موشک آمریکایی جِی‌اِی‌اس‌اس‌ام چیست و آیا می‌تواند بر روند جنگ اوکراین اثر بگذارد؟

این موشک AGM-158، از نوع کروز دوربرد هوا به سطح است که با نام JASSM شناخته می‌شود. کارشناسانی که با رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی صحبت کرده‌اند، می‌گویند این موشک‌ها، در صورت تأمین برای اوکراین، می‌توانند تأثیر قابل‌توجه اما محدودی بر روند جنگ بگذارند.

یک موشک JASSM در حال پرتاب تمرینی از یک بمب‌افکن سنگین نیروی هوایی ایالات متحده
یک پژوهشگر ارشد به رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی گفته اگر این موشک‌ها در اختیار اوئکراین قرار گیرد، «احتمالاً قابلیت‌های کنونی اوکراین برای هدف‌گیری اهداف ثابت مانند پایگاه‌های هوایی، مراکز فرماندهی و مراکز لجستیکی در کریمه و سایر مناطق اشغالی را گسترش خواهد داد».

یک موشک JASSM در حال پرواز در طول آزمایش در سال ۲۰۱۰
به‌گفتهٔ کارشناس‌ها، این موشک‌ها «بیش از حد گران و کمیاب هستند و برای تخریب اهداف در مقیاس کافی برای ایجاد برتری تعیین‌کننده در میدان نبرد استفاده می‌شوند». قیمت هر موشک JASSM حدود هفتصد هزار دلار است.

بقایای مقر ابوبکر البغدادی در سوریه، سال ۲۰۱۹ میلادی
موشک JASSM از سال ۲۰۰۹ در اختیار نیروی هوایی ایالات متحده قرار داده شد و اولین بار در سال ۲۰۱۸ در جنگ سوریه استفاده شد. مهم‌ترین مأموریت این موشک در سال ۲۰۱۹ بود، زمانی که چندین موشک JASSM مقر رهبر داعش، ابوبکر البغدادی، را نابود کردند.

یک موشک JASSM در لحظهٔ برخورد به یک پناهگاه در یک رزمایش در سال ۲۰۰۹
برد نسخهٔ پایهٔ موشک JASSM حدود ۳۷۰ کیلومتر است و یک کلاهک جنگی ۴۵۰ کیلوگرمی را درون بدنه‌ای به طول ۴.۳ متر حمل می‌کند. این مشخصات موشک JASSM را در همان کلاس موشک‌های Storm Shadow انگلیسی‌فرانسوی قرار می‌دهد؛ موشکی که اوکراین قبلاً از آن استفاده کرده است، به‌ویژه در حمله سال ۲۰۲۳ به مقر ناوگان دریای سیاه روسیه در کریمه.

یک موشک JASSM در حال بارگیری در یک پایگاه نیروی هوایی آمریکا در سال ۲۰۱۵
یک کارشناس می‌گوید تأثیر این سلاح‌ها همچنین به این بستگی دارد که آیا واشینگتن اجازه می‌دهد از آن‌ها برای هدف‌گیری در داخل خاک روسیه استفاده شود یا نه. او اضافه می‌کند: «باید به یاد داشت که سلاح‌های ضربتی دوربرد مانند موشک‌های کروز باعث برنده شدن در جنگ‌ها نمی‌شوند بلکه هزینه‌‌ساز هستند و دشمن را مجبور به پراکندگی ناکارآمد لجستیک، مراکز فرماندهی و دیگر منابع مهم‌شان می‌کنند.»

موشک‌های JASSM می‌توانند از جت‌های جنگنده F-16 پرتاب شوند؛ جت‌هایی که اکنون در نیروی هوایی اوکراین مستقر هستند. این موشک‌ها «استند آف» نام‌گذاری شده‌اند چون قابلیت پرتاب از فاصله‌ای خارج از دسترس بیشتر سیستم‌های دفاع هوایی را دارند.

یک سرباز آمریکایی در حال انجام تنظیمات نهایی روی یک موشک JASSM قبل از بارگیری آن در یک بمب‌افکن
فیلیپس پی. اوبراین که یک کانال محبوب با موضوع جنگ اوکراین دارد، به رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی گفته این موشک‌ها اکنون صرفاً اکنون به موضوع بحث تبدیل شده‌اند، زیرا «موشک‌های JASSM فناوری‌هایی دارند هستند که [ایالات متحده] نمی‌خواهد به دست افراد نادرست بیفتد». او اضافه کرده که «احتمالاً این مشکل با دادن نسخه‌های اولیه به اوکراینی‌ها حل خواهد شد».

گزارش شده که واشینگتن تمایل خود را برای تأمین موشک‌های کروز دوربرد مورد نیاز اوکراین ابراز کرده؛ موشک‌هایی که می‌توانند تأثیر قابل‌توجهی بر روند جنگ با روسیه بگذارند. در عین حال گفته می‌شود که هزینهٔ سنگین این موشک‌ها نحوهٔ استفاده از آن‌ها را محدود خواهد کرد.