کمیته حقیقت‌یاب مجلس نمایندگان آمریکا در گزارش نهایی خود پیرامون حمله «ششم ژانویه» به ساختمان کنگره، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین ایالات متحده، را صراحتا به عنوان «بانی اصلی» این رخداد معرفی کرد.
نتیجه‌گیری نهایی این تحقیقات که پنجشنبه اول دی‌ماه در قالب یک گزارش ۸۱۴ صفحه‌ای منتشر شد، حاکی است دونالد ترامپ با هدف ابطال نتایج قانونی انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا به شکل «مجرمانه» در پیشبرد «توطئه چند بخشی» نقش داشته و برای پیشگیری از حمله هواداران خود به ساختمان کنگره «هیچ اقدامی انجام نداده است».
این گزارش با استناد به شهادت تعداد زیادی از مشاوران و نزدیکان آقای ترامپ، مشاهدات ماموران پلیس و حتی تعدادی از شرکت‌کنندگان در این حمله که روز ششم ژانویه ۲۰۲۱ رخ داد، خاطر نشان می‌کند که «بانی اصلی این شورش یک نفر بوده که دونالد ترامپ است».
اعضای هیات تحقیق ۹ نفره مجلس نمایندگان در این گزارش تاکید کردند که حمله به کپیتول، «تهدیدی بزرگ» برای دمکراسی بود و «جان اعضای مجالس قانونگذاری آمریکا را به خطر انداخت».
هیات تحقیق مجلس نمایندگان آمریکا به ریاست بنی تامسون، نماینده دمکرات از ایالت می‌سی‌سی‌پی، از حدود ۱۸ ماه پیش تحقیق در مورد این واقعه را آغاز کرد و برای تهیه گزارش خود علاوه‌بر شهادت بیش از هزار نفر، بیش از یک میلیون صفحه سند را نیز بررسی کرده است.
اعضای هیات تحقیق ۷ عضو دمکرات و ۲ عضو جمهوریخواه مجلس نمایندگان هستند و گزارش آن‌ها بیش از ۸۰۰ صفحه است.
نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان، که به زودی این مقام را ترک خواهد کرد در مقدمه‌ای بر این گزارش تاکید کرده است که نتایج تحقیقات «هشدار جدی به تمام مردم آمریکا برای دفاع از دمکراسی و دادن رای فقط به افرادی است که تابع و مدافع قانون اساسی هستند».
بخش قابل توجهی از این گزارش تشریح اقدامات پیچیده‌ای است که رئیس جمهوری پیشین آمریکا و مشاوران نزدیک او برای جلوگیری از پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰ انجام دادند.
یکی از مهم‌ترین نمونه‌های این اقدامات، اعمال فشار «غیرقانونی» به قانونگذاران، مقامات فدرال و کمیسیون‌های انتخاباتی ایالتی و حتی مایک پنس، معاون وقت ریاست جمهوری بود تا آرای شمارش‌شده را ابطال و نتایج انتخابات ریاست جمهوری را «غیرقانونی» اعلام کنند.
بیشتر در این باره: «شواهد تازه‌ای» از نقش ترامپ در «توطئه» ابطال نتایج انتخابات ۲۰۲۰ ارائه میشودگزارش هیات تحقیق مجلس نمایندگان آمریکا می‌افزاید: «در فاصله دو ماه بین برگزاری انتخابات تا حمله به ساختمان کنگره آقای ترامپ و نزدیکان او حداقل در دویست اجتماع عمومی و یا خصوصی به اشکال گوناگون از جمله تلاش برای اقناع، اعمال فشار و حتی تهدید مقامات ایالتی و محلی سعی کردند نتایج آرا را به نفع او تغییر دهند.»
این گزارش در بخش توصیه‌های خود تاکید کرده است که با در نظر گرفتن اقدامات «غیرقانونی» آقای ترامپ کنگره آمریکا باید او را از احراز مقام‌های دولتی منع کند.
براساس متمم ماده ۱۴ قانون اساسی آمریکا هر فردی که با سوگند وفاداری به قانون اساسی به مقام‌های ارشد دولتی انتخاب می شود در صورت مشارکت در شورش و توطئه علیه نظام حکومتی می‌تواند از احراز چنین مقام هایی منع شود.
لیز چِینی، نایب رییس این کمیته و عضو جمهوریخواه مجلس نمایندگان، نیز در بخشی از این گزارش تصریح کرده است که «دونالد ترامپ شایستگی احراز هیچ مقام دولتی را ندارد».
این گزارش در شرایطی منتشر می‌شود که آقای ترامپ پیشاپیش نامزدی خود برای انتخابات ریاست جمهوری آینده آمریکا را اعلام کرده است.
او در پیامی که در شبکه اجتماعی او منتشر شد گزارش نهایی کمیته حقیقت‌یاب را «بسیار جهت‌دار» خوانده و مدعی شده است که پیام او خطاب به هوادارانش در روز ششم ژانویه ۲۰۲۱ مبنی‌بر انجام تظاهرات «به شکل مسالمت‌آمیز و میهن‌دوستانه» قید نشده است.
برخلاف ادعای رئیس جمهوری پیشین آمریکا این پیام او در گزارش نهایی قید شده اما کمیته حقیقت‌یاب مجلس نمایندگان می‌گوید که دونالد ترامپ در همان پیام هم بارها در مورد نتایج انتخابات «دروغ گفته» و عبارات تحریک‌آمیزی نظیر «تا سرحد مرگ بجنگید» را به کار برده بود.
این گزارش ضمن برشمردن ضعف‌ها و کاستی‌ها در حفاظت از ساختمان کنگره خاطرنشان می‌کند که این موارد، دلیل اصلی وقوع شورش و حمله نبوده‌اند.