امیرحسین قاضیزاده هاشمی، یکی از شش نامزد انتخابات ریاستجمهوری چهاردهم، در آخرین شب فرصت تبلیغات این انتخابات، از حضور در رقابت انصراف داد.
او شامگاه چهارشنبه ۶ تیر با انتشار متنی در حساب شبکه ایکس (توئیتر) خود اعلام کرد برای «حفظ انسجام نیروهای انقلاب و در پاسخ به درخواست مکتوب شورای عالی اجماع نیروهای انقلاب» کنارهگیری میکند.
این نامزد نزدیک به اصولگرایان از سه نامزد دیگر این جریان شامل محمدباقر قالیباف، سعید جلیلی و علیرضا زاکانی، خواست که «اجماع» کنند.
به فاصله کوتاهی پس از پایان مناظرات انتخاباتی نامزدهای چهاردهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری، جدال میان نزدیکان سعید جلیلی و محمدباقر قالیباف، دو نامزد اصولگرایان، درباره کنارهگیری یکی از آنها به نفع دیگری در شبکههای اجتماعی اوج گرفته است.
در حالی که مدتهاست چهرههای اصولگرا میگویند باید بین نامزدهای منتسب به این جریان، ائتلاف و وحدت ایجاد شود تا به باور آنها «تشتت آرا» به شکست این گروه مقابل مسعود پزشکیان، نامزد جریان اصلاحطلبی منجر نشود، قالیباف و جلیلی هر دو بر ادامه فعالیتهای انتخاباتی خود تا «آخر» تأکید میکنند.
روز چهارشنبه قالیباف، جلیلی و زاکانی، در اظهارنظرهای جداگانه انصراف خود از حضور در رقابت را رد کردند.
حسین شریعتمداری، نماینده علی خامنهای در مؤسسهٔ کیهان، روز سهشنبه پنجم تیرماه در یادداشتی در این روزنامه، بدون اشاره به نام نامزد خاصی، تأکید کرده که چنانچه برخی از نامزدها در جریان مناظرهها از «باقی ماندن خود در عرصه خبر دادهاند، نباید - خدای نخواسته- کنارهگیری به نفع دیگری را بیتوجهی به قول پیشین خود تلقی کنند».
شریعتمداری مدعی شده که «مدعیان اصلاحات و غربگراها» از ائتلاف «نیروهای انقلاب نگرانند» و خطاب به نامزدهای اصولگرایی که بر ادامه راه دولت رئیسی تأکید دارند نیز گفته که «اگر حضور و ادامه گفتمان شهید رئیسی عزیز را که ترجمان دیگری از گفتمان امام و انقلاب و رهبری است، میخواهید و به آن اعتقاد راسخ دارید...باید به ائتلاف تن بدهید».
او حتی پا را فراتر گذاشت و برای اقناع نامزدهای اصولگرا به کنارهگیری، به نقل جملهای از روحالله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی دست زد مبنی بر اینکه «مَرد آن است که از حرفش برگردد».
سعید جلیلی، امیرحسین قاضیزاده هاشمی و علیرضا زاکانی، سه نامزد اصولگرایی هستند که در مناظرههای انتخاباتی و اظهارات تبلیغاتی خود بارها ضمن تعریف و تمجید از دولت ناتمام ابراهیم رئیسی، بر ادامهٔ راه او تأکید کردهاند.
با این حال محمدباقر قالیباف دیگر نامزد اصولگرایان به صراحت سه نامزد یادشده از دولت رئیسی که «شهید خدمت» نامیده میشود، حمایت نکرده، و مصطفی پورمحمدی و مسعود پزشکیان نیز به انتقاد محدود از دولت سیزدهم پرداختهاند.
بنابراین به نظر میرسد اشاره شریعتمداری به کنارهگیری سه نامزد اصولگرا به نفع محمدباقر قالیباف باشد.
پس از سخنان روز سهشنبه رهبر جمهوری اسلامی درباره فرد اصلح نیز برخی کاربران شبکههای اجتماعی نوشته بودند اشاره غیرمستقیم علی خامنهای میتواند به رئیس فعلی مجلس شورای اسلامی باشد که هم به «مبانی انقلاب، اعتقاد قلبی» دارد و هم دارای «توان» کار کردن است.
فرید مدرسی، روزنامهنگار نزدیک به جریان اصولگرا، در شبکه ایکس مدعی شده که سعید جلیلی با «تجویز» حلقه انتخاباتی خود در حالتی شبیه به «حصر» قرار گرفته تا مانع از مذاکره چهرههای ارشد اصولگرایان با او درباره اجماع میان این گروه و اقناع برای پذیرش کنارهگیری شود.
در همین حال چهرههای نزدیک به جلیلی از جمله امیرحسین ثابتی، نماینده فعلی مجلس، با انتشار نتایج نظرسنجیهایی که مشخص نیست توسط چه نهاد یا گروهی و در چه شرایطی انجام شده، مدعی شدهاند که در صورت انصراف قالیباف، زاکانی و قاضیزاده به نفع جلیلی، «احتمالاً انتخابات در دور اول با پیروزی جلیلی به پایان خواهد رسید».
علیاکبر رائفیپور، دیگر حامی جلیلی، نیز هشدار داده که باقیماندن قالیباف در ادامه رقابتها، موجب «مرگ سیاسی» او خواهد شد.
او با تأیید این گزارشها که اطرافیان قالیباف در تلاش برای «مجاب کردن دیگر کاندیداها خصوصا جلیلی هستند تا به نفع جبهه انقلاب (بخوانید قالیباف) کنار بروند»، مدعی شده که «اگر جلیلی کنار نرود احتمالاً قالیباف در روزهای پیش رو آش ریخته را نذر امام زاده کرده و به نفع جبهه انقلاب (بخوانید جلیلی) کنار برود».
همزمان با این جدالهای انتخاباتی، گزارشهایی از سوی برخی کاربران نزدیک به اصولگرایان در شبکههای اجتماعی منتشر شده مبنی بر اینکه «آرایش نهایی انتخابات، امروز حوالی ساعت هشت شب در مشهد مشخص میشود».
سعید جلیلی قرار است ساعت پنج بعدازظهر روز چهارشنبه در جمع هواداران خود در ورزشگاه تختی مشهد سخنرانی کند.
شماری از هواداران جلیلی از جمله حمید رسایی، نماینده پیشین مجلس، نیز توپ را در زمین قالیباف انداختهاند و نوشتهاند «جبهه انقلاب» منتظر اعلام کنارهگیری او برای رسیدن به وحدت است.
وبسایت «انتخاب» نیز به نقل از یکی از نزدیکان محمد باقر قالیباف نوشته است: «جلیلی در مشهد انصراف خود را به نفع قالیباف اعلام خواهد کرد».
آقای قالیباف شامگاه سهشنبه با انتشار ویدئویی گزارشها در خصوص انصراف خود در انتخابات روز جمعه را رد کرد.
رئیس مجلس در پاسخ به پرسشی در خصوص شایعات ۴۸ ساعت گذشته مبنی بر انصراف او در انتخابات گفت: «این طبیعتاً شایعه است. همیشه از این بحث وجود دارد. خیر [این راه را] دنبال میکنم و یک وظیفه ملی است».
قالیباف تصریح کرد: «اگر جدی نبودم، رئیس مجلس بودم و میتوانستم همانجا باشم».
حساب کاربری منتسب به سعید جلیلی در شبکه اجتماعی ایکس، هم پس از پایان آخرین مناظره کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری در روز سهشنبه، با انتشار پیام کوتاهی نوشت: «مصمم ایستادهام».
در همین حال، امین صادقی از چهرههای نزدیک به قالیباف نیز نوشته که امیرحسین ثابتی و حمید رسایی «مانع انصراف جلیلی به نفع قالیباف هستند. اگر وحدت صورت نگیرد شکست جبهه انقلاب را به پای این دو نفر بنویسید».
سعید جلیلی و علیرضا زاکانی که از چهرههای تندرو جریان اصولگرا هستند، در دوره گذشته انتخابات ریاستجمهوری در سال ۱۴۰۰به نفع ابراهیم رئیسی از انتخابات انصراف دادند.
محمدباقر قالیباف نیز در انتخابات سال ۱۳۹۶ به نفع رئیسی کنار رفته بود.
رسانهها در ایران از علیرضا زاکانی و امیرحسین قاضیزاده هاشمی به عنوان نامزدهای پوششی اصولگرایان یاد میکنند.
نتایج یک نظرسنجی تازه
در حالی که بازار انتشار نظرسنجیهای بینام و نشان در شبکههای اجتماعی داغ است و هواداران نامزدهای مختلف در اظهارات خود به نفع کاندیدای محبوبشان به آنها استناد میکنند، نتایج «موج چهارم» نظرسنجی مؤسسه «افکارسنجی ملت» در مرکز پژوهش های مجلس درخصوص مشارکت در چهاردهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری نیز روز چهارشنبه منتشر شد.
در این نظرسنجی که مشخصات جامعهٔ آماری و نحوهٔ افکارسنجی آن اعلام شده است، آمده که «۴۵.۷ درصد از مردم گفتهاند قطعاً در این انتخابات شرکت خواهند کرد، ۳۱.۶ درصد در این خصوص مردد بوده و ۲۲.۶ درصد ابراز کردهاند که قطعاً در انتخابات پیشرو شرکت نخواهند کرد».
بر اساس این نتایج این نظرسنجی، مسعود پزشکیان با داشتن ۲۳.۵ درصد از آراء «پیشتاز» است و پس از او انتخاب ۱۶.۹ درصدِ مردم، محمدباقر قالیباف، و انتخابِ ۱۶.۳ درصد سعید جلیلی است.
۳.۲ درصد از پاسخگویان امیرحسین قاضیزاده هاشمی، ۱.۲ درصد علیرضا زاکانی و ۰.۵ درصد مصطفی پورمحمدی را بهعنوان نامزد منتخب خود اعلام کردهاند.
با این حال شماری از کارشناسان سیاسی به این نظرسنجیها اعتماد ندارند و میگویند اینها در راستای ارسال پالس برای اصولگرایان برای تسریع در ائتلاف مقابل پزشکیان منتشر میشود.
در پیوند با خبرهای انتخاباتی، نمایندگی رهبر جمهوری اسلامی در امور حج و زیارت، از مخالفت دولت عربستان با برگزاری انتخابات ریاستجمهوری در جمع حجاج ایرانی خبر داد.
در اطلاعیه کوتاه این نهاد آمده است: «به رغم پیگیری مسئولان ایرانی برای رأی دادن حجاج در شهرهای مکه و مدینه، دولت میزبان (عربستان) با برگزاری انتخابات ۸ تیر موافقت نکرد».
سخنگوی ستاد انتخابات پیش از این گفته بود حدود ۴۷ هزار ایرانی در روز انتخابات در مکه و مدینه به سر میبرند.
نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت هنوز جزئیات بیشتری از این موضوع منتشر نکرده است.
انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری جمعه هشتم تیرماه ۱۴۰۳ برگزار میشود.
انتقاد صریح روحانی از دوران ریاستجمهوری رئیسی
در همین حال، حسن روحانی، رئیسجمهور پیشین ایران، در ویدئویی به صراحت از عملکرد دولت ابراهیم رئیسی انتقاد کرد و گفت روز هشتم تیر از آن رو برای مردم ایران مهم است که آنها «سه سال رنج مداوم را تحمل کردند».
بیشتر در این باره: آخرین مناظرهٔ نامزدهای ریاستجمهوری برگزار شد؛ اعلام حمایت خاتمی از پزشکیاناشاره او به دوران ریاستجمهوری رئیسی است که اردیبهشت امسال با مرگ او و هیئت همراهش در جریان سقوط بالگرد، ناتمام ماند.
آقای روحانی افزود مردم ایران در دوران ریاستجمهوری رئیسی، «سه سال تورم بالای چهار درصد را تجربه کردند، فشارهای اجتماعی و بداخلاقیها را در خیابانها شاهد بودند و هر ماه و هر روز در انتظار پایان تحریم بودند و متاسفانه یک امضا (برای احیای برجام) کاری در این سه سال به انجام نرسید».
رئیسجمهور پیشین ایران در شرایطی صراحتاً از اقدامات دولت رئیسی انتقاد کرد که پس از مرگ او و نامیدهشدن تحت عنوان «شهید خدمت»، تقریباً امکان انتقاد از او و دولتش از منتقدان سلب شده است.
او به صراحت از مسعود پزشکیان حمایت کرد و از مردم خواست به کسی رای بدهند که «مصمم است سایه تحریم را از سر مردم ایران بردارد، برجام را احیا کند، تلاش دارد ایران به افایتیاف ملحق شود و در لیست سفید قرار بگیرد».
آقای روحانی خطاب به مردم گفت: «نگذاریم کسانی دومرتبه در این کشور قدرت را در دست بگیرند که آمار نادرست به مردم بدهند. در همین مناظرات شاهد بودیم که آمار راستی به مردم نگفتند و سخنی راستی با مردم مطرح نکردند».
این اظهارات پس از آن بیان میشود که رهبر جمهوری اسلامی در آخرین روز مناظرههای تلویزیونی نامزدها، به صراحت از افرادی که به خارج از کشور، غرب و به ویژه آمریکا، چشم دارند، انتقاد کرد.
علی خامنهای در اظهارات خود که میتواند اشارهای به مسعود پزشکیان، نامزد جریان اصلاحطلبی باشد، از سیاسیونی که چشم به «آویزانبودن» از برخی قدرتها به ویژه آمریکا دارند و به گفته او «خیال میکنند همه راههای پیشرفت از آمریکا میگذرد»، انتقاد کرد و گفت آنها نمیتوانند از همه ظرفیتهای کشور استفاده کنند.
از میان نامزدهای انتخابات، تنها مصطفی پورمحمدی و مسعود پزشکیان به صراحت بر ضرورت احیای توافق هستهای موسوم به برجام و رفع تحریمها اشاره کردهاند، محمدباقر قالیباف نیز تا اندازهای با این موضوع موافقت نشان داده، اما سایر نامزدها با ارتباط با غرب و احیای برجام مخالفت کردهاند.