علی اکبر ولایتی، مشاور امور بین الملل رهبر ایران، که به مسکو سفر کرده است، پنجشنبه ۲۱ تیر در دیدار با رییس جمهوری روسیه پیامهای آیت الله علی خامنهای و نیز حسن روحانی، رییس جمهوری ایران را به ولادیمیر پوتین داد.
رسانههای ایرانی به مفاد پیامهای رهبر و رییس جمهوری کشورشان به آقای پوتین اشاره نکردند، اما خبرگزاری روسی اسپوتنیک به نقل از دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، خبر داد که متن این پیامها «به روابط دو جانبه و همچنین اوضاع منطقه مربوط بود». او توضیح بیشتری نداد.
بر اساس گزارشها، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه و شمار دیگری از مقامات بلندپایه روسیه در دیدار آقای پوتین با فرستاده ویژه ایران در کرملین شرکت داشتند.
علی اکبر ولایتی خود پیش از آغاز سفر به مسکو، ماموریتش را «راهبردی» و تا حد «یک نقطه عطف در روابط استراتژیک دو کشور»، مهم توصیف کرده بود.
آقای ولایتی بعد از دیدارش با رییس جمهوری روسیه در مصاحبه با شبکه یک صدا و سیمای ایران گفت که رهبر ایران «از دیرباز به مناسبات ایران و روسیه به عنوان رابطهای راهبردی نگاه میکند و این سیاست ایران تحت اِشراف رهبری دنبال میشود، و آقای پوتین نیز این اعتقاد را دارد».
به گفته فرستاده ویژه رهبر و رییس جمهوری ایران، در مذاکره او با آقای پوتین اتفاق نظر وجود داشت که «همکاریهای منطقهای مسکو و تهران» برای «حمایت از دولتهای قانونی عراق و سوریه، هم در حوزه دفاعی و هم در حوزه سیاسی باید ادامه یابد».
هر چند که آقای ولایتی جزییات زیادی از «حمایت ایران و روسیه در حوزههای دفاعی و سیاسی» از عراق و سوریه نداد، اما خبرگزاری فارس چهارشنبه به نقل از وی نوشته بود که «همکاریهایی که در منطقه بین مجموعه جبهه مقاومت به رهبری ایران و روسیه در تقابل با تروریسم و بانیان آن در سوریه و سایر کشورهای منطقه صورت گرفته، یک الگوی مثال زدنی از همکاری ایران و روسیه است که تنها یک رابطه استراتژی و بلندمدت میتواند چنین همکاریهایی را توجیه کند».
دیدار رییس جمهوری روسیه با فرستاده ویژه ایران یک روز پس از ملاقات ولادیمیر پوتین در کرملین با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، انجام شد. نتانیاهو و ولایتی هر دو چهارشنبه در مسکو بودند اما فرستاده ایرانی همزمانی حضور خود با نخست وزیر اسرائیل را بیاهمیت دانست.
ایران و روسیه دو ستون اصلی حمایت از حکومت بشار اسد در جنگ داخلی سوریه بودهاند؛ اما حضور نظامی ایران در سوریه در دو سال اخیر مورد مخالفت شدید اسرائیل قرار گرفته و این کشور حملات متعددی را به هدفهای ایرانی و سوری با نیت ضربه زدن به زیرساختهای نظامی ایران در سوریه انجام داده است.
رویترز بعد از مذاکره پوتین- نتانیاهو در شامگاه چهارشنبه به نقل از یک مقام ارشد اسرائیلی نوشت که نخست وزیر اسرائیل به رییس جمهوری روسیه این پیشنهاد را ارائه کرد که اسرائیل با بقای حکومت بشار اسد کاری نداشته باشد اما روسیه باید ایران را از سوریه بیرون براند.
اسرائیل به تازگی حملات به هدفهای متعلق به ارتش سوریه را نیز علنی کرده است؛ نتانیاهو در دیدار با پوتین، از ساقط کردن یک پهپاد ارتش سوریه که چهارشنبه به حریم اسرائیل وارد شده بود، دفاع کرد. اسرائیل بعد از ساقط کردن پهپاد، به شماری از استحکامات ارتش سوریه در استان جنوبی قنیطره حمله هوایی کرد.
سوریه اما همچنان با یاری روسیه، ایران و حزب الله در دوره اخیر پیشرفتهای چشمگیر نظامی در بازپسگیری بخشهای مهمی از جنوب سوریه داشته است.
سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه، چهارشنبه هم به ایران و هم به اسرائیل نسبت به کاربرد زور نظامی در سوریه هشدار داده بود.
قرار است دونالد ترامپ، رییس جمهوری روسیه، در ادامه سفرش به اروپا و حضور در نشست ناتو در بروکسل و دیدارهایش در بریتانیا، دوشنبه نیز در هلسینکی، پایتخت فنلاند، با ولادیمیر پوتین دیدار کند؛ به گزارش رسانههای اسرائیل، در آستانه ملاقات ترامپ- پوتین، برای دولت نتانیاهو هماهنگی با آمریکا و روسیه علیه حضور نظامی ایران و همپیمانان شیعه آن در سوریه اهمیت داشته است.
به گزارش جروزالم پست، بنیامین نتانیاهو پنجشنبه نیز در پی بازگشت از سفر به مسکو، بر «هماهنگی کامل کشورش با آمریکا» درارتباط با سوریه نیز تاکید کرد.
در این میان به گفته علی اکبر ولایتی، مسئله همکاریهای دوجانبه و امور اقتصادی ایران با روسیه بعد از خروج آمریکا از برجام، در دیدار پنجشنبه او با ولادیمیر پوتین در مسکو مطرح شد.
به گزارش تسنیم، ولایتی به نقل از رییس جمهوری روسیه گفت که مسکو تحریمهای آمریکا علیه ایران را که مصوبه شورای امنیت نیست، قبول ندارد و «در خصوص برجام، حق را به ایران میدهد».
به گفته ولایتی، مبادلات تجاری ایران و روسیه در ۴ ماه اول سال ۲۰۱۸، ۳۶ درصد رشد داشته و روسیه برای سرمایهگذاری ۵۰ میلیارد دلاری در حوزه انرژی ایران آماده است و پوتین بر همکاریهای هستهای و نیز کریدور شمال به جنوب تاکید کرده است.
علی اکبر ولایتی از همکاری شرکتهای روسی «روس نفت» و «گازپروم» با ایران ابراز خشنودی کرد. این در حالی است که چندی پیش شرکت روسی لوک اویل به خاطر تحریمهای آمریکا همکاری خود با ایران را متوقف کرد؛ لوک اویل دومین تولید کننده بزرگ نفت روسیه در شرایطی تصمیم به خروج از ایران گرفت که در حال مذاکره با ایران برای توسعه چند میدان نفتی ایرانی بود.
به گفته آقای ولایتی، ولادیمیر پوتین «بزودی» به ایران سفر میکند هر چند که او به موعد احتمالی چنین سفری اشاره نکرد و در بیانیه اولیه سخنگوی کرملین نیز به این امر اشارهای نشد.
رسانههای ایران خبر دادهاند که ولایتی بعد از مذاکراتش با مقامات روسیه که تا جمعه ادامه دارد، احتمالا به چین نیز خواهد رفت.