وزیر علوم ایران می‌گوید در چند سال اخیر «۲۵ درصد» استادان دانشگاه‌ها از کشور مهاجرت کرده‌اند و برخی از آن‌ها «قصد بازگشت» هم ندارند. همزمان رئیس‌جمهور نیز گفته است آموزش در دانشگاه‌ها باید به‌گونه‌ای باشد که «دانشجو را بزنی هم حاضر به ترک مملکت خود نباشد».
حسین سیمایی صراف، وزیر علوم، آمار ۲۵درصدی مهاجرت استادان دانشگاه‌ها را «نگران‌کننده» خوانده و گفته هر یک از عوامل مختلفِ «شغلی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی» در این آمار ضریب دارند.
با این حال او عامل اقتصادی را به‌عنوان یکی از عوامل مهم در مهاجرت استادان دانشگاه‌ها عنوان کرده و گفته است: «حقوق اساتید در دانشگاه همسایهٔ ما، آن طرف آب، بین چهار تا هفت هزار دلار است و حقوق استاد تمام ما با ۵۰ پایه به‌سختی به هزار دلار می‌رسد.»
سیمایی صراف در سخنان خود به‌گونه‌ای به استادان جوانی هم که قصد تشکیل زندگی دارند و با دستمزد پایین امکان تأمین زندگی برای آن‌ها در کشور وجود ندارد، حق داده است که به فکر مهاجرت باشند.
بیشتر در این باره: دستیار پزشکیان: سن تمایل به مهاجرت از ایران به زیر ۱۸ سال کاهش یافته استوزیر علوم در عین حال هشدار داده که این میزان از مهاجرت استادان دانشگاه‌ها نه تنها باعث «نزول» سطح دانشگاه‌ها و دانشجویان می‌شود بلکه «وقتی این روند ادامه پیدا کند، افرادی جایگزین آن‌ها می‌شوند که شاید از مرتبهٔ ضعیف‌تری برخوردار باشند».
این مقام ارشد دولتی از نقش فشارهای سیاسی بر مهاجرات استادان به‌صورتی گذرا صحبت کرده، اما در سال‌های اخیر، شمار قابل‌توجهی از استادان دانشگاه‌ها در ایران که با سیاست‌های جمهوری اسلامی همسو نبودند، تعلیق یا اخراج شده و یا تحت فشار قرار گرفته‌اند.
روزنامهٔ اعتماد شهریورماه ۱۴۰۲ فهرستی از ۵۲ استاد اخراج‌شده از دانشگاه‌های ایران را منتشر کرد که نشان می‌داد موج دیگری از اخراج استادان دانشگاه از ابتدای دولت ابراهیم رئیسی در سال ۱۴۰۰ آغاز و در جریان اعتراضات «زن زندگی آزادی» تشدید شد.
روز جمعه دوم آذرماه، مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور، نیز در گردهمایی «مسئولان بسیج دانشجویی و طلاب بسیجی» از تمایل بیش از ۸۰ درصدی جوانان در ایران به مهاجرت سخن گفت.
پزشکیان بدون اشاره به دلایل این تمایلِ فزاینده، افزود: «آموزش در دانشگاه‌ها و مدارس باید طوری داده شود که دانشجو را بزنی هم حاضر به ترک مملکت خود نباشد.»
اظهارات وزیر علوم و رئیس‌جمهور چند روز پس از سخنان علی ربیعی، دستیار اجتماعی رئیس‌جمهور، بیان می‌شود که گفته بود سن تمایل به مهاجرت در ایران به «زیر ۱۸ سال» رسیده است.
آقای ربیعی همچنین به‌صراحت گفته بود که امروز مهاجرت برای ایرانیان «راه فرار» قلمداد می‌شود.
فشارهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در سال‌های اخیر شمار بسیار بیشتری از شهروندان از طبقات مختلف اجتماعی را به فکر مهاجرت انداخته و حتی شمار زیادی از آن‌ها ترجیح می‌دهند برای کار و زندگی، در کشورهای همسایهٔ ایران زندگی کنند.
بیشتر در این باره: ابراز تردید وزیر علوم درباره بررسی مجدد پرونده دانشجویان و اساتید اخراجی