یک مقام مرکز تحقیقات مسکن و شهرسازی میگوید ۳۰ درصد جمعیت ایران در بافتهای «ناکارآمد» زندگی میکنند.
محمد شکرچیزاده، رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، روز سهشنبه پنجم دی، این موضوع را در نخستین کنفرانس ملی «تابآوری شریانهای حیاتی و زیرساختهای عمرانی» اعلام کرد.
وی میزان کل بافتهای ناکارآمد در ایران را ۱۴۱ هزار هکتار اعلام کرد و افزود که «۳۰ درصد جمعیت کشور در این بافتهای ناکارآمد سکونت میکنند».
در پی زمینلرزههای اخیر در ایران و زمینلرزه ۵.۲ ریشتری در تهران، بار دیگر مقاومت ساختمانها و زیرساختهای شهری هنگام زمینلرزه در کانون توجه رسانهها و مسئولان قرار گرفته است.
محمد شکرچیزاده نیز در پیوند با این زمینلرزهها٬ «مشکلات آب، برق، گاز، راه و خطوط ارتباطی» را از جمله «شریانهای حیاتی» معرفی کرد که در صورت وقوع زلزله٬ «مشکلات زیادی ایجاد میکنند و نیاز به توجه بیشتری دارند».
این مقام مسئول٬ زیرساختها در کلانشهرهایی چون کرمان و تهران را دارای وضعیت نامطلوبی توصیف کرد و هشدار داد که حادثه ساختمان پلاسکو نشان داد که حتی مجموعه بزرگی مثل شهرداری تهران هم توانایی مقابله با حادثه آتشسوزی در این بنا را نداشتند.
آقای شکرچیزاده میزان مقاومت شهرها مقابل تکانههای زمینلرزه را دارای اهمیت دانست و افزود که «تابآوری ساختمانهای مسکونی و شریانهای حیاتی از اهمیت بالایی برخوردار است، اما پس از سالها برنامهریزی، کمبود منابع مالی مانع پیشرفت این مساله شده است».
وی با اشاره به زمینلرزه اخیر در کرمانشاه نیز گفت که «ساختمانهای جدیدالاحداث در این مناطق دچار آسیب شدند که این یعنی تابآوری رعایت نشده و مشکل داشته است لذا باید مسئله زلزله را جدی بگیریم».
رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی٬ «آموزش، افزایش کیفیت مصالح ساختمانی، جدی گرفتن آزمایشگاههای تائید کیفیت، مشارکت با مردم و دانشجویان و استفاده از نظرات و راهکارهای آنها و تجهیز بیشتر استان ها به شبکه های لرزه نگاری و شتاب نگاری» را از جمله اقدامات موثر در مقابله با زلزله دانست.
وی برای مقابله با ریسک زمینلرزه٬ خواستار افزایش مقاومسازی و توجه بیشتری به آیین نامهها و استانداردنامههای ساخت و ساز شد.
در روز ۲۰ مهر نیز عباس احمد آخوندی٬ وزیر راه و شهرسازی گفته بود که در ایران٬ ۱۵۶ هزار هکتار بافت ناکارآمد شهری وجود دارد و جمعیتی بالغ بر ۱۹ میلیون تن در این مناطق زندگی میکنند.
همچنین سخنگوی کمیسیون عمران مجلس روز دوم دی گفته بود بودجه دولت برای رسیدگی به بافتهای فرسوده در سال ۹۷ ناچیز است.
صدیف بدری افزوده بود: پهنه بافتهای فرسوده و فضاهای ناکارآمد در ایران بسیار است و بودجه کافی برای اصلاح این وضعیت وجود ندارد.
به گفته این نماینده مجلس، ۱۳۰ هزار هکتار از فضاهای مسکونی و عمومی، بافت فرسوده و ناکارآمد دارند.
خبرگزاری ایمنا هم در اردیبشهتماه٬ بافتهای ناکارآمد را «پاشنه آشیل» شهرها نامیده و نوشته بود که «تنگناهای اقتصادی» موجب پیدایش این بافتها میشوند.
یکی از آثار دگرگونیهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی سده اخیر٬ شکلگیری بافتهای ناکارآمد و مسئلهدار شهری است.
مقاله «گونه شناسی بافتهای ناکارآمد و مسئلهدار شهری» منتشر شده در کنفرانس بینالمللی «انسان، معماری، عمران و شهر» در سال ۱۳۹۴ نوشته که این بافتها «دارای گونههای متفاوتی» بوده و «همگی دارای پیشینه یکسانی نبوده و نمیتوانند در یک دسته قرار گیرند و علیالخصوص تنها شامل بافتهای فرسوده نمیشود».
بر اساس این مقاله٬ «یکی از انواع این بافتها یعنی بافتهای فرسوده ...به بافتهایی با قدمت و عمر طولانی اطلاق نمیشود بلکه به بافتهایی اطلاق می شود که از نظر ویژگیهای کالبدی، اقتصادی و در برخی موارد اجتماعی فرسوده شده و جوابگوی نیازمندیهای ساکنین» نیست.