در ادامه واکنشها به تصمیم رئیس جمهور آمریکا درباره پایتخت رسمی اسرائیل، نماینده سازمان ملل در امور خاورمیانه روز جمعه، ۱۷ آذرماه، در مورد خطر افزایش خشونتها در پی این تصمیمگیری هشدار داد.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، روز چهارشنبه، ۱۵ آذر، در یک سخنرانی تاریخی و به رغم مخالفتهای منطقهای، اورشلیم (بیتالمقدس) را به عنوان پایتخت کشور اسرائیل به رسمیت شناخت و وعده داد که سفارت ایالات متحده را از تلآویو به این شهر منتقل کند.
یک روز بعد نمایندگان کنگره آمریکا از هر دو حزب جمهوریخواه و دموکرات نیز به تصمیم آقای ترامپ در به رسمیت شناختن اورشلیم به عنوان پایتخت اسرائیل واکنش مثبت نشان دادند.
با این حال همان طور که پیشبینی میشد، این تصمیم به واکنش منفی گسترده در گوشه و کنار جهان دامن زد.
در نخستین روز جمعه بعد از به رسمیت شناختن اورشلیم، بیتالمقدس، به عنوان «پایتخت اسرائیل»، تظاهرات موسوم به «روز خشم» از بیتالمقدس در خاورمیانه تا دورترین نقاط در خاور دور به راه افتاد.
حال، به گزارش خبرگزاری رویترز، نیکولای ملادنوف، نماینده سازمان ملل در امور خاورمیانه، نیز هشدار داده است که «خطر افزایش خشونتها» در واکنش به این تصمیم رئیس جمهور ایالات متحده وجود دارد.
او خطاب به اعضای شورای امنیت سازمان ملل در روز جمعه گفت: «امروز با این خطر جدی روبهروییم که شاهد زنجیرهای از اقدامات یکجانبه باشیم که فقط ما را از رسیدن به صلح [در خاورمیانه] دورتر خواهند کرد.»
در پیمان صلح ۱۹۹۳ میان اسرائیل و سازمان آزادیبخش فلسطین قرار شد که جایگاه نهایی این شهر تاریخی در مراحل پیشرفته مذاکرات صلح میان دو طرف تعیین شود؛ اما روند صلح سالهاست که معلق مانده است.
در همین حال روز جمعه نماینده دائم بریتانیا در سازمان ملل نیز از آمریکا خواست تا «پیشنهادهای مشروح» خود را برای یافتن راه حل مسئله خاورمیانه و برقراری صلح در میان اسرائیل و فلسطینیها ارائه کنند.
در پی اعلام تصمیم تازه آقای ترامپ، کشورهای بریتانیا، فرانسه، سوئد، بولیوی، اوروگوئه، ایتالیا، سنگال و مصر خواستار برگزاری جلسه شورای امنیت در سازمان ملل شده بودند.
از سوی دیگر، به گزارش رویترز، فرانسه در روز جمعه این مسئله را مطرح کرد که ایالات متحده با این تصمیم تازه و اقدام یکجانبه در واقع «خود را به حاشیه کشانده» و «قدری از معادله حذف کرده» است.
رویترز به نقل از مصاحبه وزیر خارجه فرانسه با یک رادیوی فرانسویزبان گفت: «واقعیت این است که آنها [آمریکا] در این زمینه تنها هستند و منزوی.»
پیشتر امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، نیز اقدام یکجانبه دونالد ترامپ در به رسمیت شناختن اورشلیم به عنوان پایتخت اسرائیل را «تاسفبار» خوانده و گفته بود که فرانسه از این اقدام حمایت نمیکند.
اما نکته مورد اشاره وزیر خارجه فرانسه مسئلهای است که بنا بر گزارش رویترز فدریکا موگرینی، مسئول دستگاه دیپلماسی اتحادیه اروپا، چندان با آن موافق نیست و معتقد است که آمریکا همچنان میتواند نقش میانجی را در مسئله صلح خاورمیانه بازی کند.
خانم موگرینی روز پنجشنبه با اشاره به این که واشینگتن همچنان میتواند بانی صلح باشد وعده داد که به اتفاق روسیه، آمریکا، اردن و دیگر کشورها موتور دیپلماسی را به راه بیندازد «تا تضمین شود که اورشلیم پایتخت فلسطینیها هم خواهد بود».
فدریکا موگرینی همچنین تاکید کرد که اعضای اتحادیه اروپا در زمینه مسئله اورشلیم و یافتن راه حلی برای «تحقق کشور فلسطینی در این منطقه» همرای و یکپارچهاند.
اتحادیه اروپا بزرگترین حامی مالی فلسطینیها و بزرگترین شریک تجاری اسرائیل به شمار میرود.
در همین حال همزمان با اعزام هزاران نیروی نظامی و امنیتی اسرائیل به اورشلیم برای تقویت پلیس، صدها نیروی امنیتی و نظامی نیز در اطراف شهرکهای یهودی کرانه باختری مستقر شدهاند تا از درگیریهای احتمالی میان فلسطینیان بعد از نماز جمعه با شهرکنشینها جلوگیری کنند.
رسانههای اسرائیل تأکید کردهاند که «نگرانی اصلی» ارتش اسرائیل، وقوع حملات مرگبار از سوی فلسطینیهای تنها، بدون وابستگی سازمانی آنها، بهویژه علیه یهودینشینهای کرانه باختری است.