یک مقام ارشد آمریکایی تایید کرد که دور جدید مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا با هدف احیای توافق هسته ای ۲۰۱۵ موسوم به برجام، روز چهارشنبه هشتم تیر بدون هیچ پیشرفتی در دوحه، پایتخت قطر، پایان یافت.
وب‌سایت خبری تحلیلی «اکسیوس» به نقل از یک مقام ارشد آمریکایی نوشت که «ایرانی‌ها هیچ حس فوریتی از خود نشان ندادند، مسائل قدیمی را که ماه‌ها قبل حل‌وفصل شده بود پیش کشیدند و حتی مسائل تازه‌ای را مطرح کردند که بی‌ارتباط به برجام است».
این مقام آمریکایی افزود: تصمیم‌گیری در مورد توافق نهایی ماه‌هاست که به عهده طرف ایرانی است.
انریکه مورا، نماینده هیئت اروپایی در گفت‌وگوهای احیای برجام، نیز شامگاه چهارشنبه با ابراز تاسف از «بی‌نتیجه ماندن» مذاکرات در دوحه تاکید کرد که تیم اتحادیه اروپا با «فوریت بیشتری» به تلاش‌ها برای بازگرداندن یک توافق کلیدی در راستای عدم اشاعه [تسلیحات اتمی] و ثبات منطقه‌ای ادامه خواهد داد.
در همین زمینه، لورنس نورمن، خبرنگار وال استریت جورنال هم در حساب کاربری خود در توییتر نوشته است که ایران در مذاکرات دوحه خواسته‌های غیر برجامی مطرح کرده است.
لورنس نورمن به نقل از دو دیپلمات غربی نوشته است، ایران در این مذاکرات خوستار آن شده است در صورت بازگشت به برجام، تحقیقات پادمان‌های آژانس بین المللی انرژی اتمی متوقف شود.
این خواسته ایران سه هفته پس از تصویب قطعنامه شورای حکام است که در آن از پاسخگو نبودن تهران به پرسش‌های آژانس در مورد ذرات اورانیوم یافت شده در سه مکان هسته‌ای اعلام نشده خود انتقاد کرد.
گزارش رسانه نزدیک به سپاه از بی‌نتیجه بودن مذاکرات
ساعاتی پیش از این، خبرهایی مبنی‌بر «بی‌نتیجه ماندن» دور تازه مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در پایتخت قطر منتشر شده بود اما سخنگوی وزارت خارجه ایران در واکنش اعلام کرد که مذاکرات دو روزه دوحه همچنان «در فضای جدی در حال برگزاری است».
خبرگزاری تسنیم، نزدیک به سپاه پاسداران گزارش داده بود که دور تازه مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا که با میانجی‌گری اتحادیه اروپا برای حل‌وفصل مسائل باقی‌مانده در رابطه با احیای برجام از روز هفتم تیر در پایتخت قطر آغاز شده است، «بدون نتیجه» پایان یافت.
این خبرگزاری بعد از ظهر چهارشنبه هشتم تیرماه به نقل از «منابع آگاه» مدعی شد آن چیزی که مانع از به نتیجه رسیدن این دور مذاکرات شده، «پافشاری آمریکا بر طرح پیشنهادی در دور هفتم مذاکرات وین است».
به نوشته این پایگاه خبری، طرح پیشنهادی در دور هفتم شامل «تضمین برای انتفاع اقتصادی ایران» نمی‌شود، در حالی‌که دولت جو بایدن صرفا به‌دنبال احیای برجام «به‌منظور محدود کردن (فعالیت‌های هسته‌ای) ایران بدون دستاورد اقتصادی» است.
با وجود این، ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، گفت که مذاکرات دو روزه هنوز به پایان نرسیده و عصر امروز نشست دیگری میان علی باقری کنی مذاکره‌کننده ارشد جمهوری اسلامی و انریکه مورا، هماهنگ‌کننده اروپایی گفت‌وگوها، برگزار خواهد شد.
دور هفتم مذاکرات احیای برجام پس از روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی از هشتم آذر پارسال آغاز شد و در دور هشتم این گفت‌وگوها، مذاکره‌کنندگان ایرانی شروط جدیدی را برای بازگشت متقابل به برجام مطرح کردند، از جمله خروج سپاه پاسداران از فهرست سازمان‌های تروریستی آمریکا و تضمین دولت کنونی آمریکا برای عدم خروج دولت‌های بعدی از برجام.
گزارش‌ها حاکی است که هیئت‌ها در اتاق‌های جداگانه حاضر شدند و پس از آن گفت‌وگوهای مستقیم با حضور علی باقری کنی و انریکه مورا به صورت دو نفره انجام شد.
ایران تاکید داشته که «هیچ مذاکره مستقیمی با آمریکا انجام نخواهد شد» و از این رو آقای مورا پیام‌های طرفین را به یکدیگر انتقال می‌دهد.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، شامگاه سه‌شنبه در نشستی با کارکنان سفارت ایران در پایتخت ترکمنستان و خانواده‌های آنان درباره مذاکراتی که در پایتخت قطر در جریان است گفته بود در صورت جدی بودن آمریکا، توافق در این مرحله در دسترس است.
او در عین حال مدعی شده بود که به‌رغم دریافت پیام‌های مختلف از رئیس‌جمهوری آمریکا مبنی‌بر اراده جدی واشینگتن برای دستیابی به توافق، جمهوری اسلامی ایران «هنوز در عمل چیزی جز رفتارهای مبتنی‌بر فشار حداکثری دوره ترامپ» را شاهد نبوده است.
بیشتر در این باره: جیک سالیوان: توافق برجام روی میز است؛ بستگی به ایران دارد که آن را قبول یا رد کندلیز دوست، گزارشگر ارشد بین‌المللی بی‌بی‌سی، نیز به نقل از یک مذاکره‌کننده غربی نوشت که احتمالا این مذاکرات طول بکشد.
ساعاتی پیش از شروع این مذاکرات پیتر استانو، سخنگوی روابط خارجی اتحادیه اروپا، گفت مذاکرات دوحه آغاز فرایندی برای شکستن بن‌بستی است که به توقف مذاکرات وین در ماه مارس انجامید.
روز قبل از آن نیز جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا گفته بود که توافق برای احیای برجام روی میز و قابل دسترسی است و این بستگی به تصمیم ایران دارد که آن را قبول یا رد کند. وی همچنین عنوان کرد که بازگشت همزمان تهران و واشینگتن به برجام در راستای منافع آمریکا و شرکای این کشور است.
با این حال، وزیر خارجه ایران در اظهارات روز سه‌شنبه خود تاکید کرد که جمهوری اسلامی «از خطوط قرمز خود به هیچ وجه عبور نخواهد کرد».
وی بدون اشاره به جزییات گفت: «خطوط قرمزی که در مذاکرات ترسیم شده در سطح سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری در کشور مبتنی بر تامین حداکثری منافع ملی کشور است و این موضوعی است که نسل‌های بعدی در مورد آن قضاوت خواهند کرد.»
ایران طی ماه‌های گذشته خواستار حذف نام سپاه پاسداران از لیست سازمان‌های تروریستی آمریکا و تضمین دولت جو بایدن به عدم خروج دولت‌های آتی ایالات متحده از برجام شده است. دولت جو بایدن می‌گوید صلاحیت دادن تضمین از طرف دولت‌های آتی را ندارد.
این مدت تنش‌ها بر سر پرونده هسته‌ای ایران افزایش یافته که از جمله نشانه‌های آن صدور قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه تهران به‌دلیل عدم همکاری با آژانس و واکنش ایران در غیرفعال کردن دوربین‌های نظارتی آژانس بوده است.