روز چهارم بهمن، مهراد عباد، عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران شکایت کرد که دامنه تحریم‌ها به «کشورهای دوست ما» از جمله چین، امارات و عراق هم کشیده شده است و آن‌ها نیز از تحریم‌های آمریکایی تبعیت می‌کنند و ارتباط خود را با ایران از نظر تجاری محدود کرده‌اند.
یک روز پیش از آن نیز خبر رسیده بود که ایالات متحده چندین بانک عراقی را که عمدتاً با ایران معامله می‌کنند، تحریم کرده است، زیرا این نگرانی وجود دارد که ارز از عراق به ایران ارسال شود.
خبرگزاری‌های مختلف ازجمله رویترز، در گزارش‌هایی تازه به چند و چون این مسئله پرداخته‌اند که ترجمه بخش‌هایی از این گزارش‌ها را در زیر می‌خوانید:
«تحت فشار واشینگتن برای جلوگیری از ورود دلار به ایران، نخست‌وزیر عراق روز شنبه نیروهای ویژه مبارزه با تروریسم را که تاکنون برای نبرد با شبه‌نظامیان اسلام‌گرا گسیل می‌شدند، به ماموریتی فرستاد تا دلالان قاچاق ارز به جمهوری اسلامی ایران را سرکوب کنند.
این نیروهای ویژه حین عملیات خود در کفه، یکی از سه بازار اصلی ارز عراق، حتی هدف تیراندازی از سوی افراد مسلح ناشناس قرار گرفتند.
بیشتر در این باره: تظاهرات صدها نفر در بغداد در اعتراض به افت ارزش دینار عراقیورشهای روز شنبه در بغداد به‌نوعی یک آزمون اولیه برای محمد السودانی است که در ماه اکتبر، پس از بیش از یک سال بن‌بست سیاسی در عراق، به نخست‌وزیری رسید و اکنون باید مسیر دیپلماتیک حساسی را طی کند.
نرخ برابری دینار عراق در برابر دلار از ماه نوامبر حدود ده درصد کاهش یافته و از یک هزار و ۴۷۰ به حدود یک هزار و ۶۲۰ دینار در برابر یک دلار رسیده است.
دلیل افت ارزش دینار عراق یا به عبارتی دیگر افزایش بهای دلار آمریکا، تصمیم وزارت خزانه‌داری و بانک مرکزی آمریکا در ماه نوامبر است که با هدف جلوگیری از مهاجرت دلار به ایران، انتقال دلار از حساب ذخیره ارزی عراق در بانک مرکزی آمریکا به بانک‌های خصوصی عراق را با شدت بیشتری کنترل می‌کند.
خبرگزاری‌ها اکنون خبر می‌دهند که اقدامات آمریکا برای توقف انتقال غیرقانونی دلار به ایران، اکنون تهران را برای تأمین دلار با مشکل مواجه کرده است.
عقیل الفتلاوی، یک قانونگذار شیعه عراقی، واشینگتن را به استفاده عمدی از مقررات جدید به عنوان یک حربه سیاسی متهم کرده و گفته است که «آمریکایی‌ها از محدودیت‌های سفت و سخت نقل و انتقال دلار به عنوان پیام‌های هشداردهنده‌ای به نخست‌وزیر کشور، آقای السودانی استفاده می‌کنند تا حواسش به همگام ماندن با منافع آمریکا باشد. پیام آمریکایی‌ها این است که اگر علیه ما کار کنی دولتت رفتنی است.»
یک مقام ارشد بانکی نیز گفت که ایالات متحده پیام روشنی به مقامات عراقی ارسال کرده است: «قوانین جدید را رعایت کنید وگرنه بانک مرکزی عراق با جریمه مواجه خواهد شد.»
السودانی برای اطمینان از اینکه درآمدهای نفتی و منابع مالی کشورش با محدودیت از سوی آمریکا مواجه نمی‌شود، به نظر مثبت واشینگتن متکی است و همچنین برای مبارزه با شبه‌نظامیان داعش به یاری واشینگتن نیاز دارد. اما او با پشتیبانی شبه‌نظامیان قدرتمند و تحت حمایت تهران به قدرت رسیده و بنابراین نمی‌تواند ایران را از خود براند.
شبکه‌های قاچاق
واحد پول ایران از زمان اعتراضات سراسری پس از کشته شدن مهسا امینی، حدود ۳۰ درصد ارزش خود را از دست داده است و جمهوری اسلامی برای تثبیت اقتصاد رو به وخامت خود به دلار نیاز دارد.
سال‌ها است که نهادهای مذهبی جمهوری اسلامی، از شرکت‌های صوری برپاشده در عراق و ترکیه و دیگر مناطق برای به دست آوردن دلارهای مورد نیاز خود جهت معاملات بین‌المللی و تأمین مالی گروه‌های نیابتی خود در سراسر خاورمیانه استفاده کرده‌اند.
دو مشاور بانک‌های خصوصی عراق که به‌طور منظم در جلسات بانک مرکزی این کشور شرکت می‌کنند و نخواستند نامشان فاش شود به رویترز گفتند که ایران حدود ۱۰۰ میلیون دلار در ماه از تاجران عراقی پول دریافت می‌کند.
بیشتر در این باره: یک عضو اتاق بازرگانی تهران: کشورهای «دوست» هم از تحریم‌های آمریکا تبعیت میکنندمقامهای امنیتی عراق نیز که تحت نظارت نخست‌وزیر این کشور هستند می‌گویند «شواهد روشنی» دارند مبنی بر اینکه قاچاقچیان به ویژه از اواسط ژانویه مقادیر زیادی دلار از بازارهای ارز بغداد می‌خرند و از طریق گذرگاه‌های مرزی به ایران قاچاق می‌کنند.
یک سرهنگ پلیس مرزی عراق، مستقر در مرز شلمچه در جنوب این کشور، به خبرنگاران گفت که ده‌ها قاچاقچی، دلار را از بازارهای ارز بغداد می‌خرند و دلارها را با کوله‌پشتی مدرسه منتقل کرده و پس از آن، در بسته‌بندی‌هایی با جیپ به ایران می‌رسانند.
ضربه به اقتصاد عراق
بر اساس محدودیت‌های جدید، بانک‌های عراقی باید از یک پلتفرم آنلاین برای افشای تراکنش‌های خود استفاده کنند و جزئیات مربوط به فرستنده و ذینفعان را فاش کنند. با این روش، مقام‌های آمریکایی می‌توانند به تراکنش‌های مشکوک اعتراض کنند.
نبیل المرسومی، استاد اقتصاد در دانشگاه بصره، به خبرنگاران گفت که این سیستم جدید، سرعت معاملات دلار را کاهش داده است.
تدابیر مبارزه با قاچاق کالا نیز معضلی را برای امور مالی عمومی ایجاد کرده است. به گفته مقامات بانکی، بانک‌هایی که از ثبت نام در پلتفرم آنلاین خودداری می‌کنند، برای خرید دلار به بازارهای آزاد بغداد متوسل شده‌اند و به دلیل پیشی گرفتن تقاضا از عرضه، بازار دچار کمبود شده است.
«جمعه الحلفی»، از فروشندگان ارز که در بازار کفه مستقر است به رویترز گفت که عرضه دلار به ایران و کشور متحد تحریم‌شده آن یعنی سوریه نیز به پول عراق آسیب می‌زند.
دینار عراق پیش از محدودیت‌های جدید فدرال رزرو ۱۴۷۰ دینار در ازای هر دلار فروخته می‌شد اما در ماه دسامبر و قبل از شروع سرکوب دلالان به حدود ۱۶۲۰ دینار برای هر دلار کاهش یافت.
درحالی که روز دوشنبه رئیس بانک مرکزی را به دلیل عدم انجام اقدامات لازم برای انطباق بازار مالی عراق با مقررات جدید دولت آمریکا برکنار کرد، همزمان در سخنرانی‌های تازه‌اش تلاش کرده است به مردم کشورش اطمینان دهد که پول و اقتصادشان از مقررات ایالات متحده در امان است.
اما هادی علی، حسابرس یک بانک خصوصی در بغداد با اظهار بدبینی نسبت به سخنان مقامات به رویترز گفت که «تقریباً تمام نقل و انتقالات دلار به طرف‌های وابسته به ایران ختم می‌شود و همه این را می‌دانند.»