واکنش ها در اسرائیل به تشدید تنش بین آمریکا و ایران

گارد ساحلی امارات در نزدیکی یک نفتکش در ساحل فجیره

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، بارها گفته است از زمانی که جامعه جهانی در شادی دستیابی به برجام سرمست بود، این تنها دولت او بود که در انزوای کامل، با این توافق مخالفت می‌کرد؛ نتانیاهو به تازگی چند بار نیز آشکار و پنهان خروج آمریکا از برجام را نتیجه تلاش‌ خود دانست.

آمریکا «نزدیک‌ترین هم‌پیمان» اسرائیل است و نتانیاهو همین هفته تکرار کرد که اسرائیل «هرگز دوستی نزدیک‌تر از دونالد ترامپ از زمان ورود او به کاخ سفید نداشته است». ایران از منظر نتانیاهو و دولتش، «تهدید حیاتی» برای اسرائیل است؛ بسیاری از امور اسرائیل در سال‌های گذشته حول سیاست مقابله با ایران تنظیم شده است.

از روزهای گذشته که بحران میان آمریکا و ایران در خلیج فارس تشدید شده و سران جهانی نیز آشکارا نسبت به احتمال درگرفتن جنگ، حتی در نتیجه یک اشتباه ناخواسته از سوی یکی از طرفین، ابراز نگرانی کرده‌اند، مقامات رسمی اسرائیل کمترین اظهار نظر علنی را در خصوص این بحران بیان کرده‌اند. اما تحلیلگران و رسانه‌های اسرائیلی در خصوص سیر این بحران تا حال چه گفته‌ و نوشته‌اند؟

یک روز پس از انتشار خبر «خرابکاری» بامداد یکشنبه ۲۲ اردیبهشت در چهار کشتی سعودی و اماراتی در بندر فجیره، یووال اشتاینیتز، وزیر انرژی اسرائیل، اولین دولتمردی بود که دوشنبه ۲۳ اردیبهشت در مصاحبه با وبسایت وای.نت بعید ندانست که آتش تشدید بحران آمریکا و ایران به دامان اسرائیل نیز بیفتد و حزب‌الله لبنان و جهاد اسلامی فلسطین، که نزدیک‌ترین مناسبات را با ایران در میان گروه‌های «محور مقاومت» دارند، به حملات راکتی علیه اسرائیل اقدام کنند.

یک روز بعد، در آیین نخستین سالروز انتقال سفارت آمریکا به اورشلیم در روز سه شنبه ۲۴ اردیبهشت، در حالی که دیوید فریدمن، سفیر آمریکا سفارت را «معبد (مقدس)» جدید در این شهر باستانی نامید و نیز گفت که اسرائیل در جبهه خدا قرار دارد و آمریکا حامی آن خواهد بود، بنیامین نتانیاهو، به نوشته معاریو، تاکید کرد که کشورش و آمریکا «شریک هدف یکدیگر در توقف تجاوزگری ایران» هستند و از کشورهای منطقه و جامعه جهانی نیز خواست در کنار آمریکا در برابر ایران بایستند.

آن‌گاه شبکه ۱۳ تلویزیون اسرائیل شامگاه چهارشنبه ۲۵ اردیبهشت، گزارش داد که نتانیاهو سران ارتش و بلندپایگان نهادهای اطلاعاتی و امنیتی کشورش را به نشستی در این روز برای بررسی بحران ایران و آمریکا فرا خوانده و پس از مطرح شدن این ارزیابی که اصابت راکت‌ از سوی شبه نظامیان هم‌پیمان با ایران در سوریه و عراق علیه اسرائیل در آینده نزدیک نخواهد بود، خروجی این جلسه یک دستور نتانیاهو به مسئولان همه نهادهای کشورش بوده است؛ اسرائیل را از این تنش جدا نگاهدارید و اگر بحران وخیم‌تر نیز شد، پای اسرائیل را از آن هر چه بیش‌تر دور کرد.

گزارش‌های رسانه‌ای منطقه ادعا کرده بود اسرائیل پیش‌تر اطلاعاتی در خصوص تحرکات آتی ایران در منطقه در اختیار آمریکا گذاشته بود که در نتیجه آن، موعد اعزام ناو آبراهام لینکلن و بمب افکن‌های بی-۵۲ به منطقه به جلو افتاد؛ این مدعیات می‌گفت، ظاهرا عمار حکیم، از شخصیت‌های با نفوذ شیعه عراقی با گوش خود این خبر را از زبان یک مقام آمریکایی شنیده است؛ حتی اگر انتساب این گفته بهآقای حکیم نادرست بوده، اما یک چیز حقیقت بود؛ عمار حکیم در روزهای گذشته نزد امیر کویت رفت تا پیشنهاد میانجی‌گری عراق و کویت برای جلوگیری از تشدید بحران را بررسی کند.

پیش از منابع عربی کم اعتبار، شبکه ۱۳ تلویزیون اسرائیل که گزارشگران نظامی و سیاسی آن کانال‌های ارتباطی نزدیکی با مقامات اسرائیل دارند، نخستین منبعی انتشار این گزارش بود که موساد، سازمان جاسوسی و ماموریت‌های ویژه اسرائیل، کاخ سفید را (ظاهرا در آخرین روزهای فروردین) در جریان طرح ایران برای حملات خرابکاری علیه اهداف آمریکایی در منطقه گذاشت. به نوشته تایمز اسرائیل، شبکه ۱۳ این کشور گفته بود که مئیر بن شبات، مشاور امنیت ملی، خود شخصا این اطلاعات را به دیدار با مقامات آمریکایی در کاخ سفید برد.

دو روز پیش از یکشنبه ۲۲ اردیبهشت، که ظاهرا در ساعت ۴ بامداد آن روز قایق‌های هدایت شونده از سوی عوامل ناشناس بمب‌هایی را به زیر سطح کشتی‌های سعودی و اماراتی در فجیره چسباندند و سپس با نظارت قایق‌های دیگر از محل دور شدند، شبکه ۱۳ تلویزیون اسرائیل شامگاه جمعه ۲۰ اردیبهشت در گزارشی گفت که «ایران حمله به تاسیسات نفتی سعودی را بررسی کرده است».

این شبکه اسرائیلی با استناد به منابعی که نام آن‌ها را نبرد، گفت ایرانی‌ها اقدامات خشونت بار متعددی را علیه آمریکایی‌ها و هم‌پیمانان آن‌ها در خلیج (فارس) بررسی کردند ولی متوجه شدند که برخی از این تدابیر ممکن است بسیار خطرناک باشد اما هدف قرار دادن تاسیسات نفتی سعودی هم کم خطر است و هم این‌که باعث افزایش بهای نفت خواهد شد و درآمد ایران را از نفت اندکی که هنوز صادر می‌کند، بیش‌تر خواهد کرد.

بخش انگلیسی تایمز اسرائیل نیز با استناد به گزارش شبکه ۱۳ کشورش، و بر اساس منابع اطلاعاتی «عربی» بدون نام افزود، در حاکمیت ایران حول حمله به آمریکا و هم‌پیمانان آن از جمله هدف قرار دادن اسرائیل اختلاف نظر درگرفته و در حالی که برخی از فرماندهان سپاه پاسداران حامی این تفکر بوده‌اند، برخی دیگر از سران ایران عملی شدن این پیشنهاد را به منزله «خودکشی» دانسته‌اند.

بیشتر در این باره: «مشارکت» آمریکا، فرانسه و نروژ در تحقیقات درباره حمله به کشتی‌ها در امارات

گادی آیزنکوت، که تا چند ماه پیش فرمانده ارتش اسرائیل بود، چهارشنبه ۲۵ اردیبهشت در موسسه واشینگتن در پایتخت آمریکا باگفتن این‌که اظهاراتش بر اساس تجربیات اوست و نه اطلاعات قطعی، تاکید کرد که خرابکاری فجیره کار ایران بوده است؛ به گزارش صدای آمریکا، ژنرال ذخیره آیزنکوت افزود، حتی اگر بمبگذاری در کشتی‌های پهلو گرفته در بندر صادرات نفت امارات به دست عوامل نیابتی ایران صورت گرفته باشد، ایران در پشت پرده آن است.

رون بن ییشای، خبرنگار اسرائیلی امور نظامی، سه شنبه ۲۴ اردیبهشت در وبسایت وای.نت نوشته بود ایرانی‌ها با تحرکات اخیر خواستند این پیام را برسانند که «زمانی که تهدید می‌کنند، جدی هستند». وی با نسبت دادن تحرکات اخیر خلیج فارس به «جناح تندرو» در ایران، افزود که هر اشتباه عملیاتی یا سوبرداشت از پیام و نیت طرف مقابل در این بحران ممکن است اوضاع را وخیم کند اما ایران بسیار محتاط خواهد بود زیرا می‌داند که درگیرشدنش با اسرائیل به ویرانی سوریه، لبنان و غزه منجرخواهد شد و این چیزی نیست که ایران بخواهد.

به نوشته بن ییشای، حسن نصرالله، دبیر کل حزب‌الله نیز تاکید کرده که خواهان جنگ نیست؛ بشار اسد هم در صورت ورود ایران به جنگ امتیازات زیادی برای باختن دارد و بنابراین، تنها کسی که تحرکات احتمالی او ممکن است خطر را افزایش دهد، زیاد نخاله، دبیر کل جهاد اسلامی فلسطین در غزه است که با هماهنگی و بودجه ایران کار می‌کند و سازمان او همین روزها عامل یک درگیری کوتاه نظامی با اسرائیل بود.

این کارشناس نظامی اسرائیلی بعید ندانسته که تهران و واشینگتن، حتی در صورت تشدید بحران فیمابین، مانند مذاکرات دونالد ترامپ با کیم جونگ اون رهبر کره شمالی، سرانجام به پای میز مذاکره بیایند ولی اصطکاک‌های خلیج فارس و اطراف آن هر لحظه ممکن است مانند بشکه باروت دامن منطقه را بگیرد و در چنین وضعی، هر دو طرف و به تبع آن دیگران نیز گرفتار عواقب یک شرایط غیر مترقبه شوند.

عاموس هرئل، کارشناس نظامی و سیاسی خاورمیانه، نیز این هفته در هاآرتص نوشته بود «اسرائیل تا حال به طور مستقیم درگیر بحران خلیج (فارس) نشده (ولی) به نظر می‌رسد که اقدامات (دونالد) ترامپ در منطقه تا حد زیادی ضمن هماهنگی با نخست وزیر بنیامین نتانیاهو صورت می‌گیرد و او مرتبا در جریان گام‌های آمریکا قرار می‌گیرد. استنباط اورشلیم این است که در صورت تشدید مشت زنی‌ها (میان ایران و آمریکا) نه اسرائیل، بلکه عربستان و امارات در سیبل فوری ایرانی‌ها باشند».

عاموس هرئل نیز مانند رون بن ییشای بعید نمی‌داند که در میان تمامی گروه‌های نیابتی وابسته به ایران، جهاد اسلامی فلسطین، حتی در حالی که فلسطینیان در نتیجه درگیری نظامی اخیر با ارتش اسرائیل قول دریافت نیم میلیارد دلار پول از قطر گرفتند، وضع را وخیم کند، آن هم در روزهای حساسی که فلسطینی‌ها تظاهرات سالروز ایجاد اسرائیل را با نام «یوم النکبه» (به عربی: «روز فاجعه») برگزار می‌کنند و اسرائیل هم میزبان مسابقات موسیقی یورو ویژن در تل‌آویو است.

اما ژنرال ذخیره یوسی کوپرواسر، رییس پیشین سازمان اطلاعات نظامی ارتش، در روزنامه اسرائیل هیوم، نزدیک به دولت نتانیاهو، نوشته است ایران بر سر دو راهی است. به نوشته وی، ترجیح تهران صبوری تا روی کار آمدن رییس جمهوری دیگری در کاخ سفید است اما آمریکا می‌خواهد ایران را از تعادل روانی خارج کند تا تهران پیش از آغاز کارزار ترامپ برای دور دوم ریاست جمهوری‌اش تصمیم بگیرد و به مسیر مذاکره وارد شود.

به نوشته کوپرواسر، که دوره‌ای هم مدیرکل وزارت راهبردی بوده، اسرائیل در تلاش جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح اتمی باید آمریکا را تقویت کند و لذا باید برای رو در رو شدن با عواقب این بحران و دست اندازی احتمالی گروه‌های نیابتی ایران مانند حزب‌الله، جهاد اسلامی فلسطین و حماس آماده باشد.

در پاسخ به این پرسش شبکه دولتی «کان» اسرائیل که آیا روی ایرانی‌ها به سوی تشدید بحران با آمریکا است؟ و خط قرمز آمریکا برای آغاز یکحمله علیه ایران چیست؟، ژنرال ذخیره آهارون زئوی فرکش، رییس پیشین سازمان اطلاعات نظامی ارتش اسرائیل پنجشنبه ۲۶ اردیبهشت گفت، جنگ تنها در صورتی آغاز خواهد شد که برای مثال دونالد ترامپ در اتاق بیضی شکل کاخ سفید به بنیامین نتانیاهو بگوید: چراغ سبز لازم را از من برای آغاز عملیات داری. به این معنی که آمریکا مایل به ورود به جنگ نیست اما اگر اسرائیل مجری آن باشد، با آن کنار خواهد آمد.

هم‌زمان با بحران خلیج فارس و در حالی که واتزآپ گزارش روزهای اخیر فایننشال تایمز را در خصوص رخنه شرکت سایبری اسرائیلی ان‌اس‌او به واتزآپ تایید کرد و برخی کارشناسان در ادعاهایی شاید بی‌پشتوانه مدعی شدند که ایران عمدتا در سیبل این نفوذ بوده‌‌، و واتزآپ کاربرانش را به استفاده از آخرین روایت این پیام رسان دعوت کرد، وای.نت در اسرائیل نوشت که مردم این کشور از رهگذر این ماجرا «آسیبی ندیده‌اند». واتزآپ محبوب‌ترین پیام رسان اسرائیلیان است.