چالش تازه حمل‌ونقل جاده‌ای در ایران: افزایش نرخ تایر

افزایش نرخ لاستیک معضل جدیدی است که حمل‌ونقل جاده‌ای ایران با آن روبرو است. خبر دو برابر شدن نرخ لاستیک می‌تواند تبعاتی داشته باشد؛ به سوانح جاده‌ای دامن بزند و یا دلیلی برای بالا رفتن نرخ بلیت‌ها شود.

«افزایش بیش از دو برابری قیمت لاستیک ناوگان جاده‌ای و بالا رفتن نرخ لاستیک‌های تولید داخل تا دو برابر» خبری است که رئیس اتحادیه فروشندگان لاستیک آن را تایید کرده است.

داوود سعادتی نژاد رئیس اتحادیه فروشندگان لاستیک به‌ ایسنا گفته است «قیمت محصولات داخلی در زمینه وسایل نقلیه شخصی طی چند وقت اخیر رشد دو برابری را تجربه کرده و به طور مثال لاستیک مختص پراید با قیمتی بیش از ۳۴۰ هزار تومان در بازار عرضه می‌شود. »

بیش از ۶۰ درصد نیاز بازار به لاستیک خودروهای حمل‌ونقل جاده‌ای از طریق واردات تأمین می‌شود. داوود سعادتی نژاد با تاکید بر اینکه «نبود تکنولوژی تولید لاستیک‌های حمل‌ونقل جاده‌ای، عاملی شده تا در راستای رفع نیاز بازار از واردات کمک گرفته شود»، دلیل افزایش قیمت لاستیک را عدم هماهنگی واردکننده و تولیدکننده دانسته است.

در حالیکه رئیس اتحادیه فروشندگان لاستیک توپ را به زمین تولیدکننده‌ها و واردکننده‌های لاستیک انداخته است اما تولید کننده‌ها خود را متضرر از داستان افزایش نرخ می‌دانند. سخنگوی انجمن صنعت تایر ایران گفته است «تایرسازان در ماه‌های گذشته افزایش قیمت جدیدی نداشتند و آنچه در بازار مشاهده می‌شود، ناشی از فرصت طلبی دلالان و واسطه‌هاست. انجمن صنعت تایر به تمامی اعضای خود ابلاغ کرده که حق فروش با قیمت‌های بالاتر از نرخ مصوب را ندارند و هرگونه تخطی از این موضوع، فسخ قرارداد آن نمایندگی را به دنبال خواهد داشت. »

مصطفی تنها، سخنگوی انجمن صنعت تایر ایران به ‌ایرنا گفته است «براساس شرایط کنونی افزایش قیمت‌ها با کاهش مشتریان، ضرر تولیدکنندگان را به دنبال داشته است. نظارت بر قیمت‌ها بر عهده نهادها و ارگان‌های مسئول است و انتظار می‌رود عملکرد بهتری در این زمینه از آنها مشاهده شود، زیرا امروز حاشیه قیمت بالایی در بازار دیده می‌شود.»

نوسانات شدید و بالارفتنِ تقریبا هر روزه نرخ ارز در ایران تمام صنایع را با تاثیرات منفی مواجه کرده است، صنعت تولید تایر نیز از این دایره خارج نیست. از سوی دولت تخصیص ارز رسمی برای ورود برخی مواد اولیه مورد نیاز صنعت تایر مصوب شده است، اما برخی مواد اولیه همچون نخ تایر، دوده و مواد شیمیایی با ارز بازار آزاد محاسبه می‌شوند که افزایش ۲ تا ۲.۵ برابری قیمت این مواد را به دنبال داشته است.

فعالان در بخش لاستیک افزایش نرخ این محصول و سختی تامین نیاز بازار را دلیل بالا رفتن نرخ ارز می‌دانند.

رضا علیزاده، نایب رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس، ساز و کار اجرایی وزارتخانه‌ها و بورس را در این زمینه نامشخص می‌داند. این نماینده مجلس گفته است «بخشی از لاستیک‌ها تولید داخل است و تولیدکنندگان لاستیک داخلی مواد اولیه را به قیمت گذشته دریافت می‌کنند و قیمت حامل‌های انرژی برای این کارخانه‌ها افزایش نیافته و دستمزد کارگران را افزایش نداده‌اند، بنابراین دلیلی ندارد که قیمت‌ها را افزایش دهند.»

در حال حاضر ۹۰ درصد از بار و مسافر در کشور از طریق ۲۲۰ هزار کیلومتر جاده جابه‌جا می‌شود. افزایش نرخ لاستیک خودروها می‌تواند پیامد منفی در بر داشته باشد. یکی از آنها عدم توانایی برخی صاحبان وسایل نقلیه برای تعویض لاستیک‌های مستهلک است. با توجه با نزیک شدن به فصل بارندگی در ایران، لاستیک‌های قدیمی و بدون عاج در جاده‌های لغزنده احتمال کاهش قدرت کنترل خود را بالا می‌برد. همین امر می‌تواند دلیلی مضاعف برای بیشتر شدن سوانح جاده‌ای باشد.

از سوی دیگر، صاحبان ناوگان حمل‌ونقل جاده‌ای می‌توانند برای جبران هزینه‌های افزایش یافته در امر نگهداری وسایل نقلیه نرخ بلیت مسافران و یا کرایه بار را افزایش دهند. و همه‌این موارد تنها به ضرر مصرف کننده نهایی خواهد بود.