یک روز پس از آنکه کره جنوبی اعلام کرد برای استرداد منابع مالی مسدود شده ایران با آمریکا مشورت خواهد کرد، رئیس بانک مرکزی ایران مدعی شد که قرار است یک میلیارد دلار از بدهی کره جنوبی به ایران در مرحله نخست پرداخت شود.
کره جنوبی اما هنوز تایید نکرده که آیا شرایط برای آزادسازی بدهیهای این کشور به ایران از بابت واردات نفت در سالهای پیش از تحریم آمریکا مهیا شده است یا نه.
عبدالناصر همتی، رئیس بانک مرکزی ایران، روز چهارشنبه ششم اسفند به خبرنگاران گفت که هفت میلیارد دلار از منابع ایران در کره جنوبی مسدود شده است و در مرحله نخست، «یک میلیارد دلار از بدهی کره جنوبی به ایران به صورت نقدی به حساب بانکهای ایرانی واریز میشود».
مقامات ایران طی ماههای گذشته بارها از توافق برای آزادسازی منابع مسدود شده ایران در کره جنوبی خبر دادهاند، اما تاکنون اقدامی در این زمینه صورت نگرفته است.
دولت سئول روز سهشنبه اعلام کرد برای آزادسازی داراییهای ایران با آمریکا در حال مذاکره است.
آقای همتی در همین حال مدعی شد: «در دیدار با سفیر کره جنوبی تاکید کردیم که چگونه ایران باید از منابعش استفاده کند، حالا اینکه کرهایها با هرکسی میخواهند مذاکره کنند».
وی تهدید کرد که این منابع متعلق به بانک مرکزی است و بانک مرکزی این حق را دارد که «اقدام حقوقی» کند.
در پی اجتناب کره جنوبی از آزادسازی داراییهای ایران، سپاه پاسداران ۱۵ دیماه یک کشتی کره جنوبی را به بهانه «آلودگی نفتی و مخاطرات زیستمحیطی»، در نزدیکی تنگه هرمز توقیف کرد؛ ادعایی که کره جنوبی آن را رد کرده است.
آقای همتی افزود، «خسارت زیادی» از بابت مسدود شدن داراییهای صادرات نفت ایران در کره جنوبی وارد شده است.
وی تصریح کرد: «پولی که بانک مرکزی در کره جنوبی دارد هفت میلیارد دلار است و قرار شد پرداخت شود».
رئیس کل بانک مرکزی در پاسخ به این سوال که آیا قرار است این منابع مالی به صورت نقدی به ایران مسترد شود یا در قالب کالا، گفت که «فقط پول به حساب بانکهای ما میآید».
بیشتر در این باره: کره جنوبی: پولهای بلوکهشده ایران را بعد از مذاکره با آمریکا آزاد میکنیمجمهوری اسلامی به دلیل تحریمهای آمریکا صرفا میتواند از منابع بلوکه شده خود در بانکهای خارجی برای خرید و واردات کالاهای بشردوستانه از همان کشورها استفاده کند.
بر اساس آمارهای گمرکی کره جنوبی، میزان صادرات این کشور به ایران در سال ۲۰۲۰ برابر با ۱۸۶ میلیون دلار اعلام شده است؛ در حالیکه این رقم در سال ۲۰۱۸ بیش از ۲.۳ میلیارد دلار بود.
همچنین صادرات این کشور به ایران در ژانویه سال جاری میلادی کمی بیش از ۱۰ میلیون دلار بوده است.
واردات کره جنوبی از ایران از ژانویه پارسال تا پایان مدت مشابه امسال، رویهمرفته، حتی به ۱۰ میلیون دلار هم نمیرسد، در حالی که در سال ۲۰۱۸ بیش از ۴.۱ میلیارد دلار واردات از ایران داشت.
آقای همتی خاطرنشان کرد که «ما مذاکرات گستردهای را با عراق، عمان، کره جنوبی و ژاپن شروع کردیم و فضا خیلی بهتر شده است و این اتفاق (آزادسازی منابع مسدود شده ایران) به تدریج خواهد افتاد».
محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران پیشتر گفته بود که ژاپن و کره جنوبی در مجموع ۱۰ میلیارد دلار پول ایران را مسدود کردهاند.
براساس آمارهای بانک مرکزی، ارزش منابع مسدود شده ایران در عراق نیز به پنج میلیارد دلار میرسد.
آقای همتی درباره اینکه آیا این کشورها توانستهاند از اداره کنترل داراییهای خارجی آمریکا (اوفک) مجوز لازم را دریافت کنند، گفت: «این مشکل خودشان است و به ما ربطی ندارد».
بر اساس آمارهای صندوق بینالمللی پول، منابع ارزی خارجی قابل دسترس جمهوری اسلامی در سال جاری کمتر از ۹ میلیارد دلار برآورد شده و ۹۰ درصد منابع ارزی ایران در خارج مسدود است.
آمارهای بانک مرکزی نشان میدهد که ۲۰ میلیارد دلار منابع ارزی ایران در چین و هفت میلیارد دلار نیز در هند مسدود شده است.
در کل، ۴۰ میلیارد دلار از منابع ارزی بانک مرکزی ایران در کشورهای کره جنوبی، ژاپن، چین، هند و عراق مسدود شده است.
تاکنون هیچیک از نهادهای جمهوری اسلامی، آمار رسمی در رابطه با منابع مسدود شده ایران در سایر کشورها منتشر نکرده است.