همزمان با ادامه بحران در اورشلیم و چهارمین روز از عملیات سنگین متقابل نظامی اسرائیل و سازمانهای مسلح فلسطینی در غزه در بامداد روز پنجشنبه، در حالی که عید فطر فرا رسیده، خیابانها به محل زد و خوردهای هولناک خیابانی میان شهروندان یهودی و عرب اسرائیل و به کانون اصلی بحران مبدل شدهاند.
از یک سو اعراب در برخی شهرها به آتش زدن اماکن و اموال یهودیان ادامه داده و از سوی دیگر، گروههایی از مردان جوان یهودی در خیابانهای شهرها، مردان عرب را تا سر حد مرگ کتک میزنند.
رسانههای اسرائیل «جنگ خیابانی یهودیان و اعراب» را بحرانی خطرناکتر از جنگ کشورشان با سازمانهای فلسطینی نامیدهاند. روزنامه جروزالم پست روز پنجشنبه نوشت که «اسرائیل در هرج و مرج» فرو رفته است.
مجازاتهای خیابانی که به طرزی ناگهانی اینجا و آنجا درمیگیرد، در حالی است که دستکم در یک شهر اسرائیل، «وضعیت اضطراری» و مقررات «منع تردد شبانه» برقرار شده است.
رسانههای اسرائیلی و عرب برای این رویدادها، به طرزی گسترده واژه «لینچ» را به کار میبرند که به مفهوم «اعدام در ملاء عام و ضرب و جرح عامدانه به قصد کشت» است و معمولا برای ترساندن یا تنبیه غیرقانونی فرد یا گروهی در اقلیت توسط اکثریت انجام میشود.
«لینچ» کردنها ظاهرا بعد از آن شدت گرفت که یک مرد عرب در شهر مرکزی «لود» با گلوله یک مرد اسرائیلی کشته شد. ضارب اسرائیلی گفته که جانش «در خطر بوده است». وزیر امنیت اسرائیل از این ضارب حمایت کرد.
پس از خاکسپاری مرد مقتول عرب در «لود» با مشارکت صدها تن از اعراب شهر، شماری از رستورانها، کنیسهها و خودروهای شهروندان یهودی شهر، به طرزی مشکوک و همزمان به آتش کشیده شد.
پس از ورود دهها تن از یهودیان جوان عضو گروههای افراطی «لافامیلیا» و «لهاوا» به شهر «لود» و تشدید درگیریهای خیابانی، یعکوو شبتای، فرمانده پلیس اسرائیل، از سهشنبه شب دفتر کار خود را به این شهر منتقل کرد تا شخصا در تلاش برای آرام کردن اوضاع بکوشد.
در تصمیمی بیسابقه نیز، فرمانده ارتش و وزیر دفاع اسرائیل، از سهشنبه شب صدها تن از نظامیان عضو گارد مرزی را که در کرانه باختری مستقر بودند، به شهر «لود» منتقل کردند تا شاید با افزایش حضور نظامیان، شعله ناآرامیها فروکش کند.
اما روز چهارشنبه نه تنها «لود» آرام نشد، بلکه درگیریهای تن به تن، به صورت زدن به قصد کشت، به شهرهای شمالی، مانند «عکا» و شهر مرکزی مانند «بتیام» سرایت کرد.
یک مرد یهودی بامداد پنجشنبه در کنار یک مسجد «لود» با ضربات چاقو زخمی شد. مهاجمان احتمالا عرب بودند.
در شهر باستانی «عکا» یک مرد یهودی چهارشنبه شب از سوی شماری از اعراب بهشدت کتک خورد و مجروح شد.
شماری از اعضای گروههای یهودی «لافامیلیا» و «لهاوا» که چهارشنبه شب، به گفته خود، برای «زهر چشم گرفتن» از اعراب وارد خیابان مرکزی شهر «بتیام» شده بودند، یک مرد عرب را که راننده یک خودرو بود، از خودرو بیرون کشیده و در حالی که شبکه تلویزیونی «کان» رویدادها را پخش میکرد، او را بهشدت کتک زدند.
ضاربین گفتند که شنیده بودند این راننده عرب در صدد زیرگرفتن یهودیان بوده است.
خبرنگار شبکه «کان» از پلیس و شهردار «بتیام» پرسید که چرا در حالی که پلیس از قصد گروههای افراطی برای حضور در مرکز شهر خبر داشته، نیرویی در منطقه مستقر نکرده است. مهاجمان با شعارهای تند فریاد میزدند که تنها ما تعیینکننده اوضاع هستیم.
مرد مضروب عرب در آستانه مرگ، به بیمارستان انتقال یافته و حال او وخیم توصیف شد. پلیس بعدا خبر داد که شماری از مظنونین دخیل در این رویداد را «دستگیر کرده» اما برخی رسانههای اسرائیل در این امر تردید کردند.
ساعاتی بعد در بامداد پنجشنبه یک مرد عرب در خیابان «آگریپاس» در مرکز اورشلیم، با ضربات چاقو زخمی شد. یک مرد نمازگزار یهودی نیز که به سوی «دیوار ندبه» میرفت، بامداد پنجشنبه در شرق اورشلیم چاقو خورد. او نیز با حالی وخیم به بیمارستان انتقال یافت.
رسانههای اسرائیل گزارش میدهند که رویدادهایی از نوع حملات متقابل به یکدیگر از بامداد پنجشنبه در شهرهای دیگر، مانند «عکا» ادامه یافته و از جمله یک هتل در این شهر به آتش کشیده شده است. در شهر «طبریه» نیز که یهودیان و اعراب در آن زندگی میکنند، سواحل دریاچه از بیم کتککاریهای طرفین، بسته شد.
به نوشته جروزالم پست، دستکم ده تیپ از نیروهای گارد مرزی برای جدا کردن یهودیان و اعراب در این حملات خیابانی، در چند شهر دیگر مستقر شدند. تایمز اسرائیل نیز خبر داد که واحدهای گشتزنی گارد مرزی در خیابانهای شهرها مامور گشتزنی شدهاند تا یهودیان و اعراب را از یکدیگر جدا کنند.
حدود یک چهارم از ساکنان اسرائیل را اعراب تشکیل میدهند که خود را فلسطینی میدانند. در جریان تشدید درگیریهای هفته گذشته میان پلیس اسرائیل با ساکنان محله «شیخ جراح» و سپس ناآرامیهای گسترده در «حرم شریف» در شرق اورشلیم، اعراب ساکن اسرائیل با فلسطینیان ابراز همبستگی کردند.
بیشتر در این باره: سومین روز عملیات متقابل فلسطینیها و اسرائیل؛ «شش فرمانده حماس کشته شدند»در میان سکوت نسبی بسیاری از سیاستمداران اسرائیلی در برابر فجایع خیابانی، بهویژه از سوی یهودیان علیه اعراب، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر دولت انتقالی، اولین مقام این کشور بود که ضمن محکوم کردن بسیار شدید حملات برنامهریزی شده جوانان یهودی به مردان، این رفتار را به سمی خطرناک برای زندگی مشترک یهودیان و اعراب تشبیه کرد.
وی خطاب به یهودیان درگیر در این «لینچ» کردنها گفت حتی اگر خونتان به جوش میآید، نباید به چنین اعمال وحشیانهای دست بزنید. تنها قانون باید در کشور حاکم باشد.
بنی گانتز، وزیر دفاع اسرائیل، نیز با احساس خطر از عقوبت گسترش این رویدادها، بامداد پنجشنبه با انتشار یک کلیپ در شبکههای اجتماعی خود گفت که خطر این حملات خیابانی برای جامعه اسرائیل، از حملات راکتی حماس به اسرائیل، بیشتر است و آینده زندگی دو قوم در کنار یکدیگر را با مخاطره جدی روبهرو کرده است.
آقای گانتز درخواست بنیامین نتانیاهو برای استقرار نیروهای ارتش را در همه شهرهایی که اعراب و یهودیان در آن در کنار هم زندگی میکنند، رد کرده و آن را مایه تحریک بیشتر دانسته است.
رئوون ریولین، رئیس جمهوری اسرائیل، که ابتدا حریقها علیه اموال یهودیان در شهر «لود» را به «پوگرومهای سرزمینهای بیگانه» علیه یهودیان تشبیه کرده بود، چهارشنبه شب و در پی تشدید حملات اسرائیلیان به مردان عرب، این فجایع را نیز قویا محکوم کرده و مایه شرمساری نامید. وی رهبران و منتفذین عرب را نیز به تلاش برای فروکش کردن این بحران تشویق کرد.
تشدید درگیریهای داخلی یهودیان و عربهای شهروند اسرائیل با عید فطر و ادامه حملات راکتی از غزه به بسیاری از شهرهای اسرائیل و حملات سنگین هوایی اسرائیل به اهداف متعدد در غزه همزمان شده است.
اما با وجود درخواست جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، در گفتوگوی تلفنی چهارشنبه شب از بنیامین نتانیاهو، برای «پایان دادن زودتر به این بحران»، کابینه امنیتی اسرائیل نیمه شب چهارشنبه در نشستی به رهبری آقای نتانیاهو، تصویب کرد که ارتش عملیات سنگینتری علیه غزه انجام دهد.
با وجود این، برد راکتهایی که فلسطینیان غزه در بامداد پنجشنبه به دهها شهر و نقطه در اسرائیل شلیک کردند، غیر از تلآویو که قطب اقتصادی اسرائیل است، برای اولین بار نقاطی مانند «عمک ایزرائل» در حومه شهر حیفا در شمال اسرائیل را هدف قرار داد. این طولانیترین برد راکت شلیک شده از غزه به سوی یک منطقه اسرائیل است.
در این بحران تاکنون در طرف اسرائیلی هفت تن، شامل یک سرباز کشته و بیش از ۱۲۰ نفر زخمی شده، و در طرف فلسطینی، تا بامداد پنجشنبه ۸۳ تن در غزه کشته و ۴۸۷ تن زخمی شدند.
از سوی دیگر، در یک تجمع عظیم، حدود ۲۰۰ هزار فلسطینی بامداد پنجشنبه در «حرم شریف» نماز عید فطر را به جای آوردند. بحران امنیتی در اورشلیم در جریان نماز فطر تا حد زیادی فروکش کرده بود.