دیوان عالی اسرائیل نشست مهمی را که قرار بود روز دوشنبه هفته جاری برای تصمیمگیری در مورد زمینهای محله فلسطینینشین «شیخ جراح» در شرق بیتالمقدس برگزار کند، به دلیل نگرانی از گسترش ناآرامیها در شرق اورشلیم/بیتالمقدس، به تعویق انداخت.
رسانههای اسرائیل روز یکشنبه ۱۹ اردیبهشت گزارش دادند که آویخای مندلبلیت، دادستان کل اسرائیل، در نامه به قضات دیوان عالی نوشته است ادامه رسیدگی به دعوای دیرینه در مورد سرنوشت مالکیت زمینهای محله «شیخ جراح» در وضعیت فعلی ممکن است شرایط را وخیمتر کند.
پرونده اختلافات یهودیان و فلسطینیان بر سر مالکیت بخشهایی از زمینهای این محله از مدتها پیش در دیوان عالی اسرائیل مطرح بوده و قرار بود روز دوشنبه ۲۰ اردیبهشت، به مرحله حساس تصمیمگیری برسد.
درگیریهای شدید روزهای اخیر میان فلسطینیان با نیروهای امنیتی و پلیس اسرائیل در صحن «حرم شریف» در شرق بیتالمقدس، ناشی از شعلهور شدن خشم فلسطینیان از اقدام پلیس اسرائیل برای اخراج و تخلیه شماری از ساکنین خانههای فلسطینینشین محله «شیخ جراح» بود.
درگیریها در «حرم شریف» بر سر خانههای محله یادشده، به یک معضل منطقهای و جهانی برای اسرائیل مبدل شده و شمار زیادی از دولتهای خاورمیانه به آن واکنش شدید نشان دادهاند.
آمریکا، دولتهای اروپایی و سازمان ملل نیز از اسرائیل خواستند تا از تخلیه خانههای مورد اختلاف که فلسطینیان در طول چند نسل ساکن آن بودهاند، خودداری کند.
در حالیکه یهودیان میگویند اجداد آنها شماری از خانههای محله «شیخ جراح» را در دهه ۱۹۵۰ میلادی، و اندکی پس از تاسیس اسرائیل، «خریداری» کردهاند، دولت اردن هاشمی، با حمایت از طرف فلسطینی، میگوید که این زمینها متعلق به اردن بوده است.
مقامات اردنی تاکید کردهاند که این زمینها به خانهسازی برای آوارگان فلسطینی اختصاص یافته و زندگی آنها و نسلهای بعدیشان در این مکان را «تضمین کرده است».
احزاب و گروههای راستگرا در اسرائیل گفته بودند که پلیس و نهادهای اسرائیلی «شهامت» تخلیه فلسطینیان از خانهها و تحویل آن به «مالکان قانونی» را ندارند. از همین رو، برای اخراج فلسطینیان از «شیخ جراح» شخصا وارد عمل شدند.
با وجود لغو نشست حساس دیوان عالی در مورد مالکیت این زمینها، هنوز معلوم نیست که این جلسه کی برگزار خواهد شد. دادستان به دیوان عالی توصیه کرده بود که این جلسه را «دستکم دو هفته» به تعویق بیندازد.
دولت خودگردان فلسطینی که از تظاهرات فلسطینیان ساکن شرق بیتالمقدس حمایت کرده، گفته است اسرائیل از آغاز تاسیس خود و همچنین بعد از «اشغال» شرق بیتالمقدس، صدها خانه و عمارت فلسطینیان را «غصب» کرده است.
اشرف الاعجمی، وزیر فلسطینی، روز یکشنبه به شبکه کان اسرائیل گفت اگر قرار باشد قبالههای کهنه رو شود، طرف فلسطینی نیز خواهان بازگرداندن مالکیت صدها و هزاران خانه و عمارتی است که اکنون در غرب یهودینشین اورشلیم و «در تصرف اسرائیل است».
دولت فلسطینی تاکید کرده است که پرونده شکایت از اسرائیل بر سر محله «شیخ جراح» را به دیوان کیفری لاهه نیز ارجاع داده تا به پروندههای «جنایات جنگی» پیشین اسرائیل علیه فلسطینیان افزوده شود.
در این میان، با درخواست اردن و قطر که از موضع فلسطینیان حمایت کردهاند، اتحادیه عرب اعلام کرد که نشست ویژه وزیران خارجه خود را برای بررسی عواقب رویدادهای بیتالمقدس، در طول هفته جاری برگزار خواهد کرد.
اسماعیل هنیه، رهبر حماس، نیز با ارسال نامه به رهبران برخی کشورها، از جمله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، بر موضع فلسطینیان برای دفاع از «حرم شریف» و حرمت فلسطینیان شرق بیتالمقدس تاکید کرده است.
اسماعیل هنیه در نامه به رهبر جمهوری اسلامی، که روز یکشنبه در رسانههای ایران بازتاب یافت، ابراز امیدواری کرد که «امت اسلامی همچون بنایی محکم و آهنین در صفی واحد» در «دفاع از قدس و مسجدالاقصی» در برابر «جنایات اشغالگران صهیونیست» بایستد.
جنبش حماس در کنار سازمان جهاد اسلامی و همچنین جنبش فلسطینی فتح به اسرائیل «هشدار» دادهاند که با آتش بازی میکند.
ناآرامی و تنش در شرق اورشلیم و بهویژه در مناطق حساس «حرم شریف» در حالی ادامه دارد که اسرائیل در نظر دارد روز دوشنبه، پنجاهوچهارمین سالروز تسلط خود بر شرق اورشلیم را با عنوان «روز یکپارچگی اورشلیم» با برگزاری آیینهای متعددی در این شهر «جشن» بگیرد.
رسانههای اسرائیل میگویند شماری از مقامات امنیتی این کشور «نگران» هستند که حضور هزاران زن و مرد و جوان اسرائیلی در رژه سالگرد تسلط بر شرق اورشلیم، به ناآرامیها دامن بزند. این مقامات خواهان حذف بخشی از این آیینها شدهاند.
از سوی دیگر، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر دولت انتقالی اسرائیل، روز یکشنبه با برگزاری نشست ویژه دولت خود در تالار شهرداری اورشلیم، سالروز تسلط اسرائیل بر شرق این شهر در جنگ ۵۴ سال پیش را رویدادی تاریخی و مهم برای کشورش دانست.
آقای نتانیاهو با دفاع از عملکرد دولت، نیروهای امنیتی و پلیس اسرائیل در برخورد با «اخلالگران» در شرق اورشلیم، افزود: «اسرائیل اجازه نخواهد داد که تشنج بیش از این گسترش یابد».
او در همین حال گفت که اسرائیل به رعایت حرمت آزادی ادیان و نیایش در شرق اورشلیم «پایبند است».
در درگیریهای گسترده جمعه شب، پس از نماز آخرین جمعه ماه رمضان و سپس در تنش شنبه شب که تجمع بزرگ نیایشگران مسلمان در «شب قدر» در «حرم شریف» بود، بیش از ۳۰۰ فلسطینی زخمی شدند. پلیس و گارد مرزی اسرائیل نیز از زخمی شدن ۳۴ تن از نیروهای خود در این دو شب خبر دادند.