وزیر کشور ایران می‌گوید دولت با طرح جدیدی که اخیرا به تصویب رسانده، به دنبال ساماندهی فعالیت کولبری در استان‌های مرزی کشور است. در همین حال، گزارش‌ها حاکی از ادامه اعتصاب در شهر بانه است.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت کشور، عبدالرضا رحمانی فضلی این موضوع را در جلسه بررسی آخرین وضعیت بازارچه‌های مرزی ایران در وزارت کشور که عصر روز یکشنبه برگزار شد، اعلام کرد.
وزیر کشور ایران گفت: «بر اساس برنامه‌ریزی دقیق، باید تعداد کولبران واقعی که در استان‌های مورد نظر فعالیت دارند، شناسایی شود تا بتوان نسبت به حل مشکلات آنها اقدام کرد».
وی از معاون امنیتی - انتظامی خود خواست تا در جلسه مشترکی با استانداران مرزی و دستگاه‌های مسئول، «موانع پیش روی فعالیت کولبران در استان‌های مرزی را در مدت یک هفته بررسی و راهکارهای پیشنهادی را ارائه کند».
سوما صفاری، خبرنگار آژانس خبری موکریان، در این مورد که آیا آمار مشخصی از تعداد کولبران در استان‌های غرب ایران وجود دارد، با استناد به سخنان رسول خضری، نماینده مجلس از پیرانشهر و سردشت، به رادیو فردا می‌گوید: «آقای خضری گفته که در شرایط فعلی، معیشت ۷۰ هزار تا ۸۰ هزار کولبر به خطر می‌افتد که همین جمله نشان دهنده تعداد آنان است».
وی اشاره کرد که در صورت جایگزین نشدن طرح جدیدی به جای طرح فعلی، باید در انتظار تبعات ده‌ها ساله بیکاری در منطقه بود.
بحث در مورد ساماندهی کولبران در شرایطی مطرح شده که ابوالفضل ابوترابی، نماینده نجف‌آباد در مجلس، روز ۲۸ فروردین به خبرگزاری ایسنا گفته بود که وزیر کشور در نشستی در کمیسیون شوراهای مجلس اعلام کرده که قاچاق کالا به گونه‌ای صورت می‌گیرد که کالا، تحت ترانزیت کالای بندرعباس، به ترکیه می‌رود و پشت مرز دپو می‌شود و کولبران همان کالا را دوباره به داخل ایران منتقل می‌کنند و به این ترتیب، به گفته عبدالرضا رحمانی فضلی، حق گمرکی پرداخت نمی‌شود.
بر اساس این گزارش، وزیر کشور گفته بود که تصمیم گرفته شده تا این دپوی کالاها در مناطق مرزی شمال غرب وارد شود و آنگاه «کولبران آن را با ۲۰ درصد تخفیف به داخل ایران منتقل و برای بنکداران و مغاره‌ها توزیع کنند».
ابوالفضل ابوترابی اشاره کرده بود که کولبران دچار مشکل نخواهند شد، اما «قاچاقچیان عمده دچار مشکل شدند و لذا در حال تحریک هستند».
خانم صفاری درباره سخنان این نماینده مجلس عقیده دارد: «در اعتراض‌ها و اعتصاب‌های شهرهای کردستان، این کولبران و مغازه‌داران داخل شهرها هستند که اعتراض و اعتصاب می‌کنند. برای اینکه به دلیل بسته شدن مرزها، این کولبران هستند که کار خود را از دست داده‌اند و نه قاچاقچیان. در عین حال، مغازه‌داران به دلیل بالا رفتن تعرفه‌های گمرکی و بسته شدن معابر مرزی، متضرر شده‌اند».
عمار گلی، روزنامه‌نگار کرد ساکن اروپا، در گفت‌وگو با رادیو فردا درباره خواسته‌های بازاریان اشاره می‌کند که بازاریان خواستار کاهش و یا لغو تعرفه گمرکی وضع شده بر کالاها هستند و می‌افزاید: «دولت و استانداران مرزی، معابر را بسته و در عین حال، ادعا کرده‌اند که ۱۵ بازارچه مرزی احداث می‌کنند ولی خبری از این بازارچه‌ها نیست و مغازه‌داران بیکار شده‌اند».
این روزنامه‌نگار همچنین درباره مطالبات کولبران می‌گوید آنان تمام درآمدی را که می‌توانستند کسب کنند، به دلیل بسته شدن معابر، از دست داده‌اند و با اشاره به مشکلات بوجود آمده ناشی از آنچه «نظامی شدن مناطق مرزی از سوی جمهوری اسلامی ایران می‌نامد»، می‌افزاید: «کولبران خواستار ساز و کار قانونی برای رفت‌وآمد و نیز انتقال کالاها هستند».
کولبرها به افرادی گفته می‌شود که برای کسب درآمد، اجناسی را از مرزهای ایران وارد یا خارج می‌کنند. آنها بیشتر در استان‌های آذربایجان غربی، کردستان و کرمانشاه به این کار اشتغال دارند.
در هفته‌های اخیر، محدود شدن ورود کالا از مرزهای غربی ایران و افزایش تعرفه‌ها، اعتراض‌هایی را در شهرهای مختلف غرب ایران از جمله مریوان، بانه، جوانرود، سقز و پیرانشهر در پی داشته است.
اعتراض‌ها از روزهای ابتدایی فروردین آغاز شد و به مرور به مغازه‌داران و بازاریان نیز گسترش یافت.
در این ارتباط، معترضان دست‌کم در دو شهر بانه و مریوان در اقدامی نمادین «سفره خالی در کوچه‌ها و خیابان‌ها» پهن کردند.
در این میان، برخی از شبکه‌های اجتماعی فیلمی را منتشر کردند که بر اساس آن، اعتصاب در شهر بانه ادامه داشته است.
سومار صفاری با تایید اعتصاب در بانه اشاره می‌کند: «اعتصاب و اعتراض کمابیش در شهرهای مرزی ادامه داشته است و به خصوص در بانه، پاساژها و مغازه‌ها تعطیل بودند و بر اساس خبرهایی که به دست ما رسیده است، حتی صاحبان پاساژها و نیز مغازه‌های اجاره‌ای گفته‌اند تا زمانی که تعطیل باشند، اجاره‌ای از آنها دریافت نخواهند کرد».
سال‌هاست که در رسانه‌های ایران٬ گزارش‌هایی از کشته شدن تعدادی از کولبران بر اثر شلیک مأموران مرزی منتشر می‌شود.
در این ارتباط، رسول خضری، نماينده مجلس از سردشت و پيرانشهر، در گفت‌وگو با شماره روز ۲۸ آذر روزنامه شرق، خواستار مجازات عاملان شلیک به کولبران شده و گفته بود: تنها «٢٠ درصد» پرونده‌های قضایی در این زمینه به صدور رای و پرداخت دیه به بازماندگان ختم شده است.