مشاور امنیت ملی عراق روز پنجشنبه ۱۸ آذر بهطور رسمی اعلام کرد که نظامیان تحت رهبری آمریکا به ماموریت رزمی خود در عراق پایان دادهاند.
به گزارش رویترز، قاسم الاعرجی در توییتر خود نوشت که ماموریت رزمی این نیروها، طبق برنامه از پیش تعیین شده، قبل از به پایان رسیدن سال ۲۰۲۱، به اتمام رسیده است.
به گفته آقای الاعرجی، نیروهایی که در عراق باقی خواهند ماند از این پس، نقش آموزشی و رایزنی خواهند داشت.
هر چند آمریکا بیانیه مشاور امنیت ملی عراق را هنوز تایید نکرده اما یک روز پیش از آن، جان کربی، سخنگوی پنتاگون، گفت که واشینگتن «تعهدات خود را عملی خواهد کرد».
آقای کربی روز چهارشنبه افزود که تا پایان سال جاری میلادی دیگر هیچ نظامی آمریکایی در نقش نیروی رزمی در عراق وجود نخواهد داشت و ماموریت قوای باقیمانده به مستشاری تغییر خواهد یافت.
جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا و مصطفی کاظمی، نخستوزیر عراق، در توافقی که اواسط تابستان امسال امضا کردند، متعهد شدند که ماموریت جنگی نیروهای تحت رهبری آمریکا در عراق تا پیش از پایان سال ۲۰۲۱، به پایان برسد.
با این حال، مقامات امنیتی و همچنین برخی از دیپلماتهای غربی گفتهاند که اطلاق «عقبنشینی» به این تحولات، دقیق نیست و ممکن است «گمراه کننده» باشد زیرا از نظر شمار نیروهای آمریکایی مستقر در عراق تغییر چندانی رخ نخواهد داد.
آمریکا در آخرین سال ریاستجمهوری دونالد ترامپ در سال ۲۰۲۰، شمار نظامیان خود مستقر در عراق را به ۲۵۰۰ تن کاهش داد.
برخی مقامات غربی گفتهاند که در واقع از آن زمان، این نظامیان باقیمانده در عراق تنها در امور آموزش نظامی و رایزنی نظامی سهیم بوده و ماموریت رزمی چندانی نداشتهاند.
با این حال، شماری از ماموریتهای نظامی که در دوره اخیر از سوی نظامیان آمریکایی در عراق عملی شد، ایفای نقش فرماندهی نیروهای ائتلاف در مقابله با بقایای داعش بود.
در نخستین دور از استقرار نیروهای آمریکایی در عراق در سال ۲۰۰۳، با عنوان «مبارزه با ترور» که به صورت حمله به حکومت صدام حسین و ساقط کردن او از قدرت منجر شد، دهها هزار نظامی آمریکایی در عراق بودند. شمار آنها در سال ۲۰۰۷ به اوج خود رسید و بیش از ۱۷۰ هزار نظامی آمریکایی در سراسر عراق استقرار یافتند.
با این حال، در سال ۲۰۱۴ که داعش با تحرکات سریع، ارعاب و جنایات فجیع توانست در دورهای بسیار کوتاه بخشهای وسیعی از عراق و سوریه را تصرف کند، دور تازه استقرار نظامیان آمریکایی در عراق آغاز شد که تا کنون کمابیش ادامه یافته است.
غیر از ۲۵۰۰ نظامی آمریکایی، ارزیابی میشود که حدود ۹۰۰ نظامی دیگر، از چند کشور هنوز در عراق مستقر باشند.
آمریکا همچنین ۹۰۰ نظامی خود را در سوریه حفظ کرده است. دونالد ترامپ چند بار در صدد خارج کردن آخرین نظامیان آمریکایی از سوریه بود اما از جمله با فشارهای اسرائیل، از این تصمیم صرفنظر کرد.
داعش بخش بزرگی از نواحی عراق را که در اختیار داشت، در سال ۲۰۱۷ از دست داد و از سال ۲۰۱۹ نیز در سوریه تضعیف شد اما باقیمانده قوای داعش به تازگی دوباره در عراق فعال شدهاند و از جمله حمله به دهکدهها و شهرکهای اقلیم کرد را با کشتار فجیع، تکرار کردهاند.
مقامات اقلیم کرد عراق و همچنین دولت بغداد گفتهاند که کماکان نیازمند دریافت کمک تسلیحاتی و برخی یاریهای نظامی دیگر از قوای تحت رهبری آمریکا هستند تا با داعش مبارزه کنند.
از سوی دیگر، به نوشته الجزیره، خاتمه ماموریت رزمی قوای تحت رهبری آمریکا در عراق به دنبال سالها کارزار سیاسی گسترده نیروهای شیعی که بخشی از آنها سازمان حشدالشعبی هستند، رخ داده و میتواند یک پیروزی برای نیروهای متحد با ایران و حتی برای تهران محسوب شود.
نیروها و عوامل مخالف حضور آمریکا در عراق که مواضعی مشابه ایران دارند، از جمله موفق به تصویب قانون خروج نیروهای غربی از عراق شدهاند.
قانون مجلس عراق بعد از کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران و ابومهدی المهندس، معاون نیروهای حشدالشعبی، در عملیات آمریکایی در دی سال ۱۳۹۸، تصویب شد.
به نوشته الجزیره، برخی گروههای نزدیک به جناحهای هوادار ایران در عراق در دوره اخیر در فضای مجازی نسبت به احتمال بقای نظامیان آمریکایی در عراق پس از پایان سال جاری میلادی هشدار میدادند.