سکوت اسرائیل در برابر بحران اوکراین، ناشی از «نیاز به روسیه» برای عملیات در سوریه

حمایت اوکراینی‌ها از اسرائیل در سال ۲۰۲۱

با گذشت چند روز از تشدید بحران میان اوکراین و روسیه، در حالی که دولت اسرائیل در برابر این رویداد مهم بین‌المللی سکوت کرده، رسانه‌های اسرائیل اعلام کردند که این سکوت، ناشی از نیاز اسرائیل به روسیه برای عملیات نظامی علیه ایران در سوریه است.

به گزارش رسانه کان اسرائیل در روز سه‌شنبه، سوم اسفند، دولت نفتالی بنت در موضع‌گیری در ارتباط با روسیه و تصمیمات رهبر آن، ولادیمیر پوتین در قبال اوکراین، تاکنون احتیاط را ترجیح داده است.

بر اساس این گزارش، مقامات اسرائیلی در نشست‌های داخلی برای ارزیابی این بحران گفته‌اند که هر گونه موضع‌گیری که لطمه احتمالی به تصمیمات ولادیمیر پوتین محسوب شود، برای آزادی عمل نظامی اسرائیلی در سوریه زیان‌بار خواهد بود.

یائیر لاپید، وزیر خارجه اسرائیل، در آغاز این هفته با اشاره به حضور روسیه در سوریه گفت که «ما نوعی مرز با روسیه داریم».

شماری از دولتمردان و سیاستمداران اسرائیلی که در گفت‌وگوهای رسانه‌ای در روزهای گذشته نسبت به رویدادهای روسیه و اوکراین سخن گفته بودند، بعدا تاکید کردند که دیدگاه شخصی خود را بیان کرده‌اند.

یک مقام ارشد دولت اسرائیل به شبکه کان گفت که دولت آمریکا هنوز از اسرائیل درخواست نکرده تا از موضع واشینگتن علیه روسیه حمایت کند.

با این حال، به گزارش رسانه‌های اسرائیل، سیاستمداران آمریکایی از هر دو حزب حاکم دموکرات و جمهوری‌خواه گفته‌اند که انتظار دارند اسرائیل به عنوان متحد آمریکا، حامی موضع واشینگتن علیه ولادیمیر پوتین باشد.

به گفته شبکه کان، دولت اسرائیل با وجود اکراه از موضع‌گیری، به زودی گزینه‌های مختلف را بررسی می‌کند و ممکن است روسیه را به شکلی ملایم نکوهش کند. اما اعلام هر موضعی از سوی وزارت خارجه اسرائیل باید به تایید نفتالی بنت برسد.

رئیس جمهوری روسیه این هفته استقلال مناطق لوهانسک و دونتسک در شرق اوکراین را «به رسمیت شناخت». این گام، مقدمه‌ای برای اعزام نظامیان روسی به این نواحی تعبیر شده و خشم شدید آمریکا و پیمان ناتو را به دنبال داشته است.

جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا، روز سوم اسفند گفت که ولادیمیر پوتین با این اقدامات به حق حیات اوکراین حمله کرده و روسیه یقینا متجاوز است.

بیشتر در این باره: ارتش سوریه از حمله موشکی اسرائیل به قنیطره خبر داد

در این میان، همزمان با تشدید بحران میان دولت‌های مسکو و کی‌یف، حملات هوایی و موشکی منتسب به اسرائیل در سوریه ادامه یافته است. آخرین حمله از این دست، بامداد چهارشنبه، چهارم اسفند، صورت گرفت.

اسرائیل همواره تاکید کرده که «تثبیت نظامی ایران و گروه‌های نیابتی تهران» در سوریه و احتمال انتقال جنگ‌افزارهایی که توازن منطقه را برهم بزند، از نظر اسرائیل «خط قرمز» محسوب شده و با آن مقابله خواهد کرد.

مقامات اسرائیل اذعان دارند که تقابل آنها با ایران و متحدانش در سوریه، نیازمند همراهی و حمایت تلویحی روسیه است زیرا روسیه از هفت سال پیش قوای نظامی و هوایی زیادی در سوریه برای حفظ حکومت بشار اسد مستقر کرده است.

از آخرین دیدار ولادیمیر پوتین با نخست‌وزیر اسرائیل، در جریان سفر نفتالی بنت به روسیه در روز ۳۰ مهر امسال، حملات هوایی و موشکی منتسب به اسرائیل در سوریه ادامه یافته است. حمله بامداد چهارشنبه به منطقه قنیطره در ارتفاعات سوری جولان، سومین اقدام از این نوع در دو هفته اخیر بوده است.

از سوی دیگر، دولت اوکراین که مناسبات حسنه‌ای با اسرائیل دارد و رسانه‌های اسرائیل آقای ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین را یک «یهودی شجاع» نامیده‌اند، از عدم حمایت اسرائیل از موضع کی‌یف در این بحران ابراز نومیدی کرده اما با این حال گفته است که حساسیت‌های اسرائیل را درک کرده و مدتی دیگر مهلت می‌دهد تا این کشور دوستی خود را نشان دهد.

اما ییوگن کورنیچوک، سفیر اوکراین در تل‌آویو، ماه گذشته از این‌که وزیر خارجه اسرائیل بحران کی‌یف- مسکو را یک درگیری بدون دلیل نامیده بود به‌شدت انتقاد کرد و آن را «تکرار لفاظی‌های روسیه» نامید.

اندکی پیش از تشدید بحران در روزهای اخیر نیز، معاون وزیر خارجه اوکراین با سفر به اسرائیل و دیدار با یائیر لاپید، وزیر خارجه اسرائیل، خواهان اعلام حمایت اسرائیل از اوکراین شد. اما آقای لاپید گفت که کشورش خواسته کی‌یف را عملی نخواهد کرد.

همزمان با سفر معاون وزیر خارجه اوکراین به اسرائیل، رسانه‌های اسرائیلی گزارش داده بودند که ارتش اوکراین خواهان دریافت تسلیحات و تجهیزات نظامی از اسرائیل شده اما به دلیل نگرانی اسرائیل از واکنش روسیه، پاسخ منفی گرفته است.

مقامات اسرائیلی این امر را تایید یا تکذیب نکردند اما پیشتر روزنامه یدیعوت آخرونوت نوشته بود که این کشور درخواست ارتش اوکراین برای تجهیز به سامانه دفاع ضد راکتی گنبد آهنین را رد کرده است.

وزارت خارجه اوکراین این هفته نیز یکی از دیپلمات‌های اسرائیلی را به دلیل گفت‌وگوی شبکه اسرائیلی کان با یکی از رهبران مناطق جدایی‌طلب در اوکراین احضار کرد و آن را دادن تریبون به یک شورشی و اقدامی علیه حق حاکمیت اوکراین نامید. اما شبکه کان در واکنش، با بیان حمایت از آزادی بیان، آن گفت‌وگو را بازپخش کرد.

در همین حال اسرائیل روز سوم اسفند با تخلیه سفارت خود در کی‌یف، دیپلمات‌هایش را به شهر لِویو در نزدیکی مرز با لهستان منتقل کرد.

با این حال، به گزارش رسانه‌های اسرائیل حدود ده هزار شهروند دیگر اوکراینی که تابعیت اسرائیلی هم دارند، برخلاف درخواست‌های متعدد مقامات اسرائیلی، هنوز در اوکراین باقی مانده‌‌اند. قریب پنج هزار تن دیگر از این دوتابعیتی‌ها یا دانشجویان عرب و اسرائیلی که در اوکراین عمدتا در رشته‌های پزشکی تحصیل می‌کنند، در دو هفته اخیر موقتا به اسرائیل بازگشته‌اند.

رسانه‌های اسرائیل نوشتند که دولت آقای بنت از روسیه خواسته است که در صورت مبدل شدن بحران به جنگ، راهی برای خروج بقیه شهروندان دوتابعیتی تعیین کند تا آنها به اسرائیل انتقال یابند.