در کشوری که از نخستین ساعات سحرگاه تا نیمهشب، تقریبا تمامی شبکههای رادیویی و تلویزیونی عباراتی مانند «خطر ایران»، «ایرانیها دارند میآیند» و «ایرانی ها پشت پرده این یا آن عملیات هستند» را تکرار میکنند، و نام ایران شوربختانه در هر تداعی منفی، تیتر روزنامههای چپ و راست و میانه است، نشستن روبهروی دوربین خبرگزاری رویترز و سر دادن فریاد «ایران، ایران» و نیایش برای موفقیت «بچههای ایران» کار آسانی نیست.
خبرگزاری رویترز این روزها فیلم و تصاویری از چند نسل از یک خانواده قدیمی از یهودیانی را منتشر کرده است که ریشه و تبار ایرانیشان به دهها سال قبل بازمیگردد؛ نگاه این خانواده به مسابقه فوتبال ایران و اسپانیا در جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه.
این خانواده، یک خانواده مشهور از یهودیانی هستند که اجدادشان از اصفهان بودهاند؛ پدر خانواده بیش از ۶۰ سال از عمر نزدیک به ۸۰ سالهاش را در اسرائیل گذرانده است؛ فرزندان و نوهها و نبیرههایش اما با گذشت این همه سال، از دید دیگر اسرائیلیها، هنوز «پارسی» محسوب می شوند.
آقای صیون خاسید، کسی که از کار برقکشی به یکی از بزرگترین مقاطعهکاران ساخت و ساز در اسرائیل مبدل شده و برجهای رفیع او در اورشلیم این روزها چشم هر کسی را خیره می کند و کیفیت و سطح زندگی بالاتری نسبت به گذشته، در ساختمانسازی برای اسرائیلیها ارائه کرده است، به تازگی به ریاست سازمان عالی یهودیان ایرانیتبار ساکن اسرائیل نیز انتخاب شده است.
حال، مردی که این سن و سال و تجربه و موفقیت کسب و کار را نیز دارد اما هنوز عاشق فوتبال است با کتب مذهبی یهودی در دست و در حال نیایش، در کنار فرزندان و چند تن از دوستان خانوادگی دارد مسابقه فوتبال ایران و اسپانیا را میبیند و فریادهای «ایران، ایران» سر میدهد.
از شدت هیجان تقریبا نمی تواند بنشیند و زمان گل زدن اسپانیا مانند کودکان دستانش را بر چشم می گذارد تا این «صحنه دلخراش» را نبیند و دلش نسوزد.
او به عبری به رویترز می گوید که امیدوار است که رهبران دو کشور ایران و اسرائیل نیز با خرد رفتار کنند و «همین امسال» با یکدیگر دیدار کنند تا این خصومت بیهوده پایان پذیرد. آقای خاسید خوشحال است که دوربین های رویترز شادمانی او و خانواده اش را در حال دیدن مسابقه ثبت می کنند.
یکی از مهمانان خانواده به رویترز می گوید که او الزاما طرفدار تیم فوتبال ایران نیست و شخصا هوادار تیم اسپانیا است اما به شوخی به رویترز میگوید که به میزبانان خانه این را نگوید.
دوربین در ویلای شلومو، پسر بزرگ آقای سیون خاسید، نگاه ایرانیزادگان به مسابقه را ثبت میکند؛ پسر خانواده مرد ۵۰ ساله ای است که خود در اسرائیل به دنیا آمده و در کارهای ساختمانسازی یاور پدر است، اما فرزندان و عروس خانواده او نیز در دید همه «پارسی» به حساب می آیند.
شبکه تلویزیون سراسری اسرائیل این روزها در هر مسابقه جام جهانی، گزارشگران خود را به میان یهودیان طرفدار تیم های مختلف می فرستد که عمدتا در بار یا رستورانی نشسته و با هم مسابقه را نگاه می کنند.
پدر خانواده بیش از ۶۰ سال از عمر نزدیک به ۸۰ سالهاش را در اسرائیل گذرانده است؛ فرزندان و نوهها و نبیرههایش اما با گذشت این همه سال، از دید دیگر اسرائیلیها، هنوز «پارسی» محسوب می شوند.
در مسابقه دوم تیم ایران که با اسپانیا بود، گزارشگر این شبکه با تعجب می گوید: باور نمیکنید، چند «پارسی» پیدا کرده ام که دارند از تیم ایران حمایت می کنند! از آنها می پرسد که چرا حامی تیم ایران هستند؟ نمی توان گفت که گزارشگر شاد و شنگول، سر شوخی دارد یا با کمی لحن توبیخ این سوال را میکند.
در پاسخ به پرسش گزارشگر اما، گروه «پارسی» که پرچم شیر و خورشید در دست دارند، مجبور می شوند توضیح بدهند که با وجود دشمنی ایران و اسرائیل، آنها ایرادی نمی بینند که در مرکز اسرائیل، برای تیم ایران ابراز احساسات کنند.
این پرسش از اسرائیلی هایی که با پرچم فرانسه، برزیل، روسیه، آرژانتین و دهها کشور دیگر برای تیم زادگاه خود یا والدینشان احساسات نشان می دهند، شاید نشده باشد چون رهبران فرانسه و برزیل و آرژانتین ندای نابودی اسرائیل سر نداده و روزشمار نابودی اسرائیل را در کشور خود نصب نکرده اند.
حتی یهودیان نسل چندم از مراکشی های ساکن اسرائیل این روزها به روسیه رفته و برای تیم مراکش ابراز احساسات می کنند و کسی ابرو بالا نمی اندازد.
حال آقای صیون خاسید، رئیس سازمان ایرانیتباران اسرائیل، به رویترز می گوید، درست است که ۶۰ سال است ینجا هستم؛ اما حتی لحظه ای زادگاه خود را از یاد نبرده ام؛ کشوری که ما را بزرگ کرد؛ کشوری که در آن پرورش یافتیم و آموزش گرفتیم؛ ما هنوز هم که هنوز است ایران را دوست داریم.
به گفته او، برقراری صلح میان اسرائیل و ایران، در راستای منافع تمام ایرانیها، و خدمتی به تمامی بشریت است.
برخی از ایرانیان یهودی ممکن است تا قبل از آمدن، برای زندگی در اسرائیل «یک رویا» داشته اند، و هنوز خود را پل دوستی دو ملت بدانند و آن را مرتب در گفتمانشان تکرار کنند، اما در چنبره سیاست خصمانه حکومت زادگاهشان با حکومتی که ساکن آن شده اند، بی آن که تقصیری داشته باشند، گرفتار آمده اند؛ گرفتاری که این روزها سخت تشدید شده و گاه برخی روزها نیز بوی نزدیک شدن به جنگ از آن می آید.
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، این روزها ضمن آن که با لحن قاطع و بی وقفه سران حکومت ایران را مورد عتاب قرار می دهد و اکثر تلاش دولت او و سفرها و ملاقات هایش در سطح جهان همگی برای به شکست کشاندن رژیم ایران در عرصه اتمی و سیاست های منطقه ای تهران معطوف است، اما با پیامهای مسالمتجویانه به مردم ایران می گوید روزی که «رژیم تبهکار ایران نباشد»، «من خودم به ایران میآیم» و نیز برای کمک به ایرانیان در زمینه آب، ابراز آمادگی میکند.
در این میان اما به نظر میرسد که تا تیم ایران در رقابت های جام جهانی حضور داشته باشد، خانواده بزرگ خاسید با مهمانان خود، با شلوغی های سبک شرقی و با نوشیدن آبجو، تخمه شکستن برای غلبه بر هیجان و استرس مسابقه، شوخی کردن و بشکن زدن و ترانههای عامیانه خواندن هیجان این رقابت ها را با یکدیگر شریک میشوند؛ برای آن که ظاهرا یادشان باشد که اینجا اورشلیم است نه اصفهان، پرچم اسرائیل نیز روی میز دیده می شود.
اما یک نکته هیجانانگیز در فیلم و عکس هایی که رویترز از این خانواده گرفته قابل کتمان نیست؛ دوستی از همکاران من در رادیوفردا برایم نوشته است: «صحنه ای است که اشک به چشم میآورد».
حق با اوست: آخر تا حال دیده نشده که ایرانیزادهای ثروتمند که در اسرائیل با وزیران و وکیلان و شخصیتها نشست و برخاست هم دارد، ولی فروتنی و رفتار ساده اش نیز زبانزد همگان است و ثروت یا دشمنی سیاسی ایران و اسرائیل حتی او را از مسیر محبت به زادگاهش دور نکرده با کتاب دینی یهودی در دست بنیشیند یا با هیجان زیاد بایستد و با دوختن نگاه به پرده تلویزیون، موفقیت فوتبالیستهای زادگاهش ایران را با نیایش از «اورشلیم مقدس» بخواهد.
منابع: خبرگزاری رویترز، رادیوفردا/ ف. ر./ ف. دو.