همایش هفتاد و پنجمین سالروز آزادی اردوگاه آشویتس و یادبود قربانیان هولوکاست با میزبانی موزه هولوکاست اسرائیل روز پنج‌شنبه، سوم بهمن‌ماه، در اورشلیم برگزار شد.
مقامات ارشد ۷۰ کشور شامل سران ۴۶ دولت برای شرکت در این همایش به اسرائیل رفته‌اند.
اسرائیل کاتز، وزیر خارجه این کشور، این نشست را «بزرگ‌ترین» و «مهم‌ترین» رویداد در ۷۱ سال موجودیت اسرائیل نامیده است.
جامعه جهانی بر اساس قطعنامه سازمان ملل متحد با تاکید بر لزوم یادبود کشته‌های دوران هولوکاست، آیین‌های مختلفی را هر سال در روز ۲۷ ژانویه که سالروز آزادسازی اردوگاه آشویتس است، برگزار می‌کند.
آشویتس که در آن بیش از یک میلیون انسان کشته شدند، در عملیات نیروهای ارتش سرخ شوروی در بهار ۱۹۴۱ آزاد شد و مدتی کوتاه پس از آن، جنگ جهانی دوم و حکومت نازی‌ها در بخش‌های گسترده‌ای از اروپا پایان یافت.
از زمان تصمیم سازمان ملل برای یادبود هولوکاست، چهار مجمع جهانی دیگر در چهار کشور برگزار شده بود و نشست اورشلیم پنجمین همایش بین‌المللی از این نوع است که کمی زودتر از سالروز ۲۷ ژانویه ترتیب یافته است.
بیشتر در این باره: کنفرانس هولوکاست در اسرائیل؛ تاکید نتانیاهو بر مقابله با ایران و دیوان لاهه
یکی از اهداف این مجمع در همه دوره‌های آن، مبارزه با یهودستیزی است که در سراسر جهان، از جمله در غرب و و به‌ویژه آمریکا، روندی رو به افزایش دارد و در سال‌های اخیر تعرض به یهودیان و اماکن آنها در آمریکا و اروپای غربی بیشتر شده است.
آونر شالو، رئیس موزه هولوکاست، در سخنان آغاز این مجمع گفت کسی تصور نمی‌کرد که بعد از گذشت ۷۵ سال از پایان جنگ جهانی دوم، یهودستیزی نه تنها ادامه دارد، بلکه تشدید شده است.
مایک پنس، معاون رئیس جمهوری آمریکا، امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، شاهزاده چارلز، ولیعهد بریتانیا از برجسته‌ترین مهمانان کنفرانس موزه هولوکاست اورشلیم هستند.
در ۷۱ سال موجودیت اسرائیل تا حال چنین نماینده ارشدی از سوی دربار سلطنتی بریتانیا به این کشور نرفته بود.
رئوون ریولین، رئیس جمهوری و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، پیش از آغاز همایش هولوکاست، با شماری از مدعوین برجسته دیدار و گفت‌وگوهای سیاسی جداگانه انجام دادند.
ولادیمیر پوتین در ملاقات با همتای اسرائیلی‌اش تاکید کرد که کشور او به نقش بزرگ خود در آزادی اردوگاه آشویتس افتخار می‌کند.
آقای پوتین یادآوری کرد که حدود ۲۵۰ هزار تن از کشته‌های آشویتس روس‌های یهودی بودند که یک چهارم از قربانیان جنایات در این اردوگاه بوده‌اند.
بنیامین نتانیاهو که تمرکز امور دولت‌های او در ۱۴ سال اخیر بر رویارویی با برنامه اتمی و نفوذ ایران در منطقه بوده، تاکید کرده که در دیدار با سران کشورها از آنها می‌خواهد به تشدید فشار بر حکومت ایران بپیوندند.
امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه، چهارشنبه در دیدارهای جداگانه با نخست وزیر و رئیس جمهوری اسرائیل گفت که کشورش «هرگز» به ایران امکان داشتن سلاح اتمی نخواهد داد اما نباید فضای پرتنش منطقه بیش از این تشدید شود.
نخست وزیر اسرائیل از فرصت این دیدارها برای مطرح کردن مواضع خود علیه دادگاه کیفری بین‌المللی لاهه نیز استفاده کرده است.
دادستان ارشد این دادگاه به تازگی اعلام کرده کهبرای تحقیق در خصوص «ارتکاب جنایات جنگی» در سرزمین‌های فلسطینی «بنیان منطقی» وجود دارد.
اما بنیامین نتانیاهو گفت دادستان دادگاه لاهه با حق اساسی یهودیان در این سرزمین به دشمنی برخاسته است و همه جامعه جهانی باید مانند دولت آمریکا این دادگاه و همه مقامات آن به‌ویژه دادستانش را تحریم کند.
جرد کوشنر، مشاور ارشد دونالد ترامپ که رئیس جمهوری کشورش را در کنفرانس داووس در سوئیس همراهی می‌کند، حضورش در همایش هولوکاست را در آخرین لحظه لغو و اعلام کرده که حضور مایک پنس به عنوان نماینده ارشد آمریکا کفایت می‌کند.
اما برخی تحلیلگران در رسانه‌های اسرائیل مدعی شدند که لغو حضور آقای کوشنر با اظهارات روزهای اخیر مقامات اسرائیل در مورد منضم کردن دره اردن و بخش‌هایی از کرانه باختری به خاک اسرائیل، ارتباط دارد.
در این میان، پس از آن‌که رسانه‌های اسرائیل شکایات بازماندگان کهنسال هولوکاست را بازتاب دادند که گفته‌اند این نشست برای آنهاست اما خود آنان به این همایش دعوت نشده‌اند، ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین، که یکی از حاضران است، اعلام کرد جایگاه خود را به یکی از این افراد سالمند می‌دهد و خود در میان حاضران عادی خواهد نشست.
آندژی دودا، رئیس جمهوری لهستان، نیز که برخی اظهارات و عملکرد سال‌های اخیر دولت اسرائیل را «توهین» به ملت و کشور لهستان توصیف کرده، دعوت شرکت در همایش هولوکاست اورشلیم را رد کرده است.
موزه هولوکاست اورشلیم با نام «ید وشم» که میزبان این مجمع است، از سال ۱۹۵۳ برپا شده و یادمان شش میلیون یهودیان کشته شده در جنگ جهانی دوم را حفظ می‌کند.
نشست یادبود هولوکاست در این موزه، یک روزه است و سران کشورها و سایر مقامات جهانی تا بامداد جمعه اسرائیل را ترک خواهند کرد.