در حالی که طی چند روز گذشته مقامات ایران نسبت به قصد ترکمنستان برای قطع صادرات گاز به خاطر بدهی معوق ایران به این کشور هشدار میدادند، نهایتا بنا به گزارش خبرگزاری ایرنا، ترکمنستان تن به توافق جدید گازی با ایران داده است.
این خبرگزاری روز جمعه ۱۰ دی ماه با استناد به گفتههای یک مقام مسئول در وزارت نفت که نامی از آن برده نشده است، مینویسد که «ترکمنستان تفاهمنامه جدید گازی با ایران را تأیید کرد، بنابراین صادرات گاز این کشور به ایران ادامه خواهد یافت».
در همین زمینه خبرگزاری مهر نیز از قول بیژن زنگنه وزیر نفت ایران گزارش داد که «تفاهمنامه مشترک گازی امروز بعدازظهر بین دو کشور امضا شده و قرار است تا دستیابی به توافق نهایی مذاکرات بین شرکت ملی گاز ایران و ترکمن گاز ادامه یابد.
ماجرا به بدهی ایران از بابت واردات گاز ترکمنستان در دور اول ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد برمیگردد که با گذشت نزدیک به ۱۰ سال هنوز ایران این بدهی را پرداخت نکرده است.
رسانههای ایران مینویسند که ترکمنستان در سال ۸۶ ایران را «تهدید به قطع گاز در زمستان» کرده و قیمت گاز را «شش برابر» افزایش داده است و متعاقبا ادعا دارد که در سال ۸۶ و ۸۷ از بابت صادرات گاز به ایران ۱.۸ میلیارد دلار بستانکار است.
ایران این رقم را قبول ندارد و میگوید که باید موضوع به داوری بینالمللی ارجاع شود.
زنگنه در پاسخ به پرسش خبرگزاری مهر مبنی بر احتمال رفتن ایران و ترکمنستان به داوری بینالمللی برای حل اختلافات گازی، گفته است که «فعلا بحث داوری بینالمللی منتفی بوده و باید دو کشور از طریق گفتوگوها مشکلات و اختلافات به وجود آمده را حل و فصل کنند».
ایران سالانه حدود ۹ میلیارد متر مکعب گاز از ترکمنستان دریافت میکند و بخشی از گاز استانهای شمال و شمال شرق کشور از همین منبع تامین میشود. ایران تنها یک میدان عمده گازی و یک پالایشگاه در استان خراسان دارد و این منابع پاسخگوی نیاز گازی مناطق یاد شده، خصوصا در زمستان که مصرف ایران اوج میگیرد، نیست.
ترکمنستان طی دهه گذشته دو بار بر سر اختلاف پیرامون قیمت، صادرات گاز به ایران را در فصل زمستان قطع کرده یا کاهش داده است.
اخیرا اوج گرفتن مصرف خانگی باعث قطعی گاز در استان مازندران شد. این استان بخشی از گاز خود را از ترکمنستان دریافت میکند.