بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران، اعلام کرد که ایران تا ده روز دیگر از سقف ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده که پیش‌تر تعیین شده بود، عبور خواهد کرد.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، آقای کمالوندی، در جریان بازدید نمایندگان رسانه‌ها از مجتمع آب سنگین اراک گفت: «از امروز شمارش معکوس برای عبور از ذخیره ۳۰۰ کیلو اورانیوم غنی شده آغاز می‌شود و تا ۱۰ روز دیگر یعنی ۲۷ ژوئن (۶ تیرماه) از این سقف عبور می‌کنیم.»
خبر افزایش میزان غنی‌سازی اورانیوم در ایران در حالی اعلام می‌شود که مطابق برجام، میزان ذخیره اورانیوم غنی‌شده در ایران نباید از سقف ۳۰۰ کیلوگرم بیشتر شود.
ایران روز ۱۸ اردیبهشت رسماً خروج خود از «برخی» تعهداتش ذیل قرارداد اتمی موسوم به برجام را اعلام کرد.
با این همه محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، اعلام کرده بود که این اقدام، خروج از برجام نیست و ایران تنها تعهدات خود را کاهش می‌دهد.
مقام‌های جمهوری اسلامی می‌گویند طرف‌های اروپایی برای بهره‌گیری مناسب ایران از توافق هسته‌ای کوشش لازم را به عمل نیاورده‌اند و در ارتباط با این موضوع ضرب‌الاجلی نیز به اروپایی‌ها داده‌اند.
بهروز کمالوندی نیز روز دوشنبه تأکید کرد: «ما بیش از این یک سال هم به اروپا وقت دادیم و صبر استراتژیک کردیم. اگر در این مدت اتفاقی نیفتد، پیام این است که یا اروپا نمی‌خواهد یا توان ندارد که به تعهدات خود عمل کند.»
سخنگوی سازمان انرژی اتمی ادامه داد: «اگر دو اقدامی که در مرحله نخست انجام دادیم، زمان‌بر بود ورود به گام دوم زمانی از ما نمی‌گیرد. آنها فکر نکنند که پس از پایان ۶۰ روز اول ۶۰ روز دیگر زمان دارند. این اقدامات جمهوری اسلامی ایران البته همچنان در چهارچوب بند ۲۶ و ۳۶ برجام است.»
ایران پیش از این به اروپا ۶۰ روز فرصت داده تا در مورد داد و ستد و بازرگانی با ایران اقدام کند، یا تهران دست به اقداماتی خواهد زد. دولت‌های اروپایی از مهلت ۶۰ روزه مطرح‌شده انتقاد کرده و آن را رد کرده‌اند..
بهروز کمالوندی در این ارتباط تأکید کرد: «آنچه که مهم است این است که جمهوری اسلامی ایران بیش از این برای به نتیجه رسیدن اقدامات آنها صبر نخواهد کرد و آنها باید از فرصت باقی مانده برای اجرای تعهداتشان استفاده کنند.»
پیش از این، تهران روز ۳۰ اردیبهشت اعلام کرد که ضمن حفظ درصد غنی‌سازی بر اساس برجام، میزان تولید اورانیوم با غنای پایین را به چهار برابر افزایش داده است.
در همان روز سخنگوی سازمان انرژی اتمی، اعلام کرده بود که اگر اروپا برای حفظ برجام اقدامی انجام ندهد، ایران میزان غنی‌سازی اورانیوم را به بالاتر از ۳.۶ درصد می‌رساند و درباره راکتور آب سنگین اراک نیز تصمیم خواهد گرفت.
بر اساس آخرین گزارش یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از برنامه هسته‌ای ایران، جمهوری اسلامی میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را مقداری افزایش داده است.
بر اساس برآورد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران تا ۳۰ اردیبهشت امسال ۱۷۴٫۱ کیلوگرم بود، در حالی که این رقم در بهمن‌ماه ۱۶۳٫۸ کیلوگرم بود.
بر اساس برجام، ایران ذخایر اورانیوم ۳٫۵ درصد غنی‌سازی شده خود را ۹۷ درصد کاهش داد. سقف مجاز تعیین شده در برجام برای ذخایر اورانیوم غنی شده ۲۰۲٫۸ کیلوگرم است.
بدین ترتیب حداقل تا پایان ماه گذشته ایران بر تعهدات برجامی خود پایبند بوده‌است.
جکی ولکات، سفیر آمریکا در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز ۲۱ خرداد در بیانیه‌ای ایران را متهم کرد با به کار گرفتن سانتریفیوژهای پیشرفته، توافق هسته‌ای موسوم به برجام را نقض کرده است.
آمریکا در ۱۸ اردیبهشت پارسال از توافق هسته‌ای شش قدرت جهانی با ایران خارج شد. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا دلیل این اقدام را «نقض روح این توافق»، فعالیت‌های موشکی بالیستیک و نقش منفی تهران در خاورمیانه دانست.
«تولیدات آب سنگین را می‌توانیم تا ۱۳۰ تن هم افزایش دهیم»
آب سنگین که ماده خنک‌کننده کوره راکتور آب سنگین است می‌تواند در زمینه‌های صنعتی ازجمله تولید تجهیزات فیبر نوری نیز کاربرد داشته باشد.
اما زباله سوخت هسته‌ای نیروگاه آب سنگین دارای پلوتونیومی است که در صورت جدا شدن از زباله هسته‌ای می‌توان از آن برای تولید بمب استفاده کرد. به همین دلیل است که مراجعی که منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را زیر نظر دارند از ایجاد تأسیسات آب سنگین همیشه نگران می‌شوند.
آینده راکتور آب سنگین اراک نیز یکی از دشوارترین موضوعات در مذاکرات هسته‌ای ایران و قدرت‌های جهانی بود که در نهایت در تابستان ۲۰۱۵ به توافق این کشور با دولت‌های آمریکا، روسیه، چین، بریتانیا، فرانسه و آلمان انجامید.
بهروز کمالوندی نیز روز دوشنبه در این ارتباط گفت: «آنچه در برجام پذیرفتیم این بود که اورانیوم مازاد به بازارهای بین‌المللی عرضه شود اما ممکن است ما دیگر این عرضه را متوقف کنیم و این در حالی است که در زمانی که خیلی هم دور نیست می‌توان تمام آب سنگین تولید شده را به مصرف برسانیم.»
سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران افزود: «فکر می‌کنیم طی دو و نیم ماه آینده برای عرضه تولیدات [آب سنگین] می‌توانیم تا ۱۳۰ تن هم افزایش دهیم که در اینجا باز نقض برجام هم نیست. در برجام پذیرفتیم که مازاد ۱۳۰ تن را به بازارهای بین‌المللی عرضه کنیم و آنچه که می‌گوییم انجام نمی‌دهیم عرضه کردن تولیدات به عنوان بخشی از تعهدات خودمان است.»
او افزود: «اینکه فکر می‌کنند اگر ما تولیداتمان را عرضه نکنیم و کسی خریداری نکند اتوماتیک‌وار تعطیل می‌شود، مثل همان چیزی که ترامپ عنوان کرد آب سنگین ایران را کسی نخرد در حالی این فقط در ذهن آنها است. ما بازارهای خودمان را داریم، انواع محصولات جدید را هم تولید می‌کنیم.»
حسن روحانی، رئیس‌جمهوری اسلامی، میز اخیراً گفته است که ایران علاوه بر افزایش غنی‌سازی، راکتور اراک را تکمیل خواهد کرد.
پس از توافق هسته‌ای ایران با شش قدرت جهانی، «بخش مرکزی» (کالاندریا) راکتور اراک خارج و «حفره‌های» آن با سیمان پر شد.
بر اساس برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) ایران موظف است تا مازاد آب سنگین تولیدی خود را در بازارهای بین‌المللی عرضه کند.
اما به گفته عباس عراقچی، یکی از اعضای ارشد تیم مذاکرات برجام، ایران به موجب برجام تعهدی برای فروش آب سنگین خود ندارد و تنها باید آن را در بازار برای فروش بگذارد و اگر مشتری برای آن پیدا نشد، تخطی از ایران سر نزده است.
بهروز کمالوندی نیز روز دوشنبه در ادامه نشست خود در این پیوند به خبرنگاران گفت: «دو اقدام به سازمان انرژی اتمی ایران اعلام شد، فراتر رفتن از تعهد ذخایر ۳۰۰ کیلو اورانیوم غنی‌شده و عدم پذیرش تعهد عرضه آب سنگین به خارج از کشور.»
او افزود که «صحبتی هم از مرحله دوم شده که نمی‌دانیم در آن ورود خواهیم کرد یا نه، و آن بستگب به تصمیمی دارد که طرف‌های برجام می‌گیرند، به‌خصوص کشورهای اروپایی.»
او در پایان گفت که «ما در سازمان انرژی اتمی ایران منتظریم تا مسئولان نظام هر تصمیمی بگیرند، اجرا کنیم.»