رییس جمهور ایران در گفتوگوی تلفنی با همتای ترکیهای خود، ضمن انتقاد از به گفته او، «اقدامات مشکل آفرین» آمریکا و اسراییل، خواستار آن شد که همه کشورها «نسبت به مداخلههای غیرقانونی در منطقه حساسیت نشان دهند».
به گزارش خبرگزاری ایرنا، حسن روحانی روز سهشنبه ۲۸ فروردین، در گفتوگوی تلفنی با رجب طیب اردوغان تاکید کرد که تا زمان مشخص نشدن نتایج بررسیهای بازرسان سازمان منع تسلیحات شیمیایی «نباید به کشور و یا کشورهایی اجازه داده شود که دست به اقدام نظامی بزنند».
وی حمله موشکی آمریکا و دو کشور اروپایی به مراکز تحقیقات و زرادخانه شیمیایی ارتش سوريه را «تجاوزکارانه» خواند و افزود: «این بدعتی بسیار زشت در روابط بین الملل است که چند کشور قدرتمند و زورگو هر موقع خواستند به کشوری حمله کنند».
آقای روحانی روز شنبه ۲۵ فروردین نیز در گفتوگوی تلفنی با بشار اسد، حملات آمریکا و دو کشور اروپایی علیه حکومت سوریه را «خلاف اصول بینالمللی و حمایت آشکار از تروریسم» خوانده بود.
در همان روز رهبر جمهوری اسلامی ایران حمله موشکی آمریکا، بریتانیا و فرانسه علیه حکومت سوریه را «جنایت» نامید.
با این حال وزارت خارجه ترکیه در بیانیهای از حملات به سوریه استقبال کرده و دمشق را به «جنایت علیه انسانیت» متهم ساخته است.
همچنین بکر بوزداغ، معاون نخستوزیر و سخنگوی دولت ترکیه، اعلام کرده که مواضع این کشور در مورد سوریه همسو یا علیه هیچ کشور دیگری نیست، و سیاستهایش در منطقه با کشورهایی چون ایران، روسیه و ایالات متحده متفاوت است.
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، بامداد شنبه ۲۵ فروردین در هماهنگی با فرانسه و بریتانیا دستور حمله به مراکز تحقیقات و زرادخانه شیمیایی ارتش سوريه را صادر کرد.
وی همچنین به روسیه و ایران هشدار داد که به حمایت از حکومت بشار اسد پایان دهند.
گزارش رسانههای دولتی در سوریه و روسیه میگوید بازرسان سازمان منع گسترش سلاحهای شیمیایی روز سهشنبه توانستهاند به منظور تحقیق در مورد حمله شیمیایی اخیر در دوما، وارد این منطقه شوند.
بازرسان مزبور از روز شنبه این هفته وارد سوریه شدهاند ولی هنوز نتوانسته بودند از منطقهای که حمله شیمیایی در آن روی داده، بازدید کنند.
تاکید دو کشور بر ادامه اقدامات سه جانبه درباره سوریه
حسن روحانی در گفتوگوی تلفنی با همتای ترکیهای خود همچنین عنوان کرد که تحولات اخیر سوریه «اهمیت همکاریهای مشترک ایران، ترکیه و روسیه را بازگو میکند».
وی تاکید کرد که در شرایط فعلی «کاهش تنش در سوریه و عدم مداخله کشورهای غربی به عنوان دو اصل میتواند برای ما مطرح باشد».
روسیه، ایران و ترکیه از ژانویه سال ۲۰۱۷ نشستهایی در آستانه، پایتخت قزاقستان، با هدف برقراری صلح در سوریه برگزار کردند که به ایجاد چهار منطقه موسوم به «منطقه کاهش تنش» در خاک سوریه انجامیده است.
در همین حال بر اساس گزارش دفتر ریاست جمهوری ایران، رجب طیب اردوغان نیز در این گفتوگوی تلفنی خواستار سرعت بخشیدن به اقدامات سه کشور درباره سوریه شد و اعلام کرد که «همه طرفها» باید به بازرسان سازمان منع تسلیحات شیمیایی برای رسیدن به حقیقت کمک کنند.
آقای اردوغان تاکید کرد: «همانطور که در اجلاس سران در آنکارا تاکید کردیم ما اجازه نخواهیم داد محافل معلوم، سوریه را تجزیه و در امور آن مداخله کنند».
ایران پیش از این خواستار آن شده بود که نیروهای ترکیه از منطقه کردنشین عفرین در سوریه خارج شوند اما رجب طیب اردوغان گفته که یگانهای نظامی ترکیه تا امن کردن مناطق تحت کنترل یگانهای مدافع خلق در این مناطق خواهند ماند.
حسن روحانی در گفتوگوی تلفنی با رییس جمهور ترکیه همچنین از آنچه «دخالتها و اقدامات مشکل آفرین » اسراییل در منطقه نامیده، انتقاد کرده است.
سخنان آقای روحانی درحالی بیان میشود که اسرائیل رسماً درباره حمله به پایگاه تی-۴ سکوت کرده اما روسیه هفته گذشته این حمله را به اسرائیل نسبت داد.
روز دوشنبه نیز توماس فریدمن، روزنامهنگار آمریکایی، در نیویورکتایمز نوشت که یک مقام اسرائیلی در گفتوگو با او صریحاً تأیید کرد که اسرائیل حمله بامداد دوشنبه هفته گذشته به پایگاه تی–۴ را انجام داد.
به گزارش دیدبان حقوق بشر سوریه دراین حمله ۱۴ تن از جمله تعدادی ایرانی کشته شدند.
رسانههای نزدیک به سپاه پاسداران ایران برگرداندن جسد هفت نظامی اعزامی ایرانی از جمله یک سرهنگ پاسدار را تأیید کردهاند. برخی از رسانههای دیگر ایران این نظامی ارشد را از مسئولان واحد پهپادی ایران در سوریه توصیف کرده بودند.
اعتراض حسن روحانی به اقدامات کشورهای دیگر در سوریه در حالی است که دخالت ایران در سوریه و حمایت از بشار اسد نیز انتقادهای گسترده ای را در ایران به دنبال داشته است.
تعدادی از شرکت کنندگان در اعتراضهای دیماه پارسال در بیش از یکصد شهر ایران، شعار دادند که «سوریه را رها کنید، فکری به حال ما کنید». کشاورزان اصفهان هم این شعار را در روزهای گذشته در اعتراض به کمآبی شدید در این استان تکرار کردهاند.
برخی فعالان سیاسی در ایران با انتقاد شدید از عملکرد قاسم سلیمانی و نیروی قدس سپاه پاسداران در منطقه، «به وجود آمدن» گروه داعش را «مرهون سوءمدیریت قاسم سلیمانی» دانستهاند. از جمله مهدی خزعلی، منتقد سیاسی، در ویدئویی گفته بود که اگر حضور قاسم سلیمانی در سوریه نبود، «الان داعشی در سوریه وجود نداشت».