با ناکامی تلاشها برای راهاندازی سازوکار مالی ویژه اروپا در دوره تحریمهای آمریکا علیه جمهوری اسلامی، وزیر خارجه ایران در کنایه به کشورهای اروپایی گفت «نمیشود بدون اینکه خیس شد، شنا کرد.»
محمدجواد ظریف این موضوع را در کنفرانس «گفتوگوهای مدیترانهای» بیان کرده است.
وی توافقنامه برجام را که پس از مذاکرات طولانی میان ایران و قدرتهای جهانی به دست آمد توافقی با «نتیجه خوب» توصیف کرده و از اروپا و «بقیه» خواسته «برای زحمات خود و امنیت جهانی سرمایهگذاری و هزینه» کنند.
وزیر خارجه ایران اشاره مشخصی به «بقیه» کشورها نکرده، اما به اعضای اتحادیه اروپا گفته که «نمیشود بدون اینکه خیس شد شنا کرد.»
اشاره وی به خودداری کشورهای اروپایی از پذیرفتن میزبانی سازوکار مالی ویژه میان ایران و اروپا است که با وجود امیدواریهای بسیار ایران، هنوز به نتیجه مشخصی نرسیده است.
سازوکار اتحادیه اروپا که «ابزاری برای هدفی ویژه» (اسپیوی) نام دارد، به منظور پیشدستی نسبت به تحریمهای آمریکا علیه بانکهایی طراحی شده که به نقل و انتقال پول صادرات نفت ایران میپردازند.
روز گذشته عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه ایران، علت اصلی نپذیرفتن میزبانی سازوکار مالی ویژه اروپا با ایران از سوی کشورهای اروپاییها را هشدار برایان هوک، نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور ایران، اعلام کرد.
رویترز گزارش کرده بود که برایان هوک، نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور ایران در تماسی تلفنی به کمپانیهای اروپایی در مورد تجارت غیردلاری با ایران هشدار داده و گفته است که آمریکا «در اجرای تحریمها علیه این رژیم سفاک و خشن بسیار جدی است».
قبل از این پیشبینی میشد که با این هشدار آمریکا، راهاندازی این کانال مالی با دشواری روبهرو شود.
ظریف در این کنفرانس در عین حال گفته که «همه مرا اهل تعامل و گفتوگو میشناسند؛ اما اگر پای انتخاب استقلال ایران و تعامل در میان باشد حتما برای استقلال ایران میایستم. دیپلماسی یک بازی نیست و ما همیشه برای امر جدی آمادهایم.»
محمدجواد ظریف با انتقاد از «کندی» اقدامات کشورهای اروپایی برای کمک به تجارت با ایران هشدار داده که بدون بهره بردن ایران از «عواید اقتصادی» برجام، «تداوم وضعیت» موجود ممکن نیست.
به گفته وی، ایران همواره اعلام کرده در مورد برجام «انتخابهای متعددی دارد؛ از این رو انتخابهایمان بر اساس منافع ملی و بر اساس سازوکاری که در کشور تعریف شده اتخاذ میشود.»
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران که موضع نهایی حاکمیت درباره سیاست خارجی را اعلام میکند هم اعلام کرده که جمهوری اسلامی تنها به دلیل «اصرار» اروپاییها در برجام باقی مانده است.
آیتالله علی خامنهای پیش از این از دولت حسن روحانی خواسته دربارهٔ مسائلی نظیر برجام یا اقتصاد از اروپاییها «قطع امید» کرده و «با نگاه شکآلود به وعدههای آنها» نگاه کند.