رئیس سازمان برنامهوبودجه ایران از طرح دولت ابراهیم رئیسی برای توزیع نان با کارت مخصوص پس از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی خبر داد.
مسعود میرکاظمی روز سهشنبه ۲۱ دی اعلام کرد اگر حذف ارز ترجیحی اجرا شود، دارو و نان حلقه آخر هستند و کارت مخصوص خرید نان به شهروندان داده خواهد شد.
او مکانیسم کار را چنین توضیح داد که با حذف ارز ترجیحی، مردم نان را به قیمت فعلی میخرند و مابهالتفاوت آن را دولت به نانوا پرداخت میکند. «یارانه دارو هم از طریق بیمهها به مردم داده میشود. این طرح در دست بررسی است، اما فعلا این بحث در بودجه ۱۴۰۱مطرح نیست».
این برای نخستین بار است که ایران میخواهد برای خرید نان، کارت مخصوصی که در اصل به معنی «کوپن الکترونیکی» است به مردم بدهد. در دوران جنگ ایران و عراق نیز نان، کوپنی نبود.
دولت طی هفتههای گذشته ارز ترجیحی را «فسادزا» عنوان کرده و گفته است که در صورت حذف این ارز، هر شهروند ۱۱۰ هزار تومان یارانه بیشتر خواهد گرفت.
این در حالی است که احسان ارکانی، عضو کمیسیون برنامهوبودجه مجلس، روز سهشنبه گفت دولت با حذف ارز ترجیحی ۴۰۰ هزار میلیارد تومان سود خواهد کرد که معادل ۵۵۰ هزار تومان یارانه یک ماه هر شهروند ایرانی است اما دولت فقط میخواهد ۱۱۰ هزار تومان یارانه بدهد؛ در حالی که بخش بزرگی از مواد خوراکی مصرفی خانوارها مشمول ارز ترجیحی است.
هم اکنون اختلاف ارز نیمایی و ترجیحی پنج برابر است و حذف ارز ترجیحی نه تنها باعث افزایش حداقل پنج برابری قیمت کالاهای ضروری وارداتی خواهد شد، بلکه ارائه ماهانه ۱۱۰ هزار تومان به هر شهروند، باعث افزایش سالانه ۱۱۰ هزار میلیارد تومان به نقدینگی کشور خواهد شد. نقدینگی مهمترین عامل تورم است و خود باعث شتابگیری بیشتر قیمت کالاها و خدمات خواهد شد.
بر اساس آمارهای رسمی، ۶۰ درصد جمعیت کشور زیر خط فقر هستند و با توجه به تداوم تورم افسارگسیخته در کشور، مردم توان فشار حذف ارز ترجیحی را ندارند.
دولت همچنین در نظر دارد طرح «بنزین برای همه» را به اجرا بگذارد و توجیه آن این است که تنها صاحبان خودرو از یارانه بنزین بهرهمند نباشند.
بر اساس طرح، هر شهروند ایرانی ماهانه ۱۵ لیتر بنزین (روزی نیم لیتر بنزین ۱۵۰۰ تومانی) دریافت خواهد کرد که به معنی ارائه روزانه ۴۱ میلیون لیتر ۱۵۰۰ تومانی و فروش بقیه بنزین مورد نیاز کشور به قیمت فوب خلیج فارس (۱۸ هزار تومان) است.
این در حالی است که هم اکنون خودروها در کشور روزانه ۶۰ میلیون لیتر بنزین ۱۵۰۰ تومانی و ۳۵ میلیون لیتر بنزین سه هزار تومانی تحویل میگیرند.
به زبان ساده، دولت هم اکنون از فروش بنزین به خودروها سالی ۶۰ هزار میلیارد تومان درآمد دارد، اما با اجرای طرح «بنزین برای همه»، سالی ۳۲۰ هزار میلیارد تومان درآمد خواهد داشت.
با اینحال، دولت اصرار دارد که طرحهای یاد شده صرفا برای «برخوردار کردن همه اقشار جامعه از یارانه و ارز ترجیحی و مبارزه با فساد» است.