حسن کاظمی قمی، سفیر جمهوری اسلامی در افغانستان، میگوید کابل در سال آبی جاری، بیش از ۳۰۰ میلیون متر مکعب از حقابه ایران را تأمین کرده است.
پایگاه خبری ایراف روز جمعه، چهارم خرداد، این اظهارات آقای کاظمی قمی را که نماینده ویژه رئیسجمهور ایران در امور افغانستان است منتشر کرده است.
به گفته او، این اقدام در پی «رایزنیها و توافقات انجام شده در چارچوب دیپلماسی آبی ایران» صورت گرفته است.
موضوع حقابه ایران از رود هیرمند سالها است که مورد اختلاف مقامهای جمهوری اسلامی و حکومت افغانستان بوده اما این اختلافات با به قدرت رسیدن دوباره طالبان در افغانستان شدت گرفت.
طی سه سال گذشته مقامات جمهوری اسلامی مدعی شدهاند که طالبان با تخصیص سالانه ۸۲۰ میلیون متر مکعب حقابه ایران از هیرمند موافقت کرده، اما نه طالبان چنین توافقی را تأیید کرده و نه آبی به سمت ایران رها شده است.
بیشتر در این باره: باوجود بارشهای زیاد، «ورودی آب هیرمند به ایران صفر است»با این حال ایراف نوشته بر اساس توافق دولتهای وقت ایران و افغانستان در سال ۱۳۵۱ خورشیدی، طرف افغانستانی باید سالانه ۸۲۰ میلیون مترمکعب آب از رودخانه هیرمند به سمت سیستان ایران رها کند. رهبران طالبان نیز به طور مکرر تأکید کردهاند به مفاد این توافق متعهدند و آن را اجرا خواهند کرد.
بر اساس معاهده حقابه ایران از رود هیرمند، «مجموع مقدار آبی که از رود هیرمند در سال نرمال آب یا سال مافوق نرمال از طرف افغانستان به ایران تحویل داده میشود، منحصر به متوسط جریان ۲۲ متر مکعب در ثانیه است.»
آن طور که کاظمی قمی گفته، در سال گذشته، سه اقدام اصلاحی از سوی طالبان صورت گرفت که یک مورد آن ناکارآمد بود و آب به سمت «گودزره» رفت؛ اما دو مورد دیگر که منجر شد تاکنون این مقدار آب به ایران بیاید «اثربخش بود».
او تأکید کرده که در نتیجه دو اقدام دیگر طالبان یعنی اصلاح دریچههای سد کمال خان و لایروبی مسیر انتقال آب به سمت سیستان، بیش از ۳۰۰ میلیون متر مکعب حقابه ایران تأمین شده است.
سفیر ایران در افغانستان همچنین وعده داده که تا پایان سال آبی جاری، ۱۴۰۳، حقابه ایران از رودخانه هیرمند که «۸۲۰» میلیون مترمکعب آب است، به صورت کامل تأمین میشود.
به نظر میرسد یکی از علتهای تأمین حقابه ایران، بارندگیهای زیاد در فصل بهار هم در افغانستان و هم مناطق مرزی ایران با این کشور است.