در حالی که مقام‌های وزارت نیرو از توقف مصرف سوخت مایع (گازوئیل و نفت کوره) در نیروگاه‌ها خبر داده بودند، آمارها حاکی از افزایش چشمگیر مصرف این سوخت‌ها در بخش تولید برق است.
آرش کردی، مدیر عامل شرکت مادر تخصصی نیروی برق ایران، (توانیر) تابستان سال گذشته اعلام کرده بود که دوره مصرف سوخت مایع در نیروگاه‌ها به پایان رسیده است.
به گزارش خبرگزاری مهر، وی روز ۲۴ تیر سال گذشته گفته بود که «در شرایط فعلی به استثنای دو تا سه نیروگاه استان سیستان و بلوچستان که به شبکه گاز متصل نیستند، تمامی نیروگاه‌های برق کشور از گاز طبیعی به عنوان سوخت اصلی استفاده می‌کنند».
با این‌حال، آمارهای توانیر نشان از مصرف بالای ۱۰ میلیارد لیتر گازوئیل و نفت کوره (مازوت) در بخش نیروگاهی طی سال گذشته خورشیدی دارد که بخش عمده آن در نیمه دوم سال مصرف شده بود. از طرفی، آخرین آمارهای توانیر نیز حاکیست که مصرف سوخت مایع نیروگاهی طی هشت ماه سال جاری خورشیدی دوباره اوج گرفته است.
معصومه ابتکار، رئیس وقت سازمان حفاظت محیط زیست ایران، روز ۲۳ اسفند سال گذشته گفته بود که «این سازمان در سال آینده به نیروگاه‌ها اجازه نخواهد داد که از مازوت به عنوان سوخت استفاده کنند».
با این همه، آمارهای توانیر حاکی از مصرف ۱.۸ میلیارد لیتر مازوت در نیروگاه‌ها طی هشت ماه سال ۹۶ است، که افزایشی ۸ درصدی نسبت به دور مشابه سال گذشته نشان می دهد.
زمستان و کمبود دوباره گاز
ایران به‌خاطر افزایش مصرف گاز در بخش خانگی در فصول سرد سال، مصرف گاز در بخش‌های دیگر، از جمله نیروگاه‌ها را به شدت کاهش می‌دهد. آمارهای سال گذشته نیز حاکی است که ۷۸ درصد مصرف گازوئیل و مازوت در نیروگاه‌ها، طی نیمه دوم سال اتفاق افتاده است.
آخرین آمار هفتگی توانیر حاکی است که ایران مصرف گازوئیل در بخش نیروگاهی را نیز طی هشت ماه سال جاری نزدیک ۳۳ درصد افزایش داده و به نزدیک ۱.۵ میلیارد لیتر رسانده است.
البته مصرف گاز در نیروگاه‌های برق نیز با افزایشی بالای ۷ درصد به بالای ۵۰ میلیارد متر مکعب رسیده است، اما میزان مصرف گاز در نیمه دوم سال به شدت افت کرده است. آخرین آمارها حاکیست که متوسط مصرف روزانه گاز در نیروگاه‌ها طی هفته منتهی به آخر آبان ماه نسبت به نیمه اول سال جاری، ۳۸ درصد کاهش یافته و به پایین تر ۱۶۰ میلیون متر مکعب در روز رسیده است.
انتظار می رود که در زمستان، این رقم دوباره کاهش یابد و مصرف سوخت مایع اوج یابد.
محمدرضا موسوی‌خواه، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی، روز ۱۷ آبان با اشاره به ذخیره سازی سوخت مایع در انبارها برای ایام سرد سال گفت که «صادرات گازوئیل از مهر متوقف شده و تمام تولید گاورئیل کشور برای ذخیره سازی به خصوص برای سوخت زمستانی نیروگاه‌ها صرف خواهد شد».
در این میان، وضعیت صادرات برق ایران طی هشت ماه سال جاری بهبود یافته و با ۱۴ درصد افزایش به ۵.۶۸ میلیارد کیلووات ساعت رسیده و واردات برق نیز با افتی ۸ درصدی به ۲.۷۷ میلیارد کیلووات رسیده است.
ایران بعد از سال‌ها، در نهایت در سال ۹۴ دوباره صادرات گازوئیل را آغاز کرد و بنا به گزارش‌های رسمی وزارت نفت، طی سال گذشته بیش از ۴ میلیارد لیتر صادرات گازوئیل انجام داد که نسبت به سال قبل آن بیش از دو برابر افزایش نشان می دهد.
اما در نیمه اول سال جاری، صادرات گازوئیل ایران نسبت به دور مشابه سال گذشته، ۲۵ درصد کاهش یافته و به ۱.۷ میلیارد لیتر رسیده و از مهر ماه نیز به‌طور کلی، صادرات گازئیل متوقف شده است.
انرژی‌های تجدیدپذیر
ایران در هشت ماه سال جاری خورشیدی ظرفیت تولید برق را ۱.۵۶ گیگاوات افزایش داده و به نزدیک ۷۸ گیگاوات رسانده است.
بخش بسیار اندکی از این افزایش مربوط به انرژی‌های تجدیدپذیر است. ایران در نظر داشت طی سال جاری ۹۰۰ مگاوات به تولید برق از منابع تجدیدپذیر (خورشیدی و بادی) بیفزاید، اما تا آغاز آذرماه تنها موفق شده است که ۵۸ مگاوات نیروگاه جدید خورشیدی و بادی راه اندازی کند. در مجموع، سهم انرژی‌های تجدیدپذیر از کل تولید برق ایران حدود ۴ دهم درصد (۳۲۲ مگاوات) است.
ایران دو سال قبل اعلام کرده بود که تا سال ۱۴۰۰، تولید برق از منابع تجدیدپذیر را به ۵۰۰۰ مگاوات خواهد رساند. البته ایران طی چند ماه گذشته قراردادها و تفاهم‌نامه های بزرگی با شرکتهای اروپایی برای تولید برق خورشیدی و بادی امضا کرده است.
از جمله در مهرماه سال جاری، شرکت «ساگا انرژی» نروژ قراردادی ۲.۵ میلیارد یورویی برای ساخت و نصب صفحات خورشیدی نیروگاه برق در مناطق مرکزی ایران با ظرفیت تولید ۲ گیگاوات با شرکت «امین انرژی» امضا کرد.
به غیر از «ساگا انرژی»، چند شرکت اروپایی دیگر مانند «اسکاتک سولار» نروژ و «کورکاس» بریتانیا نیز در حال مذاکره با ایران برای احداث نیروگاه خورشیدی و بادی هستند.