رهبران گروه جدایی‌طلب ارمنی قره‌باغ کوهستانی که بعد از حمله نظامی چند روز پیش جمهوری آذربایجان، پیشنهاد خلع سلاح را پدیرفتند، قرار است روز شنبه اول مهر بر اساس توافق با باکو سلاح‌های خود را زمین بگذارند.
مسکو تأیید کرده که این گروه نظامی روز جمعه، برخی سلاح‌های خود را تحویل دادند و این روند با کمک صلح‌بانان روس در طول این هفته ادامه خواهد داشت.
در حالی که جمهوری آذربایجان می‌خواهد این منطقه و ۱۲۰ هزار ارمنی ساکن در آن را به تابعیت خود درآورد، ارمنیان ساکن قره‌باغ می‌گویند بیم آزار و اذیت از طرف باکو را دارند و جهان را به رها کردن خود متهم می‌کنند.
در همین حال آلمان خواستار تضمین رعایت حقوق ساکنان منطقه قره‌باغ کوهستانی شده است. این موضع‌گیری بعد از گفت‌وگوی تلفنی اولاف شولتز، صدراعظم آلمان با نخست‌وزیر ارمنستان اعلام شد.
بیشتر در این باره: وعده علی‌اف درباره تبدیل قره‌باغ به «بهشت»؛ ارمنی‌ها نسبت به سیاست «پاکسازی قومی» باکو هشدار دادندوزارت دفاع روسیه روز جمعه گفت صلح‌بانان روس که بعد از پایان درگیری نظامی سال ۲۰۲۰ در منطقه باقی مانده‌اند، از دو سمت جاده منتهی به قره‌باغ کوهستانی بیش از ۵۰ هزار تن غذا به مردم در محاصره رسانده‌اند.
از زمان حمله ۲۴ ساعته هفته گذشته جمهوری آذربایجان به این منطقه، این نخستین محموله غذایی بود که از طرف ارمنستان برای ساکنان این منطقه ارسال شد.
پیش از این اعلام شده بود که باکو و جدایی‌طلبان ارمنی روز پنجشنبه نخستین دور مذاکرات را به پایان برده‌اند و ریاست جمهوری آذربایجان گفته بود این مذاکرات در فضای «سازنده و آرام» انجام شد.
قره‌باغ کوهستانی در سه دهه گذشته و از زمان سقوط اتحاد جماهیر شوروی در مرکز جدال میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان بوده است.
حدود ۱۲۰ هزار ارمنی در این منطقه محصور میان دو کشور زندگی می‌کنند؛ منطقه‌ای که از نظر بین‌المللی بخشی از خاک جمهوری آذربایجان به شمار می‌آید اما از سال ۱۹۹۴ تحت کنتزل ارمنی‌ها است.
نبرد دوباره میان طرفین بیم بحران پناهجویی جدیدی در اروپا را نیز فزایش داده است.
نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان روز جمعه در ایروان گفت از ورود ارمنی‌های ساکن قره‌باغ استقبال می‌کند اما جابجایی آنها فقط در صورتی ممکن است که اقامت آنها در قره‌باغ کوهستانی «ناممکن» شود.
از سوی دیگر، فشارهای بین‌المللی به باکو برای بازگشایی گذرگاه لاچین، تنها جاده میان قره‌باغ کوهستانی و ارمنستان، بالا گرفته است تا مردم و مواد غذایی امکان حرکت در این مسیر را داشته باشند.
جدایی طلبان این منطقه گفته‌اند بازگشت مردمی که به دلیل جنگ از محل زندگی خود فرار کرده‌اند، بخشی از توافق خلع سلاح خواهد بود. آنها می‌گویند درباره چگونگی ورود و خروج مردم قره‌باغ کوهستانی مذاکره می‌کنند.
حمله برق‌آسای چند روز پیش جمهوری آذربایجان باعث شده ده‌ها هزار تن از ارمنی‌های ساکن قره‌باغ کوهستانی از برق و سایر ملزومات ابتدایی زندگی محروم شوند. چند گروه حقوق بشری درباره وضعیت اسفناک مردم این منطقه محصور هشدار داده‌اند.
بیشتر در این باره: آتش‌بس در قره‌باغ؛ جدایی‌طلبان ارمنی در توافق با باکو به خلع سلاح تن دادندسخنگوی نیروهای جدایی‌طلب روز جمعه گفت مردم هراسیده از جنگ در شهر استپاناکرت در زیرزمین خانه‌های خود مخفی شده‌اند، در حالی که نیروهای آذربایجان در بیرون شهر اردو زده‌اند.
خبرگزاری فرانسه گزارش داده که غذا، آب، دارو و سوخت برای ساکنان وحشت‌زده کمیاب است و مردم آواره شده از روستاهای اطراف وارد شهر استپاناکرت شده‌اند.
جمهوری آذربایجان از ۹ ماه پیش این منطقه مورد مناقشه را با بستن گذرگاه لاچین تحت محاصره قرار داده است. اما باکو روز جمعه گفت ارسال کمک‌ها به داخل این منطقه را آغاز کرده است.
از سوی دیگر، نیکول پاشینیان در داخل کشور خود با انتقادهای گسترده مواجه شده و تظاهرات ضد دولتی در ایروان در روزهای اخیر به گفته پلیس باعث بازداشت ۹۸ نفر شده است.
معترضان ارمنی شامگاه چهارشنبه ۲۹ شهریور ساعاتی پس از اعلام توقف حملات جمهوری آذربایجان علیه قره‌باغ در برابر خلع سلاح نیروهای ارمنی این منطقه، به سوی پلیس ارمنستان که مقابل مقر دولت در ایروان حضور داشتند، بطری و سنگ پرتاب کردند و تعدادی از آنان دستگیر شدند.
بیشتر در این باره: آتش‌بس مبهم در قره‌باغ و گره بزرگ‌تری که بسته مانده است