مدیرکل اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان آذربایجان شرقی با اعلام لغو اجرای آییننامه انضباطی در کارخانه چسب «هِل» در نزدیکی تبریز گفت: «بازرسان اداره کار در جریان بازرسی مجدد از کارخانه چسب هل متوجه جمعآوری تمامی بنرهای نصب شده از جانب کارفرمای این واحد صنعتی شدهاند».
به گزارش خبرگزاری ایلنا، احد حسینی با اعلام اینکه کارفرمای خصوصی کارخانه چسب هِل تصمیم به تغییر آییننامه انضباطی این واحد صنعتی گرفته است، افزود: «در حال حاضر، اجرای مفاد آییننامه قبلی کارخانه چسب هِل ملغی شده است و به زودی قرار است برای این کارخانه آییننامه انضباطی جدیدی نوشته شود».
این مقام دولتی اشاره نکرد که آیا خواندن نماز اجباری در این کارخانه لغو شده است یا خیر. پیشتر بر اساس تصویری از یک بنر در نمازخانه این کارخانه، نماز خواندن در این کارخانه «اجباری» اعلام شده و «فرد متخلف مشمول جریمه ۱۲۰ هزار تومانی یا اخراج» میشد.
مدیرکل اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان آذربایجان شرقی روز ۲۹ مرداد با اعلام اینکه بازرسان اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان آذربایجان شرقی وجود «قوانین خودسرانه» در کارخانه چسب هل را تایید کردند، گفته بود که آنها درباره تغییر قواعد انضباطی حاکم بر این واحد تولیدی به کارفرما تذکرات لازم را دادهاند.
انتشار تصاویری در شبکههای مجازی در طی هفتههای گذشته باعث جلب توجه افکار عمومی نسبت به شرایط کاری تعجب برانگیز و عجیب و غریب در این واحد صنعتی از جمله اعلام برخوردهای انضباطی در قبال کارگران متخلف احتمالی از بابت ریختن زباله و تهسیگار، و مازاد مایعات آبسردکن شده بود.
این تصاویر، واکنش گسترده شمار قابل توجهی از کاربران شبکههای اجتماعی را به همراه داشت.
در مقابل، کارخانه چسب هِل در حساب توئیتری خود نوشت: این کارخانه خصوصی است و «به زور کسی را در کارخانه نگه نداشته» است.
خلیل نظری، کارفرمای این کارخانه نیز در فیلمی که در یوتیوب انتشار یافت از اقدامات خود در این واحد صنعتی دفاع کرد. با این همه، دفاع کارفرمای خصوصی چسب هل از عملکردش باعث آغاز انتقادهای دیگری از سوی کاربران شبکههای اجتماعی و در نهایت، واکنش و اقدام مقامهای دولتی در این ارتباط شد.
حنیف مزروعی، روزنامهنگار مقیم بلژیک، در ارتباط با این موضوع به رادیو فردا میگوید: «در ایران که رسانهها آزادی فعالیتشان فقط اسمی است و آزادی پس از بیان ندارند وظیفه پرداختن به سوژههایی مانند کارخانه چسب هل تا حد بسیار زیادی بر دوش شبکههای اجتماعی افتاده است».
او با اشاره به واکنش گسترده در شبکههای مجازی در مورد کارخانه چسب هِل میافزاید: «در این قضیه، دقیقا شبکههای اجتماعی بودند که با انتشار عکسهایی از این کارخانه به افشاگری درباره رفتار خارج از عرف و بردهدارانه رئیس این کارخانه پرداختند».
آقای مزروعی اشاره میکند: «قطعا میتوان گفت که در این مسئله اگر پیگیری و قدرت این شبکهها نبود این کارخانه به رفتار ناپسند خود ادامه میداد و این مسئله میتواند درسی برای سایر کارفرمایان باشد که دریابند دیگر مانند گذشته نمیتوانند از قشر کارگر مانند برده استفاده کنند».
در این میان، به نوشته ایلنا، به گفته مدیرکل اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان آذربایجان شرقی، «مفاد آییننامه جدید منطبق با مقررات قانون کار خواهد بود و کارشناسان مقررات کار و تامین اجتماعی بر صحت مفاد این آییننامه نظارت خواهند کرد».
«هرگونه مرخصی چه ساعتی و چه روزانه دو برابر حساب میگردد و اگر تعداد مرخصیهای ساعتی بیش از دو بار باشد، برای بار سوم مرخصی ساعتی (حتی اگر ۱۰ دقیقه هم باشد) دو روز محاسبه شده و نباید فردی که برای بار سوم تاخیر میکند به کارخانه بیاید حتی اگر به دلیلی همچون خراب شدن سرویس یا وضعیت بد هوا یا هر دلیل دیگری باشد».آییننامه انضباطی سابق کارخانه چسب هِل
این مقام دولتی در سخنان خود توضیح نداد که آیا بازرسان اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان آذربایجان شرقی تاکنون از کارخانه چسب هل بازرسی کردهاند و در این صورت چرا در مورد قوانین به کارفرمای خصوصی این واحد تذکر ندادهاند.
پیش از این، روزنامه جهان صنعت روز چهارم شهریور در گزارشی درباره برخی از قوانین موجود در کارخانه چسب هل نوشته بود که «خوردن صبحانه در سالن ممنوع بوده و منجر به واکنش خواهد بود. و نخوردن صبحانه شامل عکسالعمل که حداقل آن جریمه ۱۲۰ هزارتومانی است خواهد بود».
بر اساس این گزارش، «هرگونه مرخصی چه ساعتی و چه روزانه دو برابر حساب میگردد و اگر تعداد مرخصیهای ساعتی بیش از دو بار باشد، برای بار سوم مرخصی ساعتی (حتی اگر ۱۰ دقیقه هم باشد) دو روز محاسبه شده و نباید فردی که برای بار سوم تاخیر میکند به کارخانه بیاید حتی اگر به دلیلی همچون خراب شدن سرویس یا وضعیت بد هوا یا هر دلیل دیگری باشد».
جهان صنعت همچنین به نقل از آییننامه انضباطی چسب هل نوشته بود: «صحبت کردن در حین کار ممنوع بوده و منجر به واکنش خواهد بود». ضمن اینکه «توجه شود که هنگام جریمه شدن فرد باید تشکر کند و چانه نزند».
همچنین بر اساس بند ۶۰ این آییننامه، «اگر حرف کارفرما فراموش شود پاداشها حذف خواهد شد».
این آییننامه گفته بود: «اگر کسی دو برابر کارکنان دیگر قطعه تولید کند و یک عدد از آن خراب باشد شاید اخراج شود! ولی مثلا شخصی که قطعه در اندازه نرمال تولید میکند ولی کمی سرعتش کم است برای او امتیاز منفی حساب میشود ولی اخراج نمیشود و امکان جریمه وجود دارد».
به نوشته ایلنا، مدیرکل اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان آذربایجان شرقی همچنین خبر داد که قرار است شورایی مرکب از نمایندگان کارخانه چسب هل برای رسیدگی به سایر مشکلات احتمالی کارگران کارخانه چسب هل تشکیل شود.
احد حسینی با اعلام اینکه بازرسان اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی دوباره از کارخانه چسب هل به صورت سرزده بازدید کردهاند، گفت که بازدید آنها برای تحقیق در مورد اصلاح تخلفاتی بود که پیش از این گزارش شده بود.
بر اساس این گزارش، بازرسان این اداره گفتهاند کارفرما تمامی بنرهایی که در کارخانه نصب شده بود را جمعآوری کرده است.
این مقام دولتی همچنین با اشاره به اینکه بررسی شرایط کار کارگران کارخانه چسب هل همچنان از سوی بازرسان این اداره ادامه خواهد داشت، از ادامه پیگیریها برای ایجاد تشکل صنفی کارگری در این کارخانه خبر داد.
این کارخانه خصوصی فاقد تشکلهای کارگری، حتی تشکل کارگری پیشبینی شده در قانون کار بوده است. در سالیان گذشته نیز گزارشهایی در مورد نبود تشکلهای کارگری در برخی از واحدهای صنعتی، مانند کارخانه ایران خودرو انتشار یافته است اما مقامهای دولتی در این موارد واکنشی نشان ندادهاند.