همزمان با اعلام سفر مقامهای ارشد دفاعی و اطلاعاتی اسرائیل به واشینگتن برای رایزنی درباره برنامه هستهای ایران، نخستوزیر اسرائیل، روز یکشنبه ۱۴ آذر بار دیگر از قدرتهای جهانی خواست تا در مذاکرات هستهای با هدف احیای توافق برجام، «موضع قاطع» علیه ایران اتخاذ کنند.
نفتالی بنت در نشست کابینه اسرائیل گفت از تکتک کشورهای مذاکرهکننده با ایران در وین میخواهم تا موضعی «قاطع» و «سختگیرانه» در قبال جمهوری اسلامی اتخاذ کنند و برای مقامهای ایرانی روشن کنند که نمیتوان همزمان با انجام مذاکرات، به غنیسازی اورانیوم ادامه داد.
نخستوزیر اسرائیل افزود: «ایران باید بهای تخلفات خود را بپردازد».
اسحاق هرتزوگ، رئیسجمهوری اسرائیل، نیز روز یکشنبه در دیدار با توماس نایدز سفیر جدید آمریکا در این کشور و دریافت استوارنامه وی، گفت که این کشور از نزدیک مذاکرات جامعه جهانی با ایران را دنبال میکند.
او اظهار داشت: اسرائیل از یک راهحل دیپلماتیک جامع با ایران استقبال میکند اما کماکان همه گزینهها را روی میز نگه خواهد داشت: «اگر جامعه جهانی نتواند موضع قدرتمندی (در برابر ایران) اتخاذ کند، اسرائیل این کار را خواهد کرد. اسرائیل از خود محافظت میکند».
ایران از سال ۹۸- یکسال پس از خروج دولت ترامپ از برجام- به تدریج از تعهداتش عدول کرده و غنیسازی را در سطح گستردهای افزایش داده است، همچنین اجرای پروتکل الحاقی برای بازدید سرزده بازرسان آژانس از تاسیسات هستهای خود را از اسفند پارسال متوقف کرده است.
نشریه پولیتیکو مهرماه امسال در گزارشی با اشاره به اظهارات یک دیپلمات نوشت ایران در زمینه مذاکرات احیای توافق هستهای در وین پایتخت اتریش وقتکشی میکند و همزمان برنامه هستهای خود را توسعه میدهد تا ابزاری برای فشار در مذاکرات داشته باشد.
خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران، به نقل از یک مقام ایران مدعی شده که اکنون محرز است که عدم تمایل واشینگتن به «لغو کامل» تحریمهای وضعشده علیه تهران، به چالش اصلی در روند مذاکرات مبدل شده است.
در همین زمینه، علی باقری کنی، معاون سیاسی وزیر خارجه و مذاکره کننده ارشد ایران در مذاکرات وین، در گفتوگو با خبرگزاری ایتالیایی «آنسا» بار دیگر بر لغو کامل تحریمها از سوی آمریکا به عنوان گام نخست برای بازگشت به برجام تاکیده است.
او همچنین تصریح کرد که «جمهوری اسلامی در این مسیر از خواستههای خود عقبنشینی نخواهد کرد».
مقامهای اسرائیلی از روز هشتم آذر که هفتمین دور مذاکرات در وین پس از وقفهای حدودا شش ماهه از سرگرفته شد - نخستین دور از زمان روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی - شدیدا علیه آن موضع گرفته و کشورهای حاضر در گفتوگوها را به ترک «فوری» میز مذاکرات فراخوانده بودند.
بیشتر در این باره: رئيس موساد برای دادن اطلاعات جدید درباره برنامه هستهای ایران به آمریکا میرودداوید بارنئا، رئیس موساد، در روزهای اخیر با تاکید بر اینکه اسرائیل «توافق بد» را تحمل نمیکند، وعده داد که ایران هرگز به سلاح اتمی دست نخواهد یافت.
ایران و کشورهای عضو برجام تاکنون در وین هفت دور مذاکره کردهاند که این مذاکرات درباره لغو تحریمهای آمریکا و نحوه بازگشت ایران به اجرای کامل برجام است.
آمریکا در این مذاکرات به صورت غیرمستقیم حضور داشته و در تازهترین تحول، ایران اقدام به تحویل دو پیشنویس کرده است که محتوای آن از سوی کشورهای غربی «غیرقابل قبول» توصیف شده است.
یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا روز ۱۳ آذر در جمع خبرنگاران گفت حتی چین و روسیه از اینکه ایران تا چه حد از پیشنهادهای خود در مذاکرات قبلی وین عقبنشینی کرده است، شگفتزده شده و با نگرانی از خواستههای بعدی ایران در مذاکرات، وین را ترک کردهاند.
چین و روسیه از طرفهای باقیمانده در برجام به شمار میروند که در این سالها، عموما موضعی آسانگیرانهتر در قبال سیاستهای جمهوری اسلامی ایران اتخاذ کردهاند.
مذاکرات ایران و قدرتهای جهانی حاضر در برجام برای احیای این توافق بعد از پنج روز در وین، پایتخت اتریش، خاتمه یافت. هیاتهای حاضر در این مذاکرات برای مشورت به پایتختهای خود برگشتهاند.
نشریه پولیتکو گزارش داده است که در طول شش دور مذاکرات قبلی یعنی از فروردین تا خرداد سال جاری، ایالات متحده پیشنهادی جامع برای لغو تحریمهای اقتصادی علیه نهادها و افراد خاص ایرانی ارائه کرده بود.
اسرائیل اگرچه طرف معامله در برجام نیست، اما از همان ابتدا با توافق هستهای سال ۱۳۹۴ مخالف بود. رهبران اسرائیل از مدتها پیش تهدید کردهاند که در صورت شکست دیپلماسی در متوقف کردن دستیابی حکومت جمهوری اسلامی به سلاح هستهای، این کشور «به تنهایی» دست به اقدام نظامی علیه ایران خواهد زد.