نیاز خواهند داشت. در عین حال منطقه خاورمیانه به ۱۰ درصد از این خلبانان نیاز دارد که کمترین میزان نیاز در جهان محسوب میشود. ۱۵ درصد از خلبانها هم مورد نیاز دیگر مناطق جهان است.
با وجود اینکه اعلام شدهاست منطقه خاورمیانه دچار کمبود خلبان خواهد شد، اما این اتفاق شامل ایران نمیشود. ناوگان هوایی ایران به کندی در حال توسعه است. علاوه بر این بین ۱۵۰۰ تا دو هزا خلبان بی کار در ایران وجود دارد. کاپیتان حمید پهلوانی، رئیس سابق سازمان هواپیمایی کشوری ایران با تایید وجود این تعداد خلبان بیکار در ایران به روزنامه تعادل چاپ تهران گفتهاست: « ضمن اینکه با گذشت زمان، بر تعداد افراد متقاضی افزوده میشود، باید تعداد خلبانهای آموزش دیده با خلبانهای مورد نیاز همخوانی داشته باشد، در غیر اینصورت شاهد ایجاد تراکم خواهیم بود».
حمید پهلوانی افزودهاست: « اگر با دیدگاه همخوانی بین عرضه و تقاضا به بیکاری حدود ۱۵۰۰ تا دو هزار خلبان ایرانی نگاه کنیم مشخص میشود که برای بهکارگیری این تعداد خلبان به هواپیماهای بیشتری (نسبت به شرایط کنونی) نیاز است. شرکتهای هواپیمایی براساس سیاستهای مالی خاص خود، ضریب اشتغال هواپیماهای جدید را مشخص کرده و به سازمان هواپیمایی کشوری اعلام میکنند به عنوان مثال هواپیمایی که ضریب اشتغال به کارش ۳ است نیاز به تامین ۶ نفر از جمله یک خلبان، کمک خلبان، مهماندار و... دارد که این ۶ نفر جدا از نیروهای فنی هستند که با ورود این هواپیمای جدید مشغول به کار میشوند.»
در شرایطی که ایکائو کمبود خلبان در سالهای آینده را مشکل پیش روی صنعت حمل و نقل هوایی در جهان میداند اما تحقیقات نشان میدهد پرواز هواپیماهای مسافربری بدون خلبان، هزینه شرکتهای هوایی را بیش از ۳۵ میلیارد دلار در سال کاهش میدهد.
مرکز تحقیات UBS در برآورد هزینههای پروازی اعلام کردهاست، استفاده از این نوع هواپیماها، سود اقتصادی قابل ملاحظهای را همراه دارد و در مقابل، هزینههای سوخت، حقوق خلبانان و حق بیمه را به مقدار زیادی کاهش میدهد.
براین اساس در اولین قدم قرار است در هواپیماهای مسافربری، به جای دو خلبان از یک خلبان استفاده شود و خلبان دوم از مرکز کنترل زمینی هدایت هواپیما را بر عهده بگیرد و در مرحله بعد هدایت هواپیما از راه دور انجام شود.
البته شاید نبود اعتماد به این نوع از هواپیماها کار را برای توسعه ناوگانهای هوایی با هواپیماهای بدون خلبان سخت کند.