بازار موبایل ایران پس از یک شوک شدید افزایش قیمت دوباره با کاهش قیمت روبرو شد؛ هرچند وضعیت آن در تلاطم اوضاع اقتصادی و سیاسی همچنان نامشخص است.
بر اساس گزارش خبرگزاری‌های ایران بازار موبایل در ایران پس از مد‌ت‌های تنش آرام شده است.
خبرگزاری ایسنا گزارش داده این بازار «پس از چند ماه التهاب که عواملی همچون شیوع کرونا، تخصیص نیافتن ارز، دپو شدن تلفن همراه در گمرک، منتشر شدن خبر ممنوعیت واردات تلفن همراه بالای ۳۰۰ یورو بر آن تأثیر گذاشته بود، این روزها، آرام آرام به سمت آرامش نسبی می‌رود.»
رضا قربانی، رییس کمیسون ساماندهی و تنظیم بازار انجمن واردکنندگان موبایل ایران، دراین باره گفته است «بازگشت آرامش نسبی به بازار تلفن همراه تابع دو عامل یعنی قیمت ارز و واردات روان (تخصیص ارز و ثبت سفارش) آن است و هم‌اکنون با همکاری وزارت صمت، بانک مرکزی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و فعالان بازار تلفن همراه مشکلات تخصیص ارز و ثبت سفارش‌ها رفع شده و به نوعی بازار به آرامش نسبی خود بازگشته است.»
اما آیا چنین آرامشی می‌تواند ثابت باشد؟ به‌ویژه که حتی رهبر جمهوری اسلامی نیز به موضوع ورود کرده‌است.
روز یک‌شنبه رهبر جمهوری اسلامی ایران به دولت دستور داد که با واردات «گوشی لوکس آمریکایی (آیفون)» برخورد کند. علی خامنه‌ای با ابراز نگرانی از واردات گوشی آیفون گفته: در سال ۹۸ نیم میلیارد دلار صرف واردات این نوع گوشی شده که به گفته او «هیچ نیازی» به آن نیست.
اما ساعاتی بعد این بخش از سخنان آقای خامنه‌ای در متن منتشره از سوی دفتر او سانسور شد و توئیت مربوط به آن هم حذف شد.
بیشتر در این باره: دستور خامنه‌ای: برخورد با واردات آیفون و خرید ملک در خارج، سفارش قطعه‌سازی به نیروهای مسلحقیمتها تا چه حد واقعی است؟
در تیرماه امسال تصمیم عجیب در ممنوعیت واردات موبایل با قیمتی بیش از ۳۰۰ یورو بازار موبایل ایران را ملتهب کرده بود.
در آن زمان سایت زومیت گزارش داده بود «گوشی‌های آیفون ۷۰ درصد افزایش قیمت داشته است. گوشی آیفون ۱۱ پرومکس ۳۸ میلیون تومانی تنها طی سه روز به قیمت ۵۰ میلیون تومان رسیده است.»
البته نکته مهم در چنین افزایش‌های ناگهانی این است که با تغییر نگاه بازار، در زمان کاهش، قیمت‌ها معمولا با همان تناسبی که بالا رفته‌اند، کاهش پیدا نمی‌کنند. به همین دلیل برخی فکر می‌کنند دست‌هایی در افزایش قیمت‌ها است که سبب «تصمیم‌گیری‌های عجیب» می‌شوند.
رییس کمیسیون بازار انجمن واردکنندگان موبایل می‌گوید «هم‌اکنون قیمت تلفن همراه بالای ۳۰۰ یورو و زیر ۳۰۰ یورو با نرخ فعلی ارز در تناسب است و حبابی وجود ندارد».
او همچنین مدعی شده بهای تلفن همراه در ایران «نسبت به سایر کالاها مانند لوازم خانگی، صوت و تصویر مناسب‌تر و منطقی‌تر است».
اما این حرف‌ها چقدر می‌تواند صحت داشته باشد؟ در حال حاضر قیمت آیفون اس‌ئی در مدل پایه ۳۹۹ دلار است. در لحظه تنظیم گزارش این موبایل در سایت دیجی‌کالا حدود ۱۵ میلیون تومان فروخته می‌شد. این در حالی است که با قیمت ارز روز این موبایل باید زیر ۹ میلیون تومان باشد.
البته یکی از دلایل این اختلاف قیمت هزینه‌ای است که دولت بابت رجیستر کردن می‌گیرد.
مدتی است مصرف‌کنندگان ایرانی گذشته از ارزش جهانی موبایل، تعرفه‌ها، مالیات‌ها و سود واردکنندگان، باید هزینه اضافی هم برای رجیستر کردن به دولت ایران پرداخت کنند.
کاهش شدید ارزش پول ملی طی دو سال گذشته، خروج بسیاری از تولیدکنندگان موبایل و پول اضافه‌ای که دولت از مصرف‌کنندگان ایرانی می‌گیرد سبب شده حتی بسیاری از تلفن‌های همراه میان‌رده هم در ایران تبدیل به کالای لوکس شود.
بر اساس آمارهای اعلام شده انجمن واردکنندگان موبایل ایران، وارد تا نیمه مرداد ماه سال جاری حدود سه میلیون دستگاه اعلام شده که نسبت به سال قبل حدود ۸۰۰ هزار دستگاه کاهش یافته است.
کاهش واردات موبایل طی سال جاری، خود از دلایل دیگر افزایش قیمت موبایل در بازار ایران است.
در نیمه دوم مرداد ماه منابع خبری در ایران گزارش دادند کاهش قیمت ارز و ترخیص گوشی‌های دپوشده از گمرک، منجر به ایجاد رقابت در بازار و کاهش قیمت موبایل در سطح عرضه به مصرف‌کننده نهایی شده است. هرچند درباره صحت این ادعا بطور مستقل نمی‌توان اظهار نظر کرد.
برخی فعالان نیز به واردکنندگان اتهام احتکار می‌زنند و می گویند معمولا آن‌ها صبر می‌کنند تا قیمت ارز بالا رود یا التهابی در بازار ایجاد شود تا کالای خود را گران‌تر به‌فروش برسانند.
انجمن واردکنندگان موبایل ایران این اتهام را رد کرده و می‌گوید چرخه واردات از خرید تا فروش نهایی ۲۵ روز است.
حال باید دید در روزها و هفته‌های پیش‌رو کاهش قیمت و آرامش همچنان در بازار موبایل حفظ خواهد شد، یا موج دیگری در راه است.