تصمیم بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل در روز دوشنبه ۱۸ شهریور به «افشاگری» در مورد سایت «تولید و توسعه سلاح اتمی» در شهرستان آباده در ایران، با وجود بازتاب گسترده در جهان، با انتقادهای گسترده سیاستمداران رقیب در صحنه سیاست کشورش روبه‌رو شد.
از آنجا که نتانیاهو، رهبر حزب حاکم لیکود و یکی از دو نامزد اصلی پست نخست وزیری، تنها هشت روز مانده به انتخابات پارلمانی کشورش این «افشاگری» را انجام داد، رقیبان داخلی او را به «سو استفاده از اطلاعات محرمانه اسرائیل به حساب تقویت جایگاهش در انتخابات» متهم کردند.
نتانیاهو دوشنبه با حضور در وزارت خارجه اسرائیل گفت بر اساس اسناد آرشیو هستهای ایران (که زمستان ۱۳۹۶ از ایران ربوده شد و به اسرائیل انتقال یافت)، ایران اقدام به برپایی سایت «تولید و توسعه سلاح اتمی» در آباده کرد اما بعد از آن‌که پی برد اسرائیل از این راز آگاه است، این سایت را تخریب کرد.
بیشتر در این باره: نتانیاهو: ایران پس از اطلاع اسرائیل از تأسیسات هستهای «آباده» آن را نابود کردنتانیاهو دو عکس ماهواره‌ای از محلی را نشان داد که یکی تاریخ اواخر ژوئن ۲۰۱۹ و دیگری اواخر ژوئیه ۲۰۱۹ به روی آن نوشته شده بود؛ در تصویر تازه‌تر، تاسیسات این محل تخریب شده بود.
او خطاب به «دیکتاتوری ایران» گفت «ما شما را تعقیب می‌کنیم؛ می‌دانیم که شما چه زمانی و در کجا دارید چه کار می‌کنید».
در واکنش وزیر خارجه جمهوری اسلامی ضمن رد این موضوع بار دیگر گروهی دربرگیرنده نخست‌وزیر اسرائیل را متهم کرد که خواهان «راه‌اندازی جنگ» هستند.
بیشتر در این باره: واکنش ظریف به سخنان نتانیاهو درباره سایت آباده: تیم ب خواهان راه اندازی جنگ استدر هر صورت نتانیاهو در روزهایی اقدام به این «افشاگری» کرده که حساسیت جهانی به برنامه هستهای ایران تشدید شده است.
اما رقیبان داخلی نتانیاهو نگاه کاملا متفاوتی به ماجرا دارند؛ به نوشته تایمز اسرائیل، اوپوزیسیون معتقد است که نتانیاهو به خاطر اهداف سیاسی شخصی، امنیت کشور را به حراج گذاشته است.
انتقاد مخالفان داخلی
از بامداد دوشنبه که خبرنگاران اسرائیلی در توییترهای خود نوشتند که نتانیاهو در حال بررسی این امر است که «یک افشاگری مهم» در مورد ایران داشته باشد، به‌ویژه چهار شخصیت اصلی در حزب رقیب آبی-سفید با حضوری فعال در رسانه‌های کشورشان گفتند، نتانیاهو برای جبران شکست‌های سیاسی داخلی، می‌خواهد «جبران مافات» کند.
سه تن از چهار مهره اصلی در حزب آبی-سفید، روسای ستاد ارتش اسرائیل بوده‌اند؛ ژنرال‌ها موشه یعلون، گابی اشکنازی و بنی گانتز. آنها همراه یائیر لاپید مهره اصلی دیگر این حزب ابراز «اطمینان» کردند که نتانیاهو بخاطر شکست‌اش در بامداد دوشنبه در تصویب لایحه نصب دوربین در پای صندوق‌های رای در انتخابات، افشاگری از اسناد اتمی ایران را از «کلاه شعبده‌بازی‌اش بیرون کشید».
به نوشته وای.نت، بنی گانتز رهبر آبی-سفید گفته سوءاستفاده نتانیاهو از اطلاعات امنیتی محرمانه برای تبلیغات، نشان از «نقص سنجش او» دارد. به ادعای گانتز، «نتانیاهو، در این آخرین روزهای نخست‌وزیری‌اش، همچنان تنها نگران نتانیاهو است».
یائیر لاپید نیز به شبکه ۱۲ تلویزیون اسرائیل گفت «اقدام هولناک نتانیاهو به‌دور از مسئولیت ملی است؛ موضوع هستهای ایران نمی‌تواند دستمایه کارزار انتخاباتی باشد».
انتخابات اسرائیل در پی تلاش‌های نافرجام برای تشکیل دولت در راه است و نتانیاهو در رقابت برای حفظ پست نخست‌وزیری‌ست.
ژنرال موشه یعلون نیز در این روز در یک نشست ضد ترور در هرتزلیا گفت «من خودم مبتکر سیاست ابهام در خصوص اقدامات اسرائیل (در ارتباط با ایران) بوده‌ام اما وقتی شما قبول مسئولیت می‌کنید؛ طرف مقابل خود را ملزم به واکنش می‌بیند».
رویتال سوید از مسئولان کارزار حزب کارگر نیز گفت «همه ما در مبارزه با اتم ایران متحد هستیم اما معلوم نیست چه ضرورت فوری امنیتی در فاش کردن اطلاعات محرمانه کشور، هشت روز مانده به انتخابات، وجود داشت و آن هم ساعاتی پس از آن‌که نتانیاهو در اصرارش برای نصب دوربین در پای صندوق‌های رای شکست خورد».
اردوگاه دموکراتیک نیز در بیانیه‌ای نوشت، نتانیاهو «بعد از شکست‌های داخلی، دوباره به بخش محبوبش یعنی امور ایران چسبید اما بهتر است که این مظنون به فساد و نقض سوگند از دستبرد به مقدسات امنیتی اسرائیل خودداری کند».
رون بن ایشای گزارشگر کارکشته امور نظامی اسرائیلی دوشنبه شب در وای.نت «مخاطرات» این «افشاگری زودهنگام» را برشمرد و بعید ندانست که نتانیاهو بخاطر انتخابات هفته آینده به این کار اقدام کرد؛ به‌نوشته آقای بن ایشای، دولت اسرائیل برای اثبات این مدعای خود به اسناد بیش‌تری نیازمند است اما به خاطر شتابزدگی در افشای آن، ممکن است به سختی بتواند مستندات دیگری برای ارائه به قدرت‌های جهانی به‌دست آورد.
رون بن ایشای افزود، عدم ارائه مستندات دیگر در این ارتباط، انگیزه‌ای خواهد شد که اسرائیل و نتانیاهو را به «فیک نیوز» («اخبار جعلی») متهم کنند.
واکنش به انتقادها
از سوی دیگر، رسانه‌های اسرائیل به نقل از یک «مقام سیاسی» (به احتمال زیاد از دفتر نخست وزیری) در واکنش به موج انتقادها از او نوشتند، نتانیاهو پس از «مشورت با کارشناسان» به افشاگری جدید در ارتباط با ایران اقدام کرد.
به نوشته وای.نت، این «مقام سیاسی» گفت «کارشناسان امور همان‌گونه که به نتانیاهو توصیه کرده بودند ماجرای تورقوزآباد را برملا کند، به او توصیه کردند که پس از کنفرانس خبری مدیر کل موقت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ماجرای آباده را افشا کند».
کورنل فروتسا مدیرکل موقت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یک روز پس از سفر به تهران و دیدار با مقامات ارشد ایران، دوشنبه در وین مقطع کنونی را «حیاتی‌ترین زمان» نامید و تهران را به همکاری فرا خوانده بود.
تمرکز دوباره نگاه جهانی به برنامه هستهای ایران، از جمله به این دلیل است که ایران در چارچوب مرحله سوم از کاهش تعهدات هستهای برای بیان ناخشنودی از ناتوانی اروپا در اجرای تعهدات نسب به برجام، نصب سانتریفیوژهای نسل جدید را در دست اقدام دارد و از جمعه گذشته نیز گازرسانی به سانتریفیوژها را آغاز کرده است.
نتانیاهو پیش‌تر گفته بود که برای قانع کردن دونالد ترامپ به خروج آمریکا از برجام دستور پرخطر خروج اسناد هستهای ایران را از «شورآباد» و انتقال آن به تل‌آویو صادر کرد و افشاگری او در اوایل اردیبهشت سال گذشته، آقای ترامپ را به خروج آمریکا از برجام «متقاعد کرد».
آقای ترامپ از نخستین دوره کارزار انتخاباتی‌اش قول خروج از برجام را به عنوان «بدترین توافقی که در عمرش دیده» داده بود.
در راستای کارزار فشار حداکثری؟
در شرایطی که دونالد ترامپ در دوره اخیر پی در پی تاکید دارد که آماده دیدار با حسن روحانی رییس جمهوری ایران است، و نظر به این‌که نتانیاهو آشکارا گفت در جایگاهی نیست که به رییس جمهوری آمریکا بگوید با روحانی دیدار کند یا نه، این احتمال مطرح است که «افشاگری» تازه او در مورد ایران، تلاشی در وهله نخست، با هدف دور کردن آمریکا از هر نوع نرمش در قبال ایران باشد.
چه بسا که نتانیاهو در سخنان دوشنبه خود خطاب به «جامعه جهانی» (که منظور او احتمالا آمریکا بود) گفت که «تنها سیاست مورد نیاز در قبال ایران فشار، فشار و فشار است».
رون بن ایشای، گزارشگر امور نظامی اسرائیل، هم فاش کرد که نتانیاهو اطلاعات آباده را پنجشنبه گذشته هم به مارک اسپر، وزیر دفاع آمریکا، و هم به بوریس جانسون، نخست وزیر بریتانیا در سفرش به لندن داد و یکی از اهدافش برهم زدن قصد ترامپ برای دیدار با حسن روحانی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد بود.
با وجود این، آقای ترامپ چند ساعت بعد از «افشاگری» نتانیاهو، بدون اشاره به آن، در جمع خبرنگاران کاخ سفید گفت «مشکلی با دیدار با حسن روحانی ندارد».