جیمز جفری، نماینده ایالات متحده در امور سوریه، در جریان یک سخنرانی در روز ۲۶ آذر ماه، گفته ایالات متحده به دنبال تغییر رژیم سوریه نیست، بلکه خواستار تغییر در نحوه کشورداری و رسیدن به مصالحهای برای حلوفصل بحران است.
آقای جفری در جریان یک سخنرانی و جلسه پرسشوپاسخ در اندیشکده «شورای آتلانتیک» میگوید آنچه ایالات متحده در سوریه میخواهد شکل دیگری از حکومت است: « منظور ما این نیست که [سوریه] تبدیل به کشوری شود در حد اعضای اتحادیه اروپا، بلکه نباید از تروریسم حمایت کند، نباید از سلاح شیمیایی علیه مردم خودش یا دیگران استفاده کند. نباید تبدیل به پایگاهی برای کشورهای دیگر با نیتهای راهبردی شود، بهطور مشخص در این مورد منظور ایران است. نباید دست به شکنجه بزند. باید به پناهجویان کمک کند تا داوطلبانه به محل زندگی خود بازگردند.»
او سپس افزوده «اگر حکومت [سوریه] این نیازهای اولیه را در جریان یک روند سیاسی رعایت کند، چه ما آن [حکومت] را دوست داشته باشیم چه نه، با آن کنار میآییم».
آقای جفری در عین حال میگوید با وجود برخی تنشها، در سوریه آرامش نسبی برقرار است و اکنون فرصت مناسبیست تا به روند سیاسی، فضای کار داده شود.
بخشی از سخنان جیمز جفری به وضعیت پس از جنگ و بازسازی سوریه مربوط میشد. این موضوعیست که پیشتر نیز مقامهای دولت دونالد ترامپ به آن اشارههایی کردهاند. برای نمونه مایک پومپئو، وزیر خارجه ایالات متحده که چندی پیش گفته بود واشینگتن تا زمانی که ایران در سوریه حضور دارد، «یک دلار هم» برای بازسازی آن هزینه نخواهد کرد.
آقای جفری با اشاره به جریان جنگ اسرائیل و لبنان در سال ۲۰۰۶ و خرابیهای پس از آن میگوید ایالات متحده دیگر حاضر نیست برای بازسازی کشوری هزینه کند که ایران آن را وارد جنگ میکند: «تمایلی قوی در بین قدرتهای غربی وجود دارد که تا زمانیکه حکومت دست به سازش نمیزند و به سوی یک وضعیت وحشتناک تازه نمیرود، کمکی نکنند».
نماینده ایالات متحده در امور سوریه میگوید: «ما خواستار تغییر حکومت [سوریه] نیستیم. ما از روسیه نمیخواهیم که سوریه را ترک کند. ما بهدنبال دستیابی به یک مصالحه برای حلوفصل [بحران] هستیم». جفری تاکید کرده تا زمانی که روند سیاسی مورد توافق جامعه بینالمللی در سوریه شکل نگیرد، کمکی هم به آن کشور نخواهد شد.
پیش از این بشار اسد، رئیسجمهوری سوریه، خواستار «مشارکت فعال» ایران و روسیه در روند بازسازی سوریه شده بود. تهران و مسکو مهمترین حامیان بشار اسد در جنگ داخلی آن کشور هستند.
اما جیمز جفری تاکید کرده ایران و روسیه قادر نخواهند بود به تنهایی به بازسازی سوریه اقدام کنند و این کار تنها با کمک جامعه جهانی شدنیست.
آقای جفری اظهار کرده حضور نیروهای ایرانی در سوریه در درجه اول باعث نگرانی اسرائیل است، ولی کشورهای دیگر را نیز نگران کردهاست، و آمریکا عمیقا نگران این موضوع است. به گفته نماینده ایالات متحده در امور سوریه، واشینگتن هیچ دلیلی نمیبیند که حضور نیروهای ایرانی در سوریه را نادیده بگیرد. به گفته آقای جفری حضور ایرانیان تنها به افزایش بحران و بدترشدن شرایط دامن میزند و به همین دلیل هم باید از سوریه خارج شوند.
مقامهای ایالات متحده بارهای خواستار خروج نیروهای ایرانی از سوریه شدهاند. تهران میگوید «به هیچ طرف ثالثی اجازه دخالت در روابط ایران و سوریه را نمیدهد».
خبرگزاری بلومبرگ در سال ۱۳۹۴ بر اساس برآوردها و تحقیقات اعلام کرده بود تهران سالانه شش میلیارد دلار هزینه حکومت اسد میکند و در مواردی این کمک مبلغی تا ۱۵ میلیارد دلار را در بر گرفته است.
طی سالهای گذشته و در حالی که جنگ داخلی سوریه ادامه داشته، ایران جز در یک بازه زمانی پس از شکلگیری توافق اتمی در تیر ماه ۱۳۹۴ تا خروج دولت ترامپ از آن، خود با تحریمهای گستردهای روبهرو بوده که وضعیت اقتصادی آن را دستخوش بحران کردهاست. از سوی دیگر مقامهای جمهوری اسلامی از کشورهایی مانند سوریه بهعنوان «عمق استراتژیک» خود نام میبرند.