وزرای خارجه ایران، عراق و ترکیه در بیانیهای مشترک ضمن اعلام «مخالفت صریح» با برگزاری همهپرسی جدایی اقلیم کردستان از عراق، خواستار «تلاشهای مسنجم بین المللی» و «اقدامات هماهنگ» سه کشور برای لغو این همه پرسی شدند.
به گزارش رسانهها به نقل از وزارت خارجه ایران، وزرای خارجه سه کشور در پایان نشست خود در نیویورک در روز چهارشنبه، ۲۹ شهریور، درباره پیامدهای همهپرسی در اقلیم کردستان عراق که قرار است روز سوم مهر برگزار شود، ابراز نگرانی کردند.
این سه کشور اعلام کردند که برگزاری این همهپرسی همه «دستاوردها و تلاشهای» عراق در مبارزه با گروه حکومت اسلامی، داعش، را «در معرض مخاطره بزرگ قرار خواهد داد».
دراین بیانیه همچنین اعلام شده که انجام همه پرسی در اقلیم کردستان «بر خلاف قانون اساسی عراق است و خطر مناقشات جدیدی را در منطقه دامن میزند که تجربه نشان داده است که مهار آنها به سادگی میسر نخواهد بود».
مقامات این سه کشور پیش از این نیز این نگرانی ها را مطرح کرده اند اما مقامات اقلیم کردستان عراق در این نگرانی ها را وارد ندانسته اند.
در روزهای گذشته علاوه بر دولت و پارلمان عراق، ایران، ترکیه و سوریه، آمریکا نیز خواستار لغو این همه پرسی شده اند.
مقامات جمهوری اسلامی ایران همچنین تهدید کردهاند که جدایی اقلیم کردستان از عراق به معنای «پایان یافتن» تمام توافقهای نظامی و امنیتی دو طرفه و همچنین «مسدود شدن همه گذرگاههای مرزی» ایران با این اقلیم است.
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، نیز گفته است که این کشور به دلیل همهپرسی استقلال اقلیم کردستان، اعمال تحریم علیه این اقلیم را مدنظر قرار خواهد داد.
آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد، نیز گفته است که این همه پرسی به اقدامات و نیازهای موجود برای به شکـستدادن گروه حکومت اسلامی «ضربه زده» و مانع از بازسازی شهرها و مناطق بازپسگرفتهشده از داعش طی ماههای گذشته، میشود.
با این همه اسرائیل، یکی از مهمترین متحدان واشینگتن، حمایت خود را از همهپرسی اعلام کردهاست.
درهمین حال، ایران، عراق و ترکیه در بیانیه مشترک روز چهارشنبه خود خواستار «تلاشهای مسنجم بین المللی» برای لغو این همه پرسی شدند و بر «لزوم اقدامات هماهنگ» سه کشور دراین باره تاکید کردند.
در این بیانیه تاکید شد که گفت و گو تنها راه برای حل و فصل اختلافات بین میان بغداد و اربیل است.
با وجود مخالفتهای روزافزون، اقلیم کردستان همچنان نظر خود را برای رایگیری سوم مهر ماه تغییر ندادهاست.
مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان، روز سهشنبه، ۲۸ شهریور، «دو- سه روز» مهلت داده بود تا پیشنهادهای بغداد برای توقف همهپرسی ارائه شود.
وی در سخنرانی در میان هواداران خود گفته بود اگر گزینه مطلوبی از سوی بغداد پیشنهاد نشود، «غیرممکن است که همهپرسی به تاخیر بیفتد».
آقای بارزانی در دیدار با مایکل فالون، وزیر دفاع بریتانیا، نیز گفته بود که حکومت اقلیم کردستان عراق در صورتی این همهپرسی را به تعویق خواهد انداخت که بغداد متعهد شود مذاکرات استقلال کردستان عراق را آغاز خواهد کرد و یک تضمین بینالمللی نیز داده شود که این مذاکرات انجام میشوند.
دولت اقلیم کردستان عراق در عین حال گفته است که رأی آری لزوماً به معنای جدایی از عراق نیست.
منطقه خودگردان اقلیم کردستان عراق در سال ۱۹۹۲ میلادی ایجاد شد و درخواستها برای استقلال این منطقه پس از سرنگونی حکومت صدام حسین در عراق یعنی از سال ۲۰۰۳ میلادی قوت گرفته است.