وزیر نفت ایران روز دوشنبه ۱۰ تیر، با انتقاد از توافق عربستان و روسیه درباره کاهش تولید نفت گفت که اوپک با تصمیمات یک‌جانبه «بسیار تضعیف شده است» و با این فرآیندها «اوپک خواهد مرد».
به گزارش وب‌سایت شرکت ملی نفت، بیژن نامدار زنگنه «یک‌جانبه‌گرایی» را گرفتاری اصلی اوپک در برهه کنونی خواند و افزود: اوپک برای حفظ وحدت خود، باید با یک‌جانبه‌گرایی مقابله کند.
اشاره وی به سخنان وزرای نفت عربستان و روسیه است که روز یکشنبه ۹ تیر، پس از اجلاس سران بیست اقتصاد بزرگ جهان، موسوم به گروه ۲۰، در ژاپن اعلام کردند که توافق کاهش تولید نفت اوپک و کشورهای هم‌پیمان، بین ۶ تا ۹ ماه تمدید می‌شود.
این گروه اواخر سال گذشته توافق کرده بودند که تولید روزانه خود را تا نیمه اول سال ۲۰۱۹ میلادی، حدود ۱.۲ میلیون بشکه کاهش دهند. این تصمیم با مشارکت همه ۱۴ عضو اوپک و دیگر کشورهای هم‌پیمان آن به رهبری روسیه اتخاذ شده بود.
اجلاس دو روزه اعضای اوپک و کشورهای هم‌پیمان امروز دوشنبه، در وین، مقر اوپک آغاز شده است.
بیژن نامدار زنگنه در پاسخ به پرسشی درباره اینکه چرا توافق تمدید کاهش تولید نفت در ژاپن انجام شد و نه در وین، گفت: «این سؤال هم برای من مطرح است».
وی گفت: ما اینجا (وین) نیستیم تا تصمیم‌هایی را که در بیرون گرفته می‌شود، اجرا کنیم. «اگر اوپک می‌خواهد زنده بماند، باید تصمیماتش را در داخل اوپک بگیرد، نه اینکه دستورعمل را از خارج اوپک دریافت کند».
وزیر نفت با اشاره به اینکه به توصیف او، فقط یک‌جانبه‌گرایی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، «نیست که دنیا را تهدید می‌کند، بلکه برخی یک‌جانبه‌گرایی‌های دیگر هم وجود دارد» اضافه کرد: «اوپک جایی برای تصمیم‌گیری‌های جمعی است و فکر می‌کنم اعضای اوپک هم در مقابل رویه‌ای غیر از این مقاومت می‌کنند».
وی با اعلام اینکه مشکلی با کاهش تولید ندارد، گفت: اوپک به صحبت، مشورت و تصمیم گیری جمعی برای مسائل نیاز دارد؛ این روال اوپک نبوده است که یکی دو نفر در خارج از اوپک توافق کنند... این بزرگ‌ترین خطری است که اوپک با آن روبروست.
در این حال، چندین منبع اوپک به خبرگزاری تاس روسیه گفتند که کمیته نظارت بر اوپک و کشورهای هم‌پیمان، موافق تمدید ۹ ماهه کاهش تولید نفت هستند. بدین ترتیب، انتظار می‌رود توافق کاهش تولید نفت تا سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۰ ادامه یابد.
این کمیته شامل عربستان، روسیه، کویت، ونزوئلا، عراق، امارات، الجزایر و قزاقستان است.
در همین حال، شبکه خبری بلومبرگ روز یکشنبه گزارش داد که تولید نفت اوپک در ماه ژوئن دوباره ۱۳۰ هزار بشکه در روز کاهش یافته و به ۳۰ میلیون بشکه رسیده است که نسبت به اواخر پارسال ۲.۵ میلیون بشکه کاهش نشان می‌دهد. این در شرایطی است که اوپک متعهد شده بود ۸۰۰ هزار بشکه کاهش تولید داشته باشد و کشورهای هم‌پیمان نیز باید نصف این میزان، کاهش تولید انجام می‌دادند.
علت، افت چشمگیر تولید نفت ایران از ۳.۸ میلیون بشکه به زیر ۲.۲۸ میلیون بشکه و ونزوئلا از ۱.۲ میلیون بشکه به ۷۷۰ هزار بشکه است. عربستان نیز دو برابر بیشتر از تعهد خود کاهش تولید نفت داشته است.
«پول نفت باید به اینس‌تکس واریز شود»
بیژن نامدار زنگنه در پاسخ به پرسش دیگری درباره سازوکار ویژه مالی ایران و اروپا، موسوم به اینس‌تکس، گفت: اگر اینس‌تکس را به عنوان یک عملیات در نظر بگیرند، بدون واریز مطمئن پول به آن، یا با واریز ۳ یا ۴ میلیون دلار یا یورو، پاسخگو نیست.
وی تاکید کرد که «باید پول نفت به آن واریز شود».
یک روز پیش از این، عبدالناصر همتی، رئيس کل بانک مرکزی ایران، گفته بود، محدوده فعالیت کانال مالی اروپا موسوم به اینس‌تکس باید به «کلیه کالاها» گسترش پیدا کند.
این در شرایطی است که آمریکا اعلام کرده است که اینکس‌تکس تنها باید کالاهای غیرتحریمی و انسان‌دوستانه را پوشش دهد وگرنه با تحریم مواجه خواهد شد.